230

POSTANOWIENIE

z dnia 4 lipca 2000 r.

Sygn. Ts 52/00

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Ciemniewski

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Heleny C. i Mieczysława C., w sprawie zgodności:

art. 393 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) z art. 176 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej z 30 marca 2000 r. zarzucono, że art. 393 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) narusza art. 176 ust. 1 konstytucji, przez pozbawienie strony prawa do co najmniej dwuinstancyjnego postępowania. Zdaniem skarżących, prawo do dwuinstancyjnego postępowania oznacza, iż sprawa będzie przedmiotem co najmniej dwuinstancyjnego merytorycznego rozstrzygnięcia, jeżeli strona zażąda tego w sposób przewidziany przepisami procedury. Formalne rozstrzygnięcie sprawy przez sąd drugiej instancji nie spełnia tego warunku. Tymczasem w niniejszej sprawie art. 393 pkt 1 kpc zniweczył de facto prawo skarżących do dwuinstancyjnego merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Rejonowy w K. orzekł eksmisję skarżących z zajmowanego przez nich domu mieszkalnego. Skarżący złożyli apelację, która została odrzucona postanowieniem Sądu Okręgowego w K. Powodem odrzucenia apelacji było przekroczenie terminu do jej złożenia. Na powyższe postanowienie skarżący złożyli kasację. W kasacji podnieśli, iż Sąd Okręgowy w K. błędnie ustalił datę złożenia apelacji na podstawie prezentaty biura podawczego sądu. Tymczasem datą złożenia apelacji była data nadania jej w urzędzie pocztowym. Pełnomocnik skarżących posiada dowód nadania pocztowego przedmiotowej apelacji. Kasacja skarżących została odrzucona postanowieniem Sądu Okręgowego w K. ze względu na wartość przedmiotu sporu nie przekraczającą 5000 złotych. Zażalenie na powyższe postanowienie Sąd Najwyższy oddalił uznając, iż art. 393 pkt 1 kpc wyłącza dopuszczalność kasacji w przypadku, gdy wartość przedmiotu sporu nie przekracza 5000 złotych.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Ustalenie, czy apelacja w sprawach cywilnych została wniesiona w terminie, odbywa się w dwuinstancyjnym postępowaniu. W myśl art. 370 i art. 373 kpc dopuszczalność złożenia apelacji bada najpierw sąd pierwszej, a następnie sąd drugiej instancji. Jeżeli niedopuszczalność złożenia apelacji zostanie stwierdzona dopiero przez sąd drugiej instancji, wtedy podstawę jej odrzucenia stanowi art. 373 kpc. Z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Apelacja skarżących od wyroku Sądu Rejonowego w K. została odrzucona postanowieniem Sądu Okręgowego w K. ze względu na przekroczenie terminu do jej złożenia. Skarżący wskazują, iż poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia odnośnie daty złożenia apelacji były błędne i nie mogły zostać zweryfikowane w toku postępowania odwoławczego. Brak takiej możliwości wynika jednak z dyspozycji art. 373, a nie art. 393 pkt 1 kpc. Prawo do złożenia kasacji daje możliwość rozpatrzenia sprawy w trzeciej instancji, tym samym nie stanowi ustawowej konkretyzacji art. 176 ust. 1 konstytucji (por. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 19 maja 1998 r., sygn. Ts 75/98, OTK ZU Nr 4/1998, s. 366). Ponieważ art. 373 nie mieści się w granicach skargi konstytucyjnej, nie może on być przedmiotem toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym postępowania.

Z powyższego wynika, iż zarzut naruszenia prawa do dwuinstancyjnego postępowania został skierowany przeciwko niewłaściwemu przepisowi ustawy. Mając to na względzie, należy odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.