147

POSTANOWIENIE

z dnia 23 lipca 1999 r.

Sygn. Ts 20/99

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Lech Garlicki

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Wiesławy Stanisławy N. i Mirosława N., w sprawie zgodności:

art. 523 i art. 524 § 2 ustawy z dnia 14 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) z art. 45 ust. 1, art. 21 i art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej zarzucono, iż art. 523 oraz art. 524 § 2 kodeksu postępowania cywilnego naruszają wynikające z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy oraz prawo do ochrony własności, o którym mowa w art. 21 i art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez ustanowienie rozszerzonej prawomocności postanowień orzekających co do istoty sprawy w przypadku postępowania o zasiedzenie. Postanowieniem z 10 marca 1997 r. Sąd Rejonowy w B. stwierdził, że Wiesława i Gerard N. nabyli w drodze zasiedzenia z dniem 23 września 1983 r. własność działki nr 591/1 i 602/1 przy ul. R. w B. Postanowieniem z 12 września 1997 r. Sąd Wojewódzki zmienił to orzeczenie i oddalił wniosek o zasiedzenie działki nr 591/1. Na podstawie art. 523 kodeksu postępowania cywilnego Sąd Wojewódzki w B. odmówił ustalenia, iż skarżący prawa są właścicielami działki, odnośnie której Sąd Rejonowy w B. wcześniejszym postanowieniem stwierdził jej częściowe zasiedzenie przez Aleksandra B. Zdaniem Sądu Wojewódzkiego orzeczenie to korzysta z tzw. rozszerzonej prawomocności, jest skuteczne erga omnes i może być uchylone tylko w drodze nadzwyczajnych środków odwoławczych. Taki sam pogląd wyraził Sąd Najwyższy oddalając kasację skarżącej od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w B. W postanowieniu z 18 września 1998 r. Sąd Najwyższy podkreślił, że orzeczenie stwierdzające nabycie własności przez zasiedzenie korzysta z rozszerzonej prawomocności materialnej i jest skuteczne erga omnes, więc osoby które nie brały udziału w postępowaniu o stwierdzenie zasiedzenia mogą dochodzić swych praw w drodze wznowienia postępowania zgodnie z dyspozycją art. 524 § 2 kodeksu postępowania cywilnego, bądź w drodze innych nadzwyczajnych środków zaskarżenia.

Zdaniem skarżących, prawo do sprawiedliwego i jawnego procesu nie może podlegać ograniczeniom innym, niż wyrażone w art. 45 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, tymczasem zaskarżone przepisy kodeksu postępowania cywilnego wprowadzają ograniczenia nie wymienione w konstytucji. Skarżący podnoszą, że zostali pozbawieni możliwości rozpatrzenia sprawy przez sąd i wykazania swego prawa, chociaż okoliczności sprawy i dokonane ustalenia wskazują, iż przysługuje im prawo własności.

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

Ostatecznym rozstrzygnięciem w niniejszej sprawie jest postanowienie Sądu Najwyższego z 18 września 1998 r. oddalające kasację skarżącej. Jak wynika z akt sprawy skarżący zapoznali się z treścią powyższego postanowienia w dniu jego wydania. Następnie złożyli oni wniosek o doręczenie postanowienia, jednakże ze względu na jego nieopłacenie, postanowienie to nie zostało im doręczone. Mając na względzie treść art. 130 § 2 kodeksu postępowania cywilnego należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie strona nie zażądała doręczenia postanowienia Sądu Najwyższego wraz z uzasadnieniem. W związku z powyższym, zgodnie z dyspozycją wynikającą z art. 20 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym w związku z art. 393 ¹⁹ i art. 369 § 2 kpc termin do wniesienia skargi konstytucyjnej biegł od dnia, w którym upłynął termin do złożenia wniosku o to uzasadnienie. W niniejszej sprawie początek biegu terminu przypadał na 25 września 1998 r. Termin ten uległ zawieszeniu w okresie od 17 listopada do 16 grudnia 1998 r. w związku ze złożeniem przez skarżących wniosku o ustanowienie adwokata do sporządzenia skargi konstytucyjnej. Dalszy bieg dwumiesięcznego terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, rozpoczął się 17 grudnia 1998 r. po doręczeniu adwokatowi uchwały Okręgowej Rady Adwokackiej w B., wyznaczającej go do sporządzenia skargi konstytucyjnej. W świetle powyższego należy stwierdzić, że termin do wniesienia w niniejszej sprawie skargi konstytucyjnej upłynął 28 grudnia 1998 r. Skarżący złożyli skargę konstytucyjną 16 lutego 1999 r., a więc po upływie wymaganego terminu i dlatego należało odmówić nadania jej dalszego biegu.