242

POSTANOWIENIE

z dnia 7 sierpnia 2000 r.

Sygn. Ts 64/00

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marian Zdyb

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Ady S., w sprawie zgodności:

art. 78² § 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jednolity z 1994 r. Dz.U. Nr 7, poz. 25) w związku z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 124, poz. 782) z art. 32 ust. 1 oraz art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej Ady S. z 2 maja 2000 r. zarzucono, iż art. 78² § 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jednolity z 1994 r. Dz.U. Nr 7, poz. 25) w związku z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 124, poz. 782) jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącej, zakwestionowany przepis narusza zasadę równości w zakresie prawa do uposażenia rodzinnego, nie przewidując tego prawa dla członków rodziny po zmarłym asesorze sądowym, któremu powierzono pełnienie czynności sędziowskich.

Skarżąca wskazała, iż wyrokiem Sądu Najwyższego z 5 sierpnia 1999 r. zostało oddalone jej powództwo o ustalenie uprawienia do renty rodzinnej po zmarłym ojcu, asesorze sądowym.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643), skargę konstytucyjną należy wnieść w terminie dwóch miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego orzeczenia rozstrzygającego o prawach lub wolnościach konstytucyjnych skarżącego. Użyte w tym przepisie pojęcie doręczenia ma charakter normatywny i nie można go utożsamiać z czynnością kancelaryjną wydania stronie postępowania odpisu orzeczenia wraz z uzasadnieniem w trybie art. 9 kodeksu postępowania cywilnego.

Zgodnie z 393¹⁹ w związku z art. 387 § 3 kodeksu postępowania cywilnego orzeczenie Sądu Najwyższego wraz z uzasadnieniem doręcza się stronie, która w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji zażądała doręczenia. W przypadku więc, gdy żądanie takie nie zostało złożone, bieg terminu do złożenia skargi konstytucyjnej z istoty rzeczy nie może rozpoczynać się z dniem doręczenia skarżącemu prawomocnego orzeczenia Sądu Najwyższego. Równocześnie jednak, z uwagi na funkcję tego terminu związaną z domniemaniem aktualności naruszenia określonych praw lub wolności konstytucyjnych, nie można początku tego terminu łączyć z wydaniem skarżącemu odpisu orzeczenia w drodze czynności kancelaryjnej. Taka interpretacja w istocie prowadziłaby do obejścia wymogu dochowania dwumiesięcznego terminu do złożenia skargi konstytucyjnej i podważenia sensu normatywnego regulacji zawartej w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjny. Trybunał Konstytucyjny stoi na stanowisku, iż w przypadku, gdy z uwagi na brak żądania skarżącego nie nastąpiło doręczenie prawomocnego orzeczenia sądowego, termin do złożenia skargi konstytucyjnej rozpoczyna swój bieg z momentem, gdy skarżący dowiedział się o treści tego orzeczenia w zakresie odnoszącym się do jego praw lub wolności konstytucyjnych lub faktycznie mógł się z tym orzeczeniem zapoznać. Ta druga sytuacja zachodzi w szczególności wówczas, gdy doszło do sporządzenia przez Sąd Najwyższy uzasadnienia orzeczenia oraz przesłania akt zawierających to orzeczenie do sądu niższej instancji.

W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wstępnego, skarżąca nie złożyła wniosku o doręczenie jej wyroku Sądu Najwyższego z 5 sierpnia 1999 r. Z tego też względu wyrok ten nie został jej doręczony. 4 lutego 2000 r. wystąpiła natomiast do Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w B. z wnioskiem o wydanie jej odpisu wspomnianego wcześniej wyroku Sądu Najwyższego przy czym, jak sama przyznała w zażaleniu skierowanym do Sądu Apelacyjnego w B., wniosek ten dotyczył wyłącznie wykonania przez sąd czynności kancelaryjnej.

W tym stanie rzeczy należało uznać, iż bieg terminu do złożenia skargi konstytucyjnej rozpoczął się z momentem przesłania do Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych akt sprawy zawierających wyrok Sądu Najwyższego z 5 sierpnia 1999 r. wraz ze sporządzonym do tego wyroku uzasadnieniem. Nastąpiło to 26 października 1999 r. W tym też dniu powstała dla skarżącej realna możliwość zapoznania się z treścią orzeczenia Sądu Najwyższego, w zakresie odnoszącym się do przysługujących skarżącej praw i wolności konstytucyjnych.

Ponieważ jednak skarga konstytucyjna została złożona do Trybunału Konstytucyjnego 2 maja 2000 r., zaś termin do jej złożenia upłynął 27 grudnia 1999 r., niedopuszczalnym stało się merytoryczne rozpoznanie tej skargi, a w związku z tym należało odmówić nadania jej dalszego biegu.