Money.plPrawoOrzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny

Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-08 - Ts 308/11
Repertorium:Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - do rejestrowania skarg konstytucyjnych podlegających wstępnemu rozpoznaniu.
Sygnatura:Ts 308/11
Tytuł:Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-08
Opis: 
Publikacja w Z.U.Z.U. 2012 / 1B / 158

158/1/B/2012

POSTANOWIENIE

z dnia 8 lutego 2012 r.

Sygn. akt Ts 308/11

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Maria Gintowt-Jankowicz - przewodnicząca

Zbigniew Cieślak - sprawozdawca

Stanisław Rymar,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 grudnia 2011 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Janusza B.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej Janusz B. (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność art. 110 § 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, ze zm.; dalej: k.p.w.) z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Zdaniem skarżącego zaskarżony przepis, w zakresie, w jakim wyłącza możliwość wniesienia przez pełnomocnika strony kasacji od wyroku wydanego w trybie przepisów rozdziału 20 k.p.w., narusza konstytucyjną zasadę równości. W nieuzasadniony sposób różnicuje bowiem sytuację osób występujących o odszkodowanie za niesłuszne ukaranie lub zatrzymanie w postępowaniu w sprawach o wykroczenia w porównaniu z osobami występującymi z takim roszczeniem w postępowaniu karnym.

Postanowieniem z 9 grudnia 2011 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Powodem wydania takiego rozstrzygnięcia było ustalenie, że jako jedyny wzorzec kontroli zaskarżonego przepisu skarżący powołał art. 32 ust. 1 Konstytucji. Tymczasem, jak wynika z utrwalonego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, przepis ten nie może stanowić samodzielnego wzorca kontroli konstytucyjności norm w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej, lecz może być powołany jedynie wówczas, gdy zostanie odniesiony do treści innych norm konstytucyjnych chroniących poszczególne wolności i prawa naruszone kwestionowaną w skardze regulacją. Trybunał stwierdził, że w niniejszej sprawie skarżący nie wskazał, aby naruszenie zasady równości pozostawało w związku z jakimkolwiek konstytucyjnie chronionym prawem podmiotowym.

Zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu wniósł pełnomocnik skarżącego. Podniósł w nim po pierwsze, że w sytuacji, w której art. 32 ust. 1 nie mógł stanowić samodzielnego wzorca kontroli zaskarżonego przepisu, Trybunał powinien wezwać skarżącego do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej przez wskazanie dodatkowo innego wzorca kontroli oraz po drugie, że w niniejszej sprawie zachodzi wyjątek od zasady, iż art. 32 ust. 1 nie może stanowić samodzielnego wzorca kontroli w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej. Pełnomocnik skarżącego stwierdził między innymi, że utrwalone w orzecznictwie Trybunału stanowisko, dotyczące powoływania się w skardze konstytucyjnej na art. 32 ust. 1 Konstytucji, nie może stanowić podstawy uznania skargi za oczywiście bezzasadną, gdyż stanowisko to jest kontrowersyjne. Podał także przykład orzeczenia, w którym Trybunał orzekał o niezgodności zaskarżonych przepisów z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Ponadto w zażaleniu wskazano, że „sposób procedowania Trybunału Konstytucyjnego narusza ogólne zasady ochrony dóbr osobistych”. Zdaniem pełnomocnika skarżącego skoro skarga konstytucyjna „ma stanowić prejudykat do celów (…) ochrony dóbr osobistych”, to w postępowaniu przed Trybunałem powinny mieć zastosowanie zasady postępowania o ochronę dóbr osobistych - w szczególności domniemanie bezprawności działania ustawodawcy, który musi obalić owo domniemanie na rozprawie. Pełnomocnik skarżącego stwierdził ponadto, że w niniejszej sprawie skarżący nie mógł wskazać innego niż art. 32 ust. 1 Konstytucji wzorca kontroli zaskarżonego przepisu, gdyż w niniejszej sprawie trudno dostrzec naruszenie jakiegokolwiek innego prawa lub wolności.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że Trybunał Konstytucyjny poddaje analizie zarzuty zażalenia, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego postanowienia i do tego ogranicza rozpoznanie tego środka odwoławczego. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego treść zażalenia nie dostarcza żadnych argumentów podważających przesłanki odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Zaskarżone postanowienie jest więc prawidłowe, zaś zarzuty podniesione w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności Trybunał Konstytucyjny zauważa, że podstawą odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej wniesionej w niniejszej sprawie nie było - jak wynikałoby to z treści wniesionego zażalenia - ustalenie, że skarga jest oczywiście bezzasadna, lecz ustalenie, że nie spełnia ona wymogów wynikających z art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK. Nie wskazuje bowiem naruszenia konstytucyjnej wolności lub prawa skarżącego, których ochronie służy skarga konstytucyjna. Jej treść ogranicza się jedynie do postawienia zarzutu niezgodności zakwestionowanej regulacji z zasadą równości, która zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału „nie ma w pełni charakteru prawa konstytucyjnego” i nie może być chroniona za pomocą skargi konstytucyjnej (postanowienie TK z 24 października 2001 r., SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225). Trybunał w obecnym składzie uznaje, że ustalenie to było prawidłowe. Powołanie art. 32 ust. 1 Konstytucji jako jedynego wzorca kontroli zgodności art. 110 § 1 k.p.w. z Konstytucją powoduje, że wniesiona w niniejszej sprawie skarga nie spełnia wymogu wskazania, jakie konstytucyjne prawa lub wolności skarżącego zostały naruszone. Tym samym uniemożliwia nadanie skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

Jednocześnie Trybunał zauważa, że wymóg powołania jako wzorców kontroli przepisów Konstytucji gwarantujących prawa lub wolności jednostki dotyczy jedynie postępowania inicjowanego wniesieniem skargi konstytucyjnej. Nie znajduje natomiast zastosowania w sprawach inicjowanych wniesieniem pytania prawnego lub wniosku o dokonanie abstrakcyjnej kontroli norm. Stąd nie stanowi niespójności w orzecznictwie Trybunału orzekanie o zgodności z art. 32 ust. 1 Konstytucji w cytowanej w zażaleniu sprawie o sygn. P 3/06 (wyrok TK z 11 października 2006 r., OTK ZU nr 9/A/2006, poz. 121), która została zainicjowana pytaniem prawnym.

Niesłuszna jest również teza podniesiona w zażaleniu, że Trybunał, stwierdzając, iż art. 32 ust. 1 nie może stanowić samodzielnego wzorca kontroli w niniejszej sprawie, był zobowiązany wezwać skarżącego do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej przez wskazanie dodatkowo innych przepisów Konstytucji, które zostały - jego zdaniem - naruszone. W niniejszej sprawie wskazanie takich dodatkowych wzorców nie było bowiem dopuszczalne. Skarga konstytucyjna została wniesiona do Trybunału Konstytucyjnego 3 listopada 2011 r., a więc dzień przed upływem ustawowego terminu do jej wniesienia. Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o TK termin ten wynosi 3 miesiące od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia i ma charakter terminu zawitego do sformułowania wszystkich tych elementów skargi konstytucyjnej, które w myśl art. 47 ust. 1 ustawy o TK stanowią jej niezbędną treść. Skarżący nie może więc po jego upływie rozszerzać zakresu skargi konstytucyjnej, w szczególności przez wskazanie nowych, niepowołanych w pierwotnie wniesionej skardze, wzorców kontroli. Trybunał, będąc zgodnie z art. 66 ustawy o TK związanym granicami skargi konstytucyjnej, nie może rozpatrywać merytorycznie zarzutów sformułowanych po upływie trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu ostatecznego rozstrzygnięcia (zob. np. wyrok TK z 14 grudnia 1999 r., SK 14/98, OTK ZU nr 7/1999, poz. 163 oraz postanowienia TK z 22 stycznia 2002 r., Ts 139/01, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 107 i z 15 stycznia 2009 r., Ts 99/08, OTK ZU nr 2/B/2009, poz. 130). Data wniesienia skargi w niniejszej sprawie nie pozostawia wątpliwości, że nawet w wypadku wezwania do tego przez Trybunał, skarżący nie mógłby skutecznie rozszerzyć wzorców kontroli zaskarżonego przepisu. Wzywanie do uzupełnienia braków w tym zakresie byłoby więc niecelowe (zob. np. postanowienie TK z 17 lutego 2010 r., Ts 185/08, OTK ZU nr 1/B/2010, poz. 27).

Trybunał podkreśla ponadto, że zasady postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym określa ustawa o TK, a w sprawach w niej nieuregulowanych odpowiednie zastosowanie znajduje ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.). Wbrew twierdzeniom zawartym w zażaleniu wniesionym w niniejszej sprawie nie ma natomiast podstaw do stosowania w postępowaniu przed Trybunałem przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) dotyczących rozkładu ciężaru dowodu w postępowaniu o ochronę dóbr osobistych.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

3

Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - inne orzeczenia:
dokumentpublikacja
Ts 93/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-02
 
Z.U. 2012 / 1B / 132
Ts 93/11   Postanowienie z dnia 2011-07-04
 
Z.U. 2012 / 1B / 131
Ts 9/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-15
 
Z.U. 2012 / 1B / 107
Ts 9/11   Postanowienie z dnia 2011-04-14
 
Z.U. 2012 / 1B / 106
Ts 85/11   Postanowienie z dnia 2011-12-05
 
Z.U. 2012 / 1B / 130
  • Adres publikacyjny: