121/11A/2004

POSTANOWIENIE TYMCZASOWE

z dnia 14 grudnia 2004 r.

Sygn. akt SK 26/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Safjan - przewodniczący

Jerzy Ciemniewski

Teresa Dębowska-Romanowska

Marian Grzybowski

Adam Jamróz

Wiesław Johann

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska

Ewa Łętowska

Marek Mazurkiewicz

Andrzej Mączyński

Jerzy Stępień

Mirosław Wyrzykowski

Marian Zdyb

Bohdan Zdziennicki - sprawozdawca,

po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 grudnia 2004 r., wniosku Czesławy Ronkiewicz o wstrzymanie wykonania postanowienia Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 11 stycznia 2000 r. (sygn. akt II Ca 347/99) oraz postanowienia Sądu Rejonowego w Dzierżonowie z dnia 3 kwietnia 1997 r. (sygn. akt I Ns 334/95), złożonego wraz ze skargą konstytucyjną o zbadanie zgodności:

1) art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 48, poz. 554) w związku z art. 393 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2000 r.,

2) art. 2 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 48, poz. 554),

3) art. 36 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 24, poz. 110 ze zm.),

4) § 7 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 154, poz. 753 ze zm.)

z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) nie wstrzymywać wykonania postanowienia Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 11 stycznia 2000 r. (sygn. akt II Ca 347/99) oraz postanowienia Sądu Rejonowego w Dzierżonowie z dnia 3 kwietnia 1997 r. (sygn. akt I Ns 334/95).

UZASADNIENIE:

I

Wraz ze skargą konstytucyjną Czesławy Ronkiewicz do Trybunału Konstytucyjnego skarżąca skierowała wniosek o wstrzymanie wykonania postanowienia Sądu Okręgowego w Świdnicy z 11 stycznia 2000 r. (sygn. akt II Ca 347/99) oraz postanowienia Sądu Rejonowego w Dzierżonowie z 3 kwietnia 1997 r. (sygn. akt I Ns 334/95). Do wniosku o wydanie postanowienia tymczasowego dołączono zawiadomienie z 9 lipca 2002 r. o wszczęciu postępowania egzekucyjnego przez komornika sądowego rewiru III przy Sądzie Rejonowym w Dzierżoniowie.

Postępowanie sądowe w sprawie skarżącej dotyczyło podziału majątku wspólnego oraz działu spadku po Marianie Ronkiewiczu. Skarżąca złożyła kasację, kwestionując sposób, w jaki Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie postanowieniem z 3 kwietnia 1997 r. (sygn. akt I Ns 334/95) dokonał podziału majątku wspólnego oraz działu spadku po jej mężu. Skarżąca podważała rozstrzygnięcie sądu ustalające równe udziały w majątku wspólnym małżonków oraz sposób dokonania działu spadku w skład którego wchodziła nieruchomość, poprzez przyznanie tej nieruchomości wnioskodawczyni Ewelinie Ronkiewicz. Skutkiem takiego rozstrzygnięcia jest, dla skarżącej, konieczność opróżnienia i wydania przedmiotowej nieruchomości. Na skutek odmowy przez Sąd Najwyższy przyjęcia do rozpoznania kasacji skarżącej postanowienia wydane w sprawie uprawomocniły się. Uzasadniając wniosek o wstrzymanie wykonania postanowień skarżąca twierdzi, że nie dysponuje innym lokalem niż ten z którego jest eksmitowana, toteż za uwzględnieniem wniosku przemawia jej ważny interes (art. 50 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym).

II

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna została złożona, ponieważ Sąd Najwyższy na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z 24 maja 2000 r. o zmianie k.p.c. stosując znowelizowany art. 393 k.p.c., postanowieniem z 20 grudnia 2001 r. (sygn. akt V CKN 1286/00) odmówił przyjęcia do rozpoznania kasacji skarżącej. W oparciu zaś o zakwestionowany przez skarżącą art. 2 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie k.p.c. oraz przepisy ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości Sąd Najwyższy określił wysokość wpisu od kasacji oraz zwrócił z urzędu połowę uiszczonego wpisu. W uzasadnieniu skargi konstytucyjnej określono, że zarzucana niezgodność kwestionowanych przepisów z art. 2 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji polega na naruszeniu przez nie prawa do sprawiedliwego postępowania przed sądem poprzez retroaktywne zastosowanie nowych regulacji procesowych zmieniających wymagania stawiane kasacji złożonej przed dniem 1 lipca 2000 r. oraz wprowadzenie „nadmiernego fiskalizmu sądowniczego”.

Skarga konstytucyjna ma charakter uzupełniający wobec innych środków ochrony praw i wolności człowieka i obywatela. Tym bardziej charakter taki ma postanowienie tymczasowe o wstrzymaniu bądź zawieszeniu wykonania orzeczenia. Środek ten, mimo iż przewidziany również na etapie poprzedzającym merytoryczne rozstrzygniecie sprawy jest stosowany jedynie wyjątkowo. Określone w art. 50 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym przesłanki jego zastosowania nie mogą więc być interpretowane rozszerzająco. Wynika to z przyjętej konstrukcji skargi konstytucyjnej, która nie jest skierowana bezpośrednio przeciwko orzeczeniu zapadłemu w sprawie, ale przeciwko zakwestionowanemu przepisowi stanowiącemu podstawę rozstrzygnięcia (por. postanowienie z 26 września 2001 r., sygn. akt SK 28/01, OTK ZU nr 1/A/2002, poz. 7).

Wobec powyższego, w niniejszej sprawie, wątpliwa jest zasadność stosowania instytucji wstrzymania wykonania orzeczenia, skoro skarżąca nie kwestionuje w skardze przepisów będących podstawą rozstrzygnięcia w efekcie którego następują czynności egzekucyjne w zakresie opróżnienia i wydania nieruchomości. Rozważenie tej przesłanki czyni bezprzedmiotowym badanie wystąpienia pozostałych przesłanek, tj. przede wszystkim powołanego we wniosku „ważnego interesu skarżącej”.

Biorąc powyższe pod uwagę Trybunał Konstytucyjny postanowił, jak w sentencji.

2