Money.plPrawoOrzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny

Postanowienie z dnia 2001-03-28 - T 9/01
Repertorium:T | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - postanowienia o odmowie nadania wnioskowi dalszego biegu.
Sygnatura:T 9/01
Tytuł:Postanowienie z dnia 2001-03-28
Publikacja w Z.U.Z.U. 2002 / 1B / 33

33

POSTANOWIENIE

z dnia 28 marca 2001 r.

Sygn. T. 9/01

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Krzysztof Kolasiński

po wstępnym rozpoznaniu, w trybie art. 36 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643, ze zm.), na posiedzeniu niejawnym wniosku Rady Powiatu Lidzbarskiego o stwierdzenie niezgodności:

§ 1 pkt 1 i § 3 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 14 grudnia 1998 r. w sprawie dostosowania organizacji dyrekcji okręgowych dróg publicznych oraz będących ich częściami zarządów drogowych i drogowej służby liniowej do organizacji administracji publicznej określonej przepisami o reformie administracji publicznej (Dz.U. Nr 156, poz. 1027) w związku z ust. X pkt 3 lit. b “Wykazu jednostek organizacyjnych do zarządzania drogami powiatowymi”, stanowiącego załącznik nr 1 do wymienionego rozporządzenia, z:

- art. 2, art. 163 i art. 166 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

- art. 2, art. 2a, art. 6a, art. 19, art. 20, art. 22 i art. 37 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity z 2000 r. Dz.U. Nr 71, poz. 838 ze zm.);

- art. 21 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm.)

p o s t a n a w i a :

odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.

Uzasadnienie:

Istotą wniosku Rady Powiatu Lidzbarskiego jest przekazanie zaskarżonym rozporządzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej Zarządowi drogowemu w Lidzbarku Warmińskim, powołanemu do zarządzania drogami powiatowymi na obszarze powiatu lidzbarskiego (powstałego z części Obwodu Drogowego w Lidzbarku Warmińskim i części Zarządu Dróg w Lidzbarku Warmińskim), dwóch budynków mieszkalnych: dróżniczówki Redy, ul. Dąbrowskiego 32 gmina Lidzbark Warmiński i dróżniczówki z budynkiem gospodarczym przy drodze krajowej nr 51 w miejscowości Kraszewo, gmina Lidzbark Warmiński.

Pierwszy z tych budynków położony jest w pasie drogi wojewódzkiej nr 511, zaś drugi - jak określono to w samym rozporządzeniu - w pasie drogi krajowej nr 51. Zdaniem wnioskodawcy Minister Transportu i Gospodarki Morskiej “przerzucił” na Powiat Lidzbarski koszt utrzymania zamieszkałych dróżniczówek, nie przenosząc na ten powiat prawa własności do nieruchomości na których są one usytuowane.

Starosta Powiatu Lidzbarskiego podjął szereg prób zmiany przedmiotowego rozporządzenia w taki sposób, aby organizowało ono zarząd drogami publicznymi zgodnie z prawem, tj. aby zarząd nad dróżniczówkami sprawowali zarządy dróg w pasie których są one położone, względnie aby nieruchomości na których położone są dróżniczówki przekazano na majątek Starostwa Powiatowego w Lidzbarku Warmińskim. Działania te nie przyniosły rezultatu, w związku z czym Rada Powiatu Lidzbarku Warmińskiego 18 sierpnia 2000 r. podjęła uchwałę o wystąpieniu do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie niezgodności przepisów rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej, wskazanej w sentencji niniejszego postanowienia

21 sierpnia 2000 r., po podjęciu wyżej wskazanej uchwały, Wojewoda Warmińsko-Mazurski powiadomił Starostę Lidzbarskiego, że Powiat Lidzbarski powinien nabyć przedmiotowe dróżniczówki w trybie art. 60 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm.). Pismem z 28 września 2000 r. Wojewoda Warmińsko-Mazurski powiadomił Generalną Dyrekcję Dróg Publicznych - Oddział Północno-Wschodni w Białymstoku Biuro w Olsztynie, że “w związku z przepisami (...) rozporządzenia Zarząd drogowy w Lidzbarku Warmińskim został wyposażony w przedmiotowe nieruchomości. Brak dokumentacji na powyższe nieruchomości uniemożliwia Wojewodzie podjęcie decyzji w tej sprawie...”.

Na zakończenie uzasadnienia wnioskodawca stwierdził, że w przypadku gdy Generalny Dyrektor Dróg Publicznych zdecydowałby o przekazaniu na własność, na rzecz Powiatu Lidzbarskiego, przedmiotowych dróżniczówek w trybie art. 60 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm.) - decyzją administracyjną, która stanowiłaby podstawę wpisu prawa własności Powiatu Lidzbarskiego do przedmiotowych nieruchomości na podstawie ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. Nr 19, poz. 147 ze zm.), to Powiat Lidzbarski przyjąłby je do własnego zasobu nieruchomości. Następnie zbyłby je na rzecz najemców budynków mieszkalnych (dróżniczówek).

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zarzut wnioskodawcy dotyczy przekazania w zarząd Starostwu Lidzbarskiemu domów mieszkalnych - dróżniczówek, wraz z konsekwencjami wynikającymi ze sprawowania tego zarządu, bez przekazania na rzecz tego starostwa własności nieruchomości na których usytuowane są te dróżniczówki. Zostało to dokonane mocą ust. X pkt 3 lit.b załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z 14 grudnia 1998 r. W przekonaniu wnioskodawcy doszło przy tym do naruszenia przepisów Konstytucji i dwóch ustaw: ustawy o drogach publicznych i ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, w szczególności jej art. 21, który upoważnił Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej, aby w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej określił w drodze rozporządzenia organizację dyrekcji okręgowych dróg publicznych oraz będących ich częściami zarządów drogowych i drogowej służby liniowej, która umożliwi dostosowanie z dniem 1 stycznia 1999 r. organizacji tych jednostek do organizacji administracji publicznej w trójstopowym podziale terytorialnym państwa.

