263

POSTANOWIENIE

z dnia 2 lutego 2000 r.

Sygn. Ts 134/99

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Mączyński

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marka C., w sprawie zgodności:

art. 190 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. Nr 95, poz. 602 ze zm.) z art. 60 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej Marka C. zakwestionowano zgodność art. 190 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (dalej: ordynacja wyborcza) z art. 60 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, statuującym prawo każdego obywatela, korzystającego z pełni praw publicznych, dostępu na jednakowych zasadach do służby publicznej. W uzasadnieniu skargi oraz w piśmie procesowym z 12 października 1999 r. pełnomocnik skarżącego wskazuje, że kwestionowane przepisy ustawy dają podstawę do pozbawienia funkcji radnego osobę, która wyrokiem sądowym nie została ograniczona w prawach publicznych, co stanowić ma naruszenie art. 60 konstytucji. Ponadto w skardze podniesiono, że konstytucja nie określa, za jakie czyny karalne można pozbawić radnego mandatu, co tym samym oznacza, że kwestionowane przepisy ordynacji wyborczej zostały wydane bez podstawy prawnej.

Działając na podstawie kwestionowanych przepisów, Rada Miasta P. podjęła 21 lipca 1999 r. uchwałę, w której stwierdzono wygaśnięcie mandatu radnego skarżącego, w związku ze skazaniem go wyrokiem Sądu Rejonowego w S. (utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w S.) za przestępstwa umyślne z art. 262 * 2 kk i art. 212 * 1 kk.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zakwestionowane w skardze konstytucyjnej przepisy ordynacji wyborczej stanowią:

- “Wygaśnięcie mandatu radnego następuje wskutek: prawomocnego wyroku sądu, orzeczonego za przestępstwo popełnione z winy umyślnej” (art. 190 ust. 1 pkt 4),

- “Wygaśnięcie mandatu radnego w przypadkach określonych w ust. 1 stwierdza rada w drodze uchwały, najpóźniej w 3 miesiące od wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu” (art. 190 ust. 2).

Pełnomocnik skarżącego wskazał art. 60 konstytucji jako wzorzec dla kontroli kwestionowanych przepisów, z tego właśnie przepisu wywodząc konstytucyjne prawo skarżącego do piastowania mandatu radnego, którego naruszenie nastąpić miało wskutek - podjętej na ich podstawie - uchwały Rady Miasta P. Art. 60 konstytucji stanowi: “obywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach”. Przyjęcie, że cytowany przepis konstytucji może służyć jako wzorzec dla kontroli kwestionowanych w skardze przepisów ordynacji wyborczej, zależne jest od stwierdzenia, czy wyrażona w tym przepisie norma pozostaje w merytorycznym związku z kwestionowaną w skardze regulacją, a jednocześnie, czy stanowi ono podstawę dla podmiotowego prawa skarżącego, którego naruszenie zostało zarzucone w skardze.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego taki związek nie zachodzi. Art. 60 konstytucji statuuje prawo dostępu do służby publicznej odrębne w stosunku do prawa piastowania mandatu radnego. Piastowanie mandatu o charakterze przedstawicielskim (mandat posła, senatora, przedstawiciela do organu samorządu terytorialnego) nie mieści się - zdaniem Trybunału Konstytucyjnego - w zakresie konstytucyjnego pojęcia “służba publiczna”. Argumentem na rzecz takiego właśnie rozumienia tego zwrotu, poza zakresem którego znajdzie się uprawnienie do sprawowania mandatu radnego, może być skonfrontowanie treści art. 60 z treścią art. 62, art. 99 i art. 127 ust. 3 konstytucji. Te ostatnie przepisy samodzielnie i (w części) odrębnie kształtują przesłanki korzystania z prawa wyborczego do Sejmu i Senatu, organów przedstawicielskich samorządu terytorialnego oraz na urząd Prezydenta. Niezależnie więc od problemu dopuszczalności (oczywiście pod warunkiem zgodności z zasadami i normami konstytucyjnymi) kształtowania przez ustawodawcę warunków dostępu do służby publicznej w odniesieniu do konkretnych rodzajów czy kategorii stanowisk i urzędów, stwierdzić należy, że nie jest możliwe dokonanie konfrontacji kwestionowanych w skardze uregulowań ordynacji wyborczej z art. 60 konstytucji, gdyż inny jest zakres normowania tych przepisów. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego takie określenie konstytucyjnego wzorca nie spełnia więc ustawowego wymogu wskazania sposobu naruszenia przez kwestionowaną regulację konstytucyjnego prawa przysługującego skarżącemu.

Trzeba przy tym podkreślić, że nie jest prawnie dopuszczalne swoiste “dostosowanie” właściwego konstytucyjnego wzorca dla kontroli kwestionowanych przepisów, dokonane z własnej inicjatywy Trybunału Konstytucyjnego. Zabieg taki stałby w jawnej sprzeczności z przewidzianą w art. 66 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym zasadą związania Trybunału granicami skargi konstytucyjnej. Bezpośrednią konsekwencją tej zasady jest wykluczenie samodzielnego doprecyzowania przez Trybunał Konstytucyjny wzorca dla kontroli wskazanych w skardze przepisów. Jednym z podstawowych wymagań, które ustawodawca stawia podmiotowi występującemu ze skargą konstytucyjną, jest wskazanie w jej treści sposobu naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw skarżącego przez kwestionowane w skardze unormowania (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym). Z uwagi na to, iż pełnomocnik skarżącego nie wskazał ani w skardze, ani w uzupełniającym piśmie procesowym jakichkolwiek innych konstytucyjnych podstaw dla kontroli kwestionowanych przepisów ordynacji wyborczej, należało poprzestać na ocenie zasadności sformułowanych w ten sposób zarzutów i - w konsekwencji - odmówić nadania skardze dalszego biegu.

Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643), orzeka się jak w sentencji.