75

POSTANOWIENIE

z dnia 13 lutego 2001 r.

Sygn. Ts 189/00

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Krzysztof Kolasiński

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Leszka K. w sprawie zgodności:

art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (tekst jednolity z 1999 r. Dz.U. Nr 54, poz. 572 ze zm.) z art. 2, art. 7 i art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej Leszka K. zakwestionowano zgodność z konstytucją art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (tekst jednolity z 1999 r. Dz.U. Nr 54, poz. 572 ze zm.). Wniesiono również “o stwierdzenie, iż organ kontroli skarbowej nie posiada uprawnień do wydania decyzji określających lub ustalających zobowiązania podatkowe i inne należności budżetowe, gdyż uprawnienia w tym przedmiocie należą do właściwości urzędów skarbowych (art. 13 § 1 i art. 21 § 2 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa; Dz.U. Nr 137, poz. 926).

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 2 stycznia 2001 r., pełnomocnik skarżącego został wezwany do usunięcia braków skargi konstytucyjnej poprzez wskazanie, czy w niniejszej sprawie została wyczerpana droga prawna, w szczególności przez podanie czy skarżący wniósł skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz dokładne określenie konstytucyjnych praw lub wolności skarżącego naruszonych ostatecznym rozstrzygnięciem opartym na zaskarżonym przepisie wraz z podaniem sposobu ich naruszenia przez zaskarżony przepis.

W piśmie procesowym z 15 stycznia 2001 r. pełnomocnik skarżącego wskazał, że - jego zdaniem - ostateczną decyzją w rozumieniu art. 46 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym jest decyzja Izby Skarbowej, którą skarżący otrzymał 25 września 2000 r., a co za tym idzie nie wnosił on również skargi do NSA. Decyzja skarżącego o złożeniu skargi konstytucyjnej podyktowana została przewlekłością postępowania przed NSA. W dalszych wywodach pisma procesowego pełnomocnik skarżącego twierdzi, iż złożenie skargi do NSA odbywa się w trybie nadzwyczajnym i nie jest warunkiem koniecznym do złożenia skargi konstytucyjnej.

Odnośnie dalszych punktów zarządzenia sędziego, pełnomocnik skarżącego wywodzi, iż naruszenie praw skarżącego nastąpiło wskutek naruszenia prawa przez decyzję Izby Skarbowej utrzymującej w mocy zaskarżoną decyzję Urzędu Kontroli Skarbowej, która - zdaniem skarżącego - została wydana bez “ustawowych kompetencji”, zarezerwowanych wyłącznie dla urzędów skarbowych.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP skarga konstytucyjna może być wniesiona do Trybunału Konstytucyjnego, jeżeli na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego, sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o przysługujących skarżącemu prawach lub wolnościach konstytucyjnych. Ów ostateczny charakter orzeczenie organu władzy publicznej nabywa wówczas, gdy skarżącemu nie przysługuje już środek odwoławczy od tego orzeczenia, ani też nie toczy się żadne postępowanie, w ramach którego orzeczenie to może zostać zmienione lub uchylone. Niedochowanie tego warunku powoduje, iż nie jest dopuszczalne rozpoznanie przez Trybunał skargi konstytucyjnej.

Istotą skargi konstytucyjnej jest jej nadzwyczajny i subsydiarny charakter. Skarga ta może zostać wniesiona dopiero w sytuacji, gdy skarżący nie dysponuje już żadną proceduralną możliwością uruchomienia dalszego postępowania przed sądem, bądź organem administracji publicznej w swojej sprawie. Do rozstrzygania w sprawach indywidualnych są bowiem przede wszystkim powołane sądy i organy administracji publicznej. Trybunał Konstytucyjny powinien wkraczać dopiero po wyczerpaniu tych wszystkich procedur pozwalających na rozstrzygnięcie sprawy, które mogą zostać uruchomione przez samego skarżącego. Na tym polega istota przesłanki “ostatecznego orzeczenia”, sformułowanej w art. 79 ust. 1 konstytucji. Od takiego orzeczenia skarżącemu nie może więc przysługiwać już żaden środek odwoławczy, ani inny środek zaskarżenia.

Powyższe rozważania doprowadzają Trybunał Konstytucyjny do wniosku, że w sprawach, w których została już wydana “ostateczna decyzja” administracyjna w rozumieniu art. 145 * 1 kpa, a w których istnieje jeszcze możliwość wniesienia skargi na decyzję do sądu administracyjnego, takiej decyzji nie można traktować jako “ostatecznego orzeczenia” w rozumieniu art. 79 ust. 1 konstytucji. Tym samym wniesienie skargi konstytucyjnej na tym etapie postępowania nie jest jeszcze możliwe. Możliwość wniesienia skargi otworzy się dopiero po wydaniu przez NSA prawomocnego orzeczenia w sprawie (art. 57 ust. 1 ustawy o NSA), bo dopiero wtedy zainteresowany wyczerpie możliwości proceduralne uruchamiania kolejnych postępowań przed sądami czy organami administracji publicznej. Dopiero wówczas rozpocznie się też bieg terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że w sprawie, na tle której wniesiona została niniejsza skarga konstytucyjna, nie doszło do wydania prawomocnego orzeczenia przez Naczelny Sąd Administracyjny. Tym samym nie została spełniona przesłanka ostateczności, o której mowa w art. 79 ust. 1 konstytucji. Skoro zaś skarga konstytucyjna została wniesiona przed zapadnięciem ostatecznego orzeczenia o prawach, wolnościach lub obowiązkach skarżącego, to należało postanowić o odmowie nadania jej dalszego biegu (art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym).

Jednocześnie należy podkreślić, że przesłanka wyczerpania drogi prawnej, o której mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, wyklucza wniesienie skargi konstytucyjnej od takich prawomocnych wyroków, ostatecznych decyzji lub innych ostatecznych rozstrzygnięć, które stały się prawomocne lub ostateczne dlatego, że zainteresowany nie wykorzystał możliwości wyczerpania całego dostępnego toku instancji w postępowaniu administracyjnym czy sądowym.

Niezależnie od powyższego należy stwierdzić, iż pełnomocnik skarżącego pomimo wyraźnego wezwania nie uzupełnił również innych braków wniesionej skargi. Co więcej, zdaje się on nie dostrzegać, iż przedmiotem skargi konstytucyjnej zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP jest zarzut niezgodności z konstytucją przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego, w oparciu o które zostało wydane ostateczne rozstrzygnięcie przesądzające o prawach lub wolnościach skarżącego. Sformułowany zarzut naruszenia zasad konstytucyjnych przez orzeczenia organów administracji skarbowej z oczywistych względów wykracza więc poza zakres kognicji Trybunału Konstytucyjnego.

W tym stanie rzeczy, uznając iż nie zostały spełnione warunki merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej należało odmówić nadania jej dalszego biegu.