Merytorycznie ustosunkowanie się do zarzutów wnioskodawcy jest możliwe pod warunkiem, że leży to w kognicji Trybunału Konstytucyjnego.

Kognicja Trybunału Konstytucyjnego obejmuje tylko orzekanie o konstytucyjności bądź legalności aktów normatywnych. Poza tą kognicją pozostaje orzekanie o konstytucyjności bądź legalności aktów indywidualno-konkretnych.

“Określając granice swojej kognicji Trybunał Konstytucyjny od dawna posługuje się materialną definicją aktu normatywnego. Jej istota sprowadza się do tego, że Trybunał Konstytucyjny może badać - w zakresie, jaki wynika z art. 188 Konstytucji - wszelkie akty normatywne bez względu na formę, nazwę i sposób ustanowienia. Niezbędnym warunkiem dopuszczalności takiego badania jest jednak, aby dany akt miał charakter normatywny, tzn. formułował normy generalne i abstrakcyjne (zob. orzeczenie z 6 grudnia 1994 r., U. 5/94, OTK ZU z 1994r., cz. II, s.119). Oznacza to, że postanowienia takiego aktu nie mogą być adresowane do konkretnych jednostek bądź innych konkretnie oznaczonych podmiotów, a ponadto postanowienia te muszą określać prawa i obowiązki adresatów danego aktu w oderwaniu od konkretnych stanów faktycznych (zob. wyrok z 15 grudnia 1999 r., P. 6/99, OTK ZU Nr 7/1999, s. 881; postanowienia z: 14 grudnia 1999 r., U. 7/99, OTK ZU Nr 7/1999, s. 919-920; 29 marca 2000 r., P. 13/99, OTK ZU z 2000 r., s. 311).

Przeciwieństwem norm prawnych, a więc postanowień o generalnym i abstrakcyjnym ujęciu, są postanowienia indywidualno-konkretne. Ich cechą szczególną jest to, że adresowane są do indywidualnie wskazanego podmiotu, dotyczą konkretnie określonej sprawy czy sytuacji, a ich stosowanie ma charakter jednorazowy. Innymi słowy, postanowienia takie nie mają cech powtarzalności, ponieważ raz zastosowane w przypisanym im konkretnym stanie faktycznym zostają “skonsumowane” i tracą znaczenie w obiegu prawnym. W szczególności nie można uznać za akt o charakterze generalnym i abstrakcyjnym (akt normatywny) takiego aktu, którego “adresat jest wymieniony imiennie i nie jest elementem klasy podmiotów, wyodrębnionych ze względu na posiadanie określonej cechy, zaś przedmiotem (tego aktu) nie jest klasa zachowań (...) Niepowtarzalność (danego aktu), przejawiająca się w wyczerpaniu jego treści poprzez jednorazowe zastosowanie przesądza o fakcie, że nie jest on aktem normatywnym, zaś mając podwójnie konkretny charakter, jest aktem stosowania prawa, a nie jego stanowienia” (U. 7/99, jw., s. 920; zob. też wyrok z 19 marca 2001 r., K. 21/00, OTK ZU z 2001 r.).

Ze stanu faktycznego i prawnego rozpoznawanej sprawy wynika, że zaskarżone rozporządzenie ma charakter mieszany, częściowo zawierając postanowienia normatywne, częściowo - w załącznikach, w tym w załączniku nr 1 - rozstrzygnięcia o charakterze konkretno-indywidualnym.

Postanowienie o powstaniu jednostek organizacyjnych do zarządzania drogami powiatowymi, z przekształcenia jednostek dyrekcji okręgowych dróg publicznych, ze wskazaniem konkretnych obiektów wchodzących w skład tych jednostek - imiennie oznaczonych zarządów drogowych, nie ma charakteru normatywnego, a stanowi akt konkretno-indywidualny z zakresu administracji publicznej, dotyczący stwierdzenia obowiązku wynikającego z przepisu prawa.

Zaskarżone przepisy charakteryzują się tym, że są skierowanie do imiennie określonego adresata, ich przedmiotem nie jest klasa zachowań, a jednorazowe zastosowanie wyczerpuje jego treść. Ocena legalności zaskarżonych przepisów zależy od ustaleń dotyczących charakterystyki faktów zaistniałych przy realizacji postanowień zawartych w tych przepisach. Jednak musi to być dokonane w innych procedurach niż przewidziane w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym.

Procedury takie można odnaleźć przez odpowiednie stosowanie art. 62 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm.) lub też możliwe jest uznanie, że ust. X pkt 3 lit. b załącznika nr 1 stanowi rozstrzygnięcie administracyjno-prawne (władcze), od którego służy droga kontroli do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Oznacza to, że merytoryczne orzekanie przez Trybunał Konstytucyjny w zakresie wniosku jest niedopuszczalne.

T | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - inne orzeczenia:
dokumentpublikacja
T 11/02   Postanowienie z dnia 2002-04-18
Z.U. 2002 / 2B / 119
T 9/01   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2001-06-20
Z.U. 2002 / 1B / 34
T 69/01   Postanowienie z dnia 2002-03-13
Z.U. 2002 / 2B / 118
T 69/01   Postanowienie z dnia 2002-01-28
Z.U. 2002 / 2B / 117
T 64/01   Postanowienie z dnia 2002-01-08
Z.U. 2002 / 1B / 58
  • Adres publikacyjny: