158

Postanowienie

z dnia 5 czerwca 2001 r.

Sygn. Ts 36/01

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Krzysztofa B. w sprawie zgodności:

art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz.U. Nr 78 ze zm.) z art. 66 ust. 2 i art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej złożonej 21 marca 2001 r. zarzucono, że art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz.U. Nr 78 ze zm.) jest niezgodny z art. 66 ust. 2 i art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego art. 37 ust. 1 ustawy narusza wyrażone w art. 66 ust. 2 Konstytucji prawo do dni wolnych od pracy poprzez nie określenie norm czasu służby. Zaskarżony przepis narusza też prawo do wynagrodzenia szkody, o którym mowa w art. 77 ust. 1 Konstytucji gdyż nie przewiduje mechanizmu zwrotu “nadgodzin”, w sytuacji gdy nie jest możliwe oddanie ich w postaci czasu wolnego od służby.

Skarżący został zwolniony ze straży granicznej w związku z wymierzeniem mu kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby. Zwrócił się następnie do Komendanta Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej o zwrot należności finansowych za przepracowane nadgodziny. Komendant decyzją z 6 lipca 1999 r. odmówił wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego za przedłużony czas służby w oparciu o art. 118 ust. 2 ustawy o Straży Granicznej. Przepis ten nie przewiduje możliwości dokonania wypłaty ekwiwalentu za przedłużony czas służby zwolnionemu funkcjonariuszowi. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Komendanta Głównego Straży Granicznej z 10 sierpnia 1999 r. Skarga na powyższą decyzję została oddalona wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 lutego 2000 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji skarga konstytucyjna jest dopuszczalna, gdy na podstawie zaskarżonego przepisu organ administracji publicznej orzekł o prawach lub wolnościach skarżącego. Konieczne jest przy tym by przedmiotem orzekania organu administracji były te same prawa lub wolności, których naruszenie skarżący zarzuca w skardze konstytucyjnej. W niniejszej sprawie warunek ten nie został spełniony odnośne wskazanego w skardze konstytucyjnej prawa skarżącego zawartego w art. 66 ust. 2 Konstytucji. W przedmiotowej sprawie organy administracji publicznej nie orzekały o prawie skarżącego do dni wolnych od pracy. Skarżący wnosił o wypłacenie ekwiwalentu pieniężnego za przedłużony czas służby, nie podnosił natomiast zarzutu niezgodnego z prawem ukształtowania przedłużonego czasu tej służby. Kwestia ta nie była też przedmiotem rozstrzygnięcia wydanego przez Komendanta Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej. Wobec powyższego należy przyjąć, że zarzut naruszenia art. 66 ust. 2 Konstytucji przez nieokreślenie norm czasu służby w ustawie nie może być podniesiony w niniejszej skardze konstytucyjnej.

W skardze konstytucyjnej podniesiono również, że art. 37 ust. 1 ustawy o Straży Granicznej narusza art. 77 ust. 1 Konstytucji, gdyż nie przewiduje mechanizmu zwrotu “nadgodzin”, w sytuacji gdy funkcjonariusz został wydalony ze służby i nie jest możliwe wykorzystanie przez niego odpowiedniej liczby godzin czasu wolnego. Powyższy zarzut dotyczy zaniechania ustawodawcy. Zarzut taki jest wprawdzie dopuszczalny, jednakże dla jego uzasadnienia konieczne jest wskazanie, który z obowiązujących przepisów powinien zawierać rozwiązania gwarantujące realizację konstytucyjnego prawa skarżącego. Brak takich rozwiązań nie daje podstaw do formułowania zarzutu niekonstytucyjności względem całej ustawy lub dowolnie wskazanych jej przepisów. Tymczasem w przedmiotowej skardze skarżący nie uzasadnia dlaczego mechanizm zwrotu ekwiwalentu pieniężnego powinien znajdować się w art. 37 ust. 1 Konstytucji skoro przepis ten nie określa ani składników wynagrodzenia, ani też świadczeń jakie otrzymuje funkcjonariusz zwolniony ze służby. Kwestie te reguluje odpowiednio art. 108 i art. 118 ustawy o Straży Granicznej. Ten ostatni przepis był też podstawą odmowy wypłacenia ekwiwalentu wskazanej w decyzji Komendanta Łużyckiej Straży Granicznej. Ponieważ kwestię wypłaty świadczeń zwalnianym funkcjonariuszom Straży Granicznej regulują powyższe przepisy, a nie art. 37 ust. 1 zaskarżonej ustawy, nie można względem tego ostatniego kierować zarzutów dotyczących braku ustawowych podstaw do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za przedłużony czas służby w razie zwolnienia z niej. Zarzut ten powinien, więc być rozpatrywany na gruncie art. 118 zaskarżonej ustawy. Przepis ten nie był jednak przedmiotem skargi konstytucyjnej. Reasumując należy stwierdzić, że skarżący nie wskazał w jaki sposób art. 37 ust. 1 narusza jego konstytucyjne prawa lub wolności, tym samym nie został spełniony warunek dopuszczalności skargi konstytucyjnej, o którym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Wprawdzie art. 37 ust. 1 pozostaje w związku normatywnym z art. 118 ustawy o Straży Granicznej, jednak jego treść nie ma bezpośredniego wpływu na zakres dochodzonych przez skarżącego roszczeń. Na marginesie należy zauważyć, że proponowana przez skarżącego zmiana treści art. 37 ustawy, uwzględniona zresztą przez ustawę z 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz o zmianie niektórych innych ustaw, w dalszym ciągu nie dawałaby podstaw do wypłacenia dochodzonego przez niego ekwiwalentu.

Mając powyższe na względzie należało orzec jak w sentencji.