218

POSTANOWIENIE

z dnia 26 czerwca 2000 r.

Sygn. Ts 29/00

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Zdzisław Czeszejko-Sochacki

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Haliny N., w sprawie zgodności:

art. 18 i art. 23 ust. 1-5 ustawy z dnia 11 grudnia 1997 r. o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny (Dz.U. Nr 157, poz. 1027) oraz decyzji Ministra Gospodarki z dnia 7 stycznia 1999 r. w sprawie ustanowienia kontyngentów ilościowych na przewóz na polski obszar celny węgla kamiennego pochodzącego z Federacji Rosyjskiej (MP Nr 3, poz. 14) z art. 22, art. 31 ust. 3, art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2, art. 87 ust. 1, art. 92 ust. 1, art. 149 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej złożonej w Trybunale Konstytucyjnym 23 lutego 2000 r. zarzucono, iż art. 18 i art. 23 ust. 1-5 ustawy z dnia 11 grudnia 1997 r. o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny (Dz.U. Nr 157, poz. 1027) oraz decyzja Ministra Gospodarki z dnia 7 stycznia 1999 r. w sprawie ustanowienia kontyngentów ilościowych na przewóz na polski obszar celny węgla kamiennego pochodzącego z Federacji Rosyjskiej (MP Nr 3, poz. 14) są niezgodne z art. 31 ust. 3, art. 32 i art. 65 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że dopuszczają do ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnego prawa do równego traktowania przez władze publiczne oraz ograniczają wolności wyboru i wykonywania zawodu. Zaskarżone przepisy są też, zdaniem skarżącej, niezgodne z art. 87 ust. 1, art. 92 i art. 149 ust. 2 konstytucji.

W piśmie procesowym z 1 kwietnia 2000 r. skarżąca zmodyfikowała skargę konstytucyjną, zarzucając zaskarżonym przepisom ustawy i decyzji Ministra Gospodarki naruszenie wolności gospodarczej, wyrażonej w art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji, poprzez wprowadzenie ograniczeń ilościowych w imporcie węgla. Ponadto skarżąca zarzuciła wskazanym przepisom ustawy i decyzji Ministra naruszenie prawa do sądu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 w związku z art. 77 ust. 2 konstytucji, przez zamknięcie jej drogi sądowego dochodzenia naruszonej wolności gospodarczej poprzez nazwanie aktu normatywnego decyzją i błędne pouczenie o sposobie zaskarżenia.

Skarżąca prowadziła działalność gospodarczą polegającą m.in. na imporcie węgla z terenów Federacji Rosyjskiej. 7 lipca 1998 r. Minister Gospodarki w oparciu o zaskarżoną ustawę wszczął postępowanie ochronne przed nadmiernym przywozem węgla. Skarżąca występując jako strona zainteresowana złożyła wnioski dowodowe w związku z toczącym się postępowaniem ochronnym. Postępowanie to zakończyło się wydaniem przez Ministra Gospodarki 7 stycznia 1999 r. decyzji w sprawie ustanowienia kontyngentów ilościowych na przywóz na polski obszar celny węgla kamiennego pochodzącego z Federacji Rosyjskiej. Decyzja została ogłoszona w Monitorze Polskim (Nr 3, poz. 14). Skarżąca złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Minister Gospodarki przesłał skarżącej odpis pisma z 31 marca 1999 r. adresowanego do innego podmiotu, w którym zawarta była informacja o podtrzymaniu wcześniejszej decyzji o ustanowieniu kontyngentu. Następnie pismo o identycznej treści, którego adresatem była skarżąca zostało jej przesłane 17 września 1999 r. W związku z powyższym skarżąca złożyła skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który postanowieniem z 17 grudnia 1999 r. skargę odrzucił. W uzasadnieniu Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż decyzja Ministra Gospodarki z 7 stycznia 1999 r. w sprawie ustanowienia kontyngentów ilościowych na przywóz na polski obszar celny węgla kamiennego pochodzącego z Federacji Rosyjskiej nie jest decyzją administracyjną w rozumieniu art. 104 i art. 107 kpa, ani aktem administracyjnym, o którym mowa w art. 16 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzja ta jest aktem normatywnym, gdyż jest skierowana do ogólnie określonego adresata, tym samym nie jest aktem nakierowanym na wywołanie konkretnie oznaczonego skutku prawnego.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 79 ust. 1 konstytucji prawo do złożenia skargi konstytucyjnej przysługuje w sprawie zgodności z konstytucją aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach skarżącego. Z powyższego wynika, iż orzeczenie to musi zostać wydane na podstawie przepisów, którym skarżący zarzuca niezgodność z konstytucją. W niniejszej sprawie warunek ten nie został spełniony. Na podstawie zaskarżonych przepisów nie zapadło żadne rozstrzygnięcie o prawach skarżącej. Wskazana w skardze decyzja Ministra Gospodarki nie stanowi takiego rozstrzygnięcia, gdyż sama jest aktem normatywnym. Decyzja zawiera normy prawne określające w sposób generalny adresata i w sposób abstrakcyjny jego zachowanie. Na normatywny charakter decyzji Ministra wskazuje sama skarżąca, podkreślając w piśmie procesowym z 1 kwietnia 2000 r., iż poprzez nazwanie aktu normatywnego decyzją doszło do zamknięcia drogi sądowej w jej sprawie.

Wbrew twierdzeniom skarżącej również postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 grudnia 1999 r. odrzucające jej skargę na decyzję Ministra Gospodarki nie stanowi rozstrzygnięcia wydanego na podstawie zaskarżonych przepisów. Podstawą wydania przez Naczelny Sąd Administracyjny postanowienia odrzucającego skargę był art. 16 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, w myśl którego w zakresie kognicji tego sądu mieszczą się tylko akty administracyjne o charakterze indywidualnym. Ze względu na brak kognicji Naczelny Sąd Administracyjny w ogóle nie badał legalności decyzji Ministra Gospodarki, tym samym postanowienie sądu nie mogło być oparte na art. 18 art. i art. 23 ust. 1-5 ustawy z 11 grudnia 1997 r. o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny oraz wskazanej decyzji Ministra Gospodarki.

Konstytucyjny warunek wskazania orzeczenia wydanego na podstawie zaskarżonych przepisów oznacza, iż na gruncie art. 79 ust. 1 konstytucji nie jest dopuszczalne złożenie skargi bezpośrednio na akt normatywny. Tak więc przy braku orzeczenia rozstrzygającego o prawach skarżącej nie mogą być rozpatrzone sformułowane w skardze konstytucyjnej zarzuty dotyczące niezgodności z konstytucją wskazanych aktów normatywnych.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie nie został spełniony warunek dopuszczenia skargi do merytorycznego rozpoznania, o którym mowa w art. 79 ust. 1 konstytucji i art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym. Dlatego należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.