89

POSTANOWIENIE

z dnia 22 marca 1999 r.

Sygn. Ts 150/98

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Mączyński

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Janusza K., w sprawie:

zgodności § 63 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 listopada 1987 r. - Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. Nr 38, poz. 218) z art. 7 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej zarzucono, że § 63 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 listopada 1987 r. - Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. Nr 38, poz. 218) narusza wynikające z art. 77 ust. 2 Konstytucji RP prawo skarżącego do sądu. Naruszenie to, zdaniem skarżącego, polega na niemożności wzruszenia rozstrzygnięcia administracyjnego przewodniczącego wydziału sądu wojewódzkiego w trybie administracyjnym, co w konsekwencji oznacza niemożność dochodzenia praw skarżącego przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Zdaniem skarżącego takim rozstrzygnięciem o charakterze administracyjnym jest zarządzenie przewodniczącego wydziału o zwrocie pozwu. Według skarżącego art. 47 ust. 2 kpc jest podstawą dla przewodniczącego sądu do wydawania zarządzeń poza rozprawą. Tymczasem § 63 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości upoważnia do wydawania takich zarządzeń przewodniczącego wydziału, co zdaniem skarżącego stanowi wykroczenie poza delegację ustawową i jest niezgodne z art. 47 ust. 2 kpc. Tym samym § 63 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości bez upoważnienia ustawowego rozszerza zakres uprawnień przewodniczącego wydziału. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości nie przewiduje trybu administracyjnego pozwalającego zaskarżyć zarządzenie o zwrocie pozwu oraz możliwości jego sądowej kontroli. Naruszenie praw skarżącego nastąpiło w związku ze sprawą wniesienia przez niego pozwu, który na podstawie art. 16 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 24, poz. 110) został zwrócony zarządzeniem przewodniczącego wydziału Sądu Wojewódzkiego w W. Skarga na powyższe zarządzenie złożona do prezesa Sądu Wojewódzkiego w W. została potraktowana jako zażalenie i odrzucona postanowieniem Sądu Wojewódzkiego z 14 czerwca 1994 r. ze względu na nieuiszczenie wpisu od zażalenia i niezłożenie odpisu zażalenia. Skarżący złożył następnie skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego o stwierdzenie obowiązku wydania zarządzenia o zwrocie pozwu przez przewodniczącego składu w trybie pocesowym, a nie przez przewodniczącego wydziału w trybie administracyjnym. Skarga została odrzucona postanowieniem NSA z 24 czerwca 1998 r. ze względu na brak właściwości sądu administracyjnego w sprawach należących do sądów powszechnych. Skarżący zarzucił także naruszenie art. 7 Konstytucji RP przez rozszerzenie w § 63 Regulaminu zakresu uprawnień przewodniczącego wydziału poza zakres delegacji ustawowej.

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

Ze względu na skutki zarządzenia o zwrocie pozwu, których mowa w art. 130 § 2 kpc, ustawa określa jednoznacznie tryb kontroli tego zarządzenia, tak by zagwarantować powodowi prawo do sądu. W myśl art. 394 § 1 pkt 1 kpc na zarządzenie o zwrocie pozwu przysługuje zażalenie do sądu drugiej instancji. Niezależnie od tego, czy skarżący przypisuje zarządzeniu o zwrocie pozwu wydanemu przez przewodniczącego wydziału charakter administracyjny czy też procesowy, zaskarżenie zarządzenia może nastąpić jedynie w sposób wskazany wyżej. Nie jest możliwe skierowanie skargi na zarządzenie o zwrocie pozwu do prezesa sądu, gdyż w tej sprawie nie może on wydać przewodniczącemu wydziału polecenia służbowego na podstawie art. 49 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 1994 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.) Możliwość taka jest wykluczona ze względu na szczegółowe uregulowanie kwestii zwrotu pozwu w kpc. O trybie kontroli zarządzenia o zwrocie pozwu decyduje przede wszystkim treść tego zarządzenia, a nie właściwości podmiotu, który je wydał. Tymczasem skarżący nie wyczerpał toku instancyjnego, gdyż nie złożył w sposób prawem przewidziany zażalenia na zarządzenie o zwrocie pozwu do sądu drugiej instancji. Nie został uiszczony wpis i nie doszło do rozpatrzenia zażalenia przez Sąd Apelacyjny. Tym samym orzeczeniem zamykającym sprawę stało się postanowienie Sądu Wojewódzkiego w W. z 14 czerwca 1994 r. o odrzuceniu zażalenia powoda na zarządzenie w przedmiocie zwrotu pozwu. Z punktu widzenia warunków dopuszczalności skargi konstytucyjnej nie ma znaczenia złożenie przez skarżącego skargi do NSA. Skarga ta nie mogła być środkiem zaskarżenia zarządzenia o zwrocie pozwu, na co trafnie zwrócił uwagę NSA podkreślając brak swej właściwości.

Reasumując należy stwierdzić, że skarżący nie wykorzystał przysługujących mu środków procesowych, a tym samym nie doszło do wyczerpania toku instancyjnego, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Ze względu na brak spełnienia powyższej przesłanki należało odmówić nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.