309

POSTANOWIENIE

z dnia 25 października 2000 r.

Sygn. Ts 88/00

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jadwiga Skórzewska-Łosiak

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Henryka W., w sprawie zgodności:

art. 14 pkt 4 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 554 ze zm.) z art. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej Henryka W., wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 10 czerwca 2000 r. zarzucono, iż art. 14 pkt 4 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 554 ze zm.) jest niezgodny z art. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego, zakwestionowana regulacja narusza konstytucyjną zasadę ochrony praw słusznie nabytych, z uwagi na to, iż uniemożliwiła skarżącemu uzyskanie warunkowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności na korzystniejszych zasadach obowiązujących przed wejściem w życie nowego kodeksu karnego. Skarżący podkreślił, iż w ten sposób doszło do naruszenia określonej w art. 42 ust. 1 Konstytucji RP zasady lex retro non agit, która odnosi się nie tylko do orzekania o karze, lecz także do sposobu jej wykonania. Skarżący stwierdził, iż dolegliwość związana z popełnieniem czynu zabronionego nie kończy się z chwilą orzekania kary przez sąd, lecz dopiero z chwilą odbycia kary. Przesądza to o tym, iż regulacja dotycząca warunkowego zwolnienia “stanowi element kary”.

Skarżący podniósł także, iż nakazując stosowanie nowych, surowszych reguł uzyskiwania warunkowego zwolnienia jedynie do osób odbywających karę pozbawienia wolności ustawodawca naruszył zasadę równości, nie ma ona bowiem zastosowania do osób, które w chwili rozpatrywania wniosku o warunkowe zwolnienie pozostawały na wolności (np. wskutek przerwy w odbywaniu kary).

Skarżący wskazał, iż 21 lipca 1999 r. ukończył 65 rok życia, co na gruncie regulacji kodeksu karnego z 1969 r. pozwalało mu ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu 1/3 kary. Postanowieniem z 8 grudnia 1999 r. (sygn. akt III Wz. 853/99) Sąd Okręgowy w S. nie uwzględnił wniosku skarżącego o zastosowanie tego środka probacyjnego uznając, iż mają do niego zastosowanie regulacje nowego kodeksu karnego, przewidujące w jego przypadku konieczność odbycia co najmniej połowy orzeczonej kary. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy przez Sąd Apelacyjny w G. postanowieniem z 16 lutego 2000 r. (sygn. akt II Akz 1189/99).

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Problem zgodności art. 14 pkt 4 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 554; zm.: Nr 160, poz. 1083; z 1998 r. Nr 113, poz. 715) z art. 2 i art. 42 ust. 1 Konstytucji RP był już przedmiotem rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie o sygn. SK 21/99. W wyroku z 10 lipca 2000 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż przepis ten jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 42 ust. 1 i nie jest niezgodny z art. 48, art. 72 ust. 1 konstytucji. Zarzuty przedstawione w niniejszej skardze konstytucyjnej pokrywają się swą treścią z zarzutami, które były już przedmiotem oceny Trybunału Konstytucyjnego we wskazanym wyżej wyroku. Uwzględniając identyczność przedmiotu niniejszej skargi konstytucyjnej oraz przedmiotu orzeczenia w sprawie SK 21/99, jak również częściową tożsamość (w świetle treści przedmiotowej skargi) konstytucyjnego wzorca, z którym przepisy te były weryfikowane, stwierdzić można, iż w odniesieniu do problemu zgodności art. 14 pkt 4 przepisów wprowadzających kodeks karny z art. 2 i art. 42 ust. 1 Konstytucji RP spełniona została przesłanka zbędności wydania orzeczenia, która - w świetle dyspozycji art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym - uzasadnia umorzenie prowadzonego postępowania.

Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, iż odwołanie się w skardze konstytucyjnej do zasady równości musi zostać poprzedzone wskazaniem prawa lub wolności, w zakresie którego zasada ta została naruszona. Art. 32 ust. 1 nie stanowi bowiem samodzielnego źródła praw lub wolności o charakterze podmiotowym, których naruszenie stanowić może podstawę wystąpienia ze skargą konstytucyjną warunkującą jej merytoryczne rozpoznanie.

W piśmie z 26 lipca 2000 r. skarżący stwierdził, iż naruszenie zasady równości odnosi do prawa konstytucyjnego wynikającego z art. 42 ust. 1 Konstytucji RP, które gwarantuje stosowanie wobec osoby ponoszącej odpowiedzialność karną dolegliwości wynikających z ustaw obowiązujących w czasie popełnienia przestępstwa.

W świetle prawomocnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 10 lipca 2000 r., art. 42 ust. 1 konstytucji nie ma zastosowania w odniesieniu do warunkowego zwolnienia z odbycia kary. Ten fakt w zakresie powołanej przez skarżącego zasady równości stanowi podstawę odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej, z uwagi na jej oczywistą bezzasadność.

W przypadku skarżącego należy ponadto zwrócić uwagę na fakt, iż w chwili wejścia w życie nowych regulacji odnoszących się do warunkowego zwolnienia, nie spełniał on formalnych przesłanek do uzyskania tego zwolnienia, także z punktu widzenia przepisów poprzednio obowiązującego kodeksu karnego. Jak bowiem wynika z treści skargi konstytucyjnej 65 rok życia osiągnął on dopiero 21 lipca 1999 r., a więc prawie jedenaście miesięcy po wejściu w życie regulacji nowego prawa.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że nie zostały spełnione warunki do merytorycznego rozpoznania zarzutu skarżącego naruszenia przez art. 14 pkt 4 przepisów wprowadzających kodeks karny określonej w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP zasady równości.

W tym stanie rzeczy należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.