149

Postanowienie

z dnia 19 maja 2001 r.

Sygn. Ts 20/01

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Lech Garlicki

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Adama P. w sprawie zgodności:

art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.) z art. 2 i art. 67 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej zarzucono, iż art. art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.) jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego niezgodność ta polega na tym, iż wskazany przepis uzależnia nabycie prawa do emerytury od złożenia odpowiedniego wniosku w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, a nie wyłącznie od spełnienia warunków określonych w ustawie. Skarżący podkreśla, iż spełnił ustawowe warunki nabycia prawa do emerytury 1 marca 1994 r. Na skutek niewiedzy wynikającej z podeszłego wieku i stanu zdrowia nie posiadał informacji o przysługującym mu prawie do emerytury i nie zgłosił odpowiedniego wniosku do ZUS. Wniosek taki złożył dopiero w lipcu 1999 r. i uzyskał prawo do emerytury z dniem 1 lipca 1999 r. Zdaniem skarżącego art. 129 ust. 1 zaskarżonej ustawy narusza zasadę sprawiedliwości i zasadę ochrony praw nabytych, gdyż pozbawia go wypłaty środków z ubezpieczenia społecznego do których nabył prawo w okresie od marca 1994 do lipca 1999 r. W piśmie procesowym z dnia 16 kwietnia 2001 roku skarżący wskazał, iż art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych narusza również jego prawo do zabezpieczenia społecznego wyrażone w art. 67 Konstytucji. Z art. 2 i art. 67 Konstytucji RP wynika, iż ustawodawca nie może ingerować w istotę prawa do zabezpieczenia społecznego, w tym również w istotę prawa, które zostało przez skarżącego nabyte in abstracto z mocy ustawy przed zgłoszeniem wniosku o jego przyznanie.

Decyzją z 11 sierpnia 1999 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku przyznał skarżącemu prawo do świadczenia emerytury od 1 lipca 1999 r. Wnioskodawca odwołał się od tej decyzji, jednakże jego odwołanie zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z 21 marca 2000 r. Apelacja od powyższego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 12 grudnia 2000 r. Sądy obu instancji oparły swe rozstrzygnięcia na art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w myśl którego świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca w którym złożono wniosek. Od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku skarżący nie składał kasacji.

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

W myśl art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym jednym z warunków dopuszczalności skargi konstytucyjnej jest wyczerpanie drogi prawnej. Wymóg ten polega na konieczności wykorzystania przysługujących skarżącemu środków prawnych przed wystąpieniem ze skargą konstytucyjną do Trybunału Konstytucyjnego. Do rozstrzygania o sprawach indywidualnych są bowiem przede wszystkim powołane sądy i organy administracji publicznej, natomiast Trybunał Konstytucyjny może wkraczać dopiero po wyczerpaniu tych wszystkich procedur pozwalających na rozstrzygnięcie sprawy, które mogą zostać uruchomione przez samego skarżącego (por. postanowienie TK z 1 lipca 1999 r., sygn. Ts 64/99, OTK ZU Nr 1/2000, poz. 10). W przedmiotowej sprawie warunek wyczerpania drogi prawnej nie został spełniony. W myśl art. 392 kodeksu postępowania cywilnego skarżącemu przysługiwało prawo do kasacji od wyroku sądu drugiej instancji. Z art. 392¹ kpc wynika, iż prawo to nie zostało wyłączone w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych o przyznanie renty lub emerytury. Skarżący domagając się przyznania prawa do renty w okresie od marca 1994 r. do lipca 1999 r. powinien więc złożyć kasację od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, a dopiero w przypadku jej nieuwzględnienia powinien wystąpić ze skargą konstytucyjną. Jak wynika z pisma procesowego z 16 marca 2001 r. skarżący nie składał kasacji od wyroku Sądu Apelacyjnego. Tym samym skarżący nie spełnił wymogu wyczerpania drogi prawnej, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Mając powyższe na względzie należało odmówić nadania biegu skardze konstytucyjnej.