Money.plPrawoOrzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny

Postanowienie-Zażalenie z dnia 2009-04-07 - Ts 303/08
Repertorium:Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - do rejestrowania skarg konstytucyjnych podlegających wstępnemu rozpoznaniu.
Sygnatura:Ts 303/08
Tytuł:Postanowienie-Zażalenie z dnia 2009-04-07
Publikacja w Z.U.Z.U. 2009 / 2B / 142

142/2/B/2009

POSTANOWIENIE

z dnia 7 kwietnia 2009 r.

Sygn. akt Ts 303/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Ewa Łętowska - przewodnicząca

Marian Grzybowski - sprawozdawca

Marek Kotlinowski,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 grudnia 2008 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Janusza Biziuka,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 29 września 2008 r. skarżący zarzucił niezgodność art. 178 w związku z art. 221 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.; dalej: p.p.s.a.), w zakresie, w jakim nakazuje odrzucić nieopłaconą w całości lub w części skargę kasacyjną, z art. 2, art. 7, art. 45 ust. 1, art. 78 Konstytucji. Skarżący kwestionuje monopol sądów na przyznawanie prawa pomocy, a ponadto domaga się, aby ustalenia strony postępowania z jej pełnomocnikiem były wiążące dla sądów.

Postanowieniem z 3 grudnia 2008 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Takie rozstrzygnięcie spowodowane było nieuprawdopodobnieniem stanu niekonstytucyjności, oczywistą bezzasadnością argumentacji skargi, a także niewłaściwym wskazaniem konstytucyjnych wzorców kontrolnych.

Pełnomocnik skarżącego wniósł na powyższe postanowienie zażalenie. Zarzucił w nim: (1) błędne ustalenia faktyczne, polegające na niewłaściwym uznaniu, że przedmiotem skargi były inne przepisy niż te, w których skarżący upatruje źródła naruszenia jego wolności i praw, (2) naruszenie zasady równości wobec prawa przejawiającego się w odmowie zbadania zaskarżonych przepisów, podczas gdy analogiczne przepisy dotyczące procedury cywilnej były przedmiotem rozpoznania Trybunału Konstytucyjnego oraz (3) obrazę przepisów art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) z uwagi na niewezwanie pełnomocnika skarżącego do wyjaśnienia wątpliwości skargi.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Wniesione zażalenie nie podważyło zasadności argumentacji zaskarżonego postanowienia i dlatego nie podlega uwzględnieniu.

Trybunał Konstytucyjny - zgodnie z art. 66 ustawy o TK - jest związany granicami kierowanych do niego pism procesowych. Oznacza to, że niezależnie od rodzaju pisma Trybunał może działać jedynie w ramach wyznaczonych jego treścią i tylko w takim zakresie sprawa może podlegać rozpoznaniu. Zasada ta obowiązuje w postępowaniu w przedmiocie wstępnej kontroli skarg konstytucyjnych na obu jego etapach. Konsekwencje płynące z zasady skargowości skutkują tym, że skarga konstytucyjna poddawana jest badaniu wstępnemu w zakresie wyznaczonym przez skarżącego, z kolei zażalenie nie może zawierać dodatkowych argumentów przemawiających za niekonstytucyjnością przepisów, jego treścią mogą być jedynie wywody mające wykazać nieprawidłowość ocen przeprowadzonych w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Niewłaściwe więc jest postępowanie skarżącego, polegające na ponownym przedstawieniu w zażaleniu swoich racji świadczących o niekonstytucyjności skarżonych przepisów.

W nawiązaniu do pierwszego z zarzutów zażalenia należy stwierdzić, że nie zasługuje on na uwzględnienie. Trybunał Konstytucyjny w zaskarżonym postanowieniu uznał, że zarzuty skargi odnoszą się w istocie do zagadnienia prawa pomocy. Skarżący nie zgadza się z tą kwalifikacją, zarzucając Trybunałowi błędne ustalenia w tym zakresie. W związku z powyższym podkreślenia wymaga, że zakres zaskarżenia wynika z treści skargi (art. 66 ustawy o TK), a ta nie pozostawia wątpliwości, że dotyczy sytuacji finansowej skarżącego i niemożliwości poniesienia przez niego kosztów postępowania. We fragmencie skargi zatytułowanym „określenie podstaw skargi konstytucyjnej” (błędnie nazwanej przez stronę skargą kasacyjną) zawarte jest stwierdzenie głoszące „w niniejszej skardze kwestionowany jest monopol sądu do zwalniania od kosztów profesjonalnego pełnomocnika i samorządu zawodowego do wskazywania osoby tego pełnomocnika”, następnie stanowi się o przyznawaniu i cofaniu prawa pomocy. Uzasadnienie zarzutów skargi wielokrotnie odwołuje się do kwestii sytuacji majątkowej skarżącego oraz do zasad przyznawania pomocy prawnej z urzędu. Pomijając już okoliczność, że w wielu miejscach wywody skargi odwołują się do - pozostającej poza kognicją Trybunału - sfery stosowania prawa, należy podzielić pogląd wyrażony w zakwestionowanym postanowieniu, zgodnie z którym skarga zawiera zarzuty dotyczące zagadnienia prawa pomocy, podczas gdy zaskarżonymi przepisami są art. 178 i art. 221 p.p.s.a - w ogóle nieregulujące tej kwestii. Trafne było zatem stanowisko Trybunału Konstytucyjnego o nieistnieniu związku pomiędzy przedmiotem skargi a jej uzasadnieniem. Uzupełniająco można jedynie stwierdzić, że wywody skargi cechowała w tym zakresie oczywista bezzasadność. W konsekwencji nie podobna zgodzić się, że Trybunał Konstytucyjny dokonał błędnych ustