232

POSTANOWIENIE

z dnia 11 lipca 2000 r.

Sygn. Ts 53/00

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Zdzisław Czeszejko-Sochacki

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Romana P., w sprawie zgodności:

art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, powiatów i sejmików województw (Dz.U. Nr 95, poz. 602 ze zm.) z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej,

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej Romana P. sporządzonej 13 marca 2000 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. Nr 95, poz. 602 ze zm.) z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego zostały naruszone jego prawa wyborcze, co jest niezgodne z art. 2, art. 5 oraz art. 37 ust. 1 Konstytucji RP.

Skarżący wskazał, iż złożył w Sądzie Okręgowym w B. protest co do nieważności wyborów w obwodzie nr 112 przy ul. N. nr 13 w B. Sąd Okręgowy w B. postanowieniem z 25 listopada 1998 r. odrzucił złożony przez skarżącego protest wyborczy co do zarzutów niezgodności z konstytucją ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz pozostawił bez rozpoznania wskazany protest wyborczy w części dotyczącej zarzutów co do frekwencji wyborów, jako nie mieszczący się w granicach wyznaczonych przez art. 58 ust. 1 ordynacji. Na skutek wniesionego zażalenia na postanowienie Sądu Okręgowego, Sąd Apelacyjny w G. postanowieniem z 30 sierpnia 1999 r. zmienił zaskarżone postanowienie w zakresie dotyczącym punktu pierwszego w ten sposób, że pozostawił bez dalszego biegu protest wyborczy dotyczący zarzutów niezgodności przepisów ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. W odniesieniu do pozostałej części zaskarżonego postanowienia uchylił je i sprawę w tym zakresie przekazał Sądowi Okręgowemu w B. do ponownego rozpoznania uznając, iż protest dotyczący frekwencji wyborów, jako złożony przez osobę uprawnioną, winien być rozpoznany, a nie pozostawiony bez rozpoznania. Odpis postanowienia Sądu Apelacyjnego z 30 sierpnia 1999 r. doręczony został skarżącemu 12 stycznia 2000 roku.

Zdaniem skarżącego tok instancyjny w niniejszej sprawie został wyczerpany. 3 kwietnia 2000 r. pełnomocnik skarżącego wniósł skargę konstytucyjną wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jej złożenia, uzasadniając ten wniosek faktem, iż skarga konstytucyjna została wniesiona w terminie, tj. 13 marca 2000 r., jednak przez przeoczenie nie została opatrzona znakiem opłaty sądowej i ze względu na nieuiszczenie wpisu została zwrócona zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 21 marca 2000 r. (Ts 40/00). Następnie skarżący 3 kwietnia 2000 r. wniósł niniejszą, prawidłowo opłaconą skargę konstytucyjną, jednakże uważając, iż ustawowy termin do jej złożenia został przekroczony, wniósł o jego przywrócenie.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust.1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483), skarga konstytucyjna może być wniesiona jedynie w sprawach, w których sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o konstytucyjnych wolnościach lub prawach albo o obowiązkach skarżącego, stosując ustawę lub inny akt normatywny, który zdaniem skarżącego jest niezgodny z konstytucją. Wszczęcie przed Trybunałem Konstytucyjnym postępowania w trybie skargi konstytucyjnej jest sformalizowane i wymaga spełnienia warunków wymienionych w ustawie z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643). Do warunków takich ustawa w art. 46-48 zalicza w szczególności: a) wniesienie jej po wyczerpaniu toku instancyjnego, b) w ciągu dwóch miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia, c) wskazanie przez skarżącego, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób zostały naruszone na skutek zastosowania aktu normatywnego, którego zgodność z konstytucją kwestionuje skarżący.

W wyniku postępowania zainicjowanego przez skarżącego przed Sądem Okręgowym w B., Sąd ten wydał 25 listopada 1998 r. postanowienie, którym odrzucił złożony przez skarżącego protest wyborczy. Na skutek wniesionego zażalenia na postanowienie Sądu Okręgowego, Sąd Apelacyjny w G. postanowieniem z 30 sierpnia 1999 r. zmienił zaskarżone postanowienie w zakresie dotyczącym punktu pierwszego w ten sposób, że pozostawił bez rozpoznania protest wyborczy dotyczący zarzutów niezgodności przepisów ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. W odniesieniu do pozostałej części zaskarżonego postanowienia uchylił je i sprawę w tym zakresie przekazał Sądowi Okręgowemu w B. do ponownego rozpoznania uznając, iż protest dotyczący frekwencji wyborów, jako złożony przez osobę uprawnioną, winien być rozpoznany, a nie pozostawiony bez rozpoznania. Odpis postanowienia Sądu Apelacyjnego z 30 sierpnia 1999 r. doręczony został skarżącemu 12 stycznia 2000 roku.

Mając na względzie treść postanowienia wydanego przez Sąd Apelacyjny 30 sierpnia 1999 r., doręczonego skarżącemu 12 stycznia 2000 r., Trybunał Konstytucyjny przede wszystkim pragnie odnieść się do kwestii zachowania dwumiesięcznego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej (art. 46 ust. 1 ustawy) oraz wniosku skarżącego złożonego wraz ze skargą konstytucyjną 3 kwietnia 2000 r. o przywrócenie terminu do jej wniesienia.

Skarżący złożył 13 marca 2000 r. skargę konstytucyjną, która ze względu na nieuiszczenie wpisu została zarządzeniem sędziego zwrócona. Zgodnie bowiem z art. 46 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, od skargi konstytucyjnej pobiera się wpis. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 października 1997 r. w sprawie wysokości oraz zasad pobierania wpisu od skargi konstytucyjnej (Dz.U. Nr 126, poz. 809) określa wpis w stałej wysokości (* 1) oraz określa skutki nieuiszczenia należnego wpisu (* 3): “skarga od której nie uiszczono należnego wpisu, podlega zwrotowi”. Ponadto stosownie do art. 18 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 24, poz. 110 ze zm.) “pismo zwrócone z powodu nieuiszczenia opłaty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem tego pisma do sądu”. W tej sytuacji skarga konstytucyjna złożona przez skarżącego 13 marca 2000 r. nie wywołała skutków prawnych związanych z jej wniesieniem.

Skarżący ponownie złożył skargę konstytucyjną 3 kwietnia 2000 r., do której zostały załączone znaki opłaty sadowej. W skardze zawarty jest wniosek o przywrócenie terminu do jej wniesienia. Odnosząc się do tego wniosku, Trybunał Konstytucyjny pragnie zauważyć, że zakreślony w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym dwumiesięczny termin do wniesienia skargi konstytucyjnej ma charakter materialnoprawny, wyznaczający czasowe granice dla podjęcia przez skarżącego obrony przysługujących mu praw i wolności konstytucyjnych przez zakwestionowanie w skardze konstytucyjnej generalnego aktu normatywnego. Termin ten nie podlega przywróceniu. Wynika to z istoty skargi konstytucyjnej, która nie jest zwykłym środkiem zaskarżenia w normalnym toku instancji (por. postanowienia z: 21 stycznia 1998 r., sygn. Ts 2/98, OTK ZU Nr 2/1998, poz. 21; 15 lipca 1998 r., sygn. Ts 79/98, OTK ZU Nr 5/1998, poz. 87; 16 grudnia 1998 r., sygn. Ts 140/98, OTK ZU Nr 1/1999, poz. 17).

Jak wynika z akt skargi konstytucyjnej będącej przedmiotem wstępnego rozpoznania oraz z ustaleń Trybunału Konstytucyjnego, Trybunał stwierdza, iż skarga konstytucyjna w zakresie w jakim odnosi się do punktu pierwszego postanowienia Sądu Apelacyjnego, w którym protest wyborczy pozostawiony został bez dalszego biegu, została wniesiona z przekroczeniem terminu określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Skarżący potwierdził odbiór postanowienia 12 stycznia 2000 r., skarga konstytucyjna została wniesiona 3 kwietnia 2000 roku.

W zakresie, w jakim skarga konstytucyjna odnosi się do pozostałej części postanowienia Sądu Apelacyjnego w G. Trybunał stwierdza, iż postanowienie to nie zakończyło postępowania w sprawie, gdyż w związku z uchyleniem przez to postanowienie orzeczenia Sądu Okręgowego w B. i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania, protest wyborczy skarżącego nie został dotychczas rozpoznany. Należy zatem uznać, że w niniejszej sprawie, w zakresie w jakim Sąd Okręgowy w B. został zobowiązany do ponownego zajęcia stanowiska, nadal toczy się postępowanie i brak jest ostatecznego rozstrzygnięcia o przysługujących skarżącemu prawach lub wolnościach konstytucyjnych. Z tego względu skarga konstytucyjna, jako przedwczesna w tej części, nie może zostać merytorycznie rozpoznana przez Trybunał Konstytucyjny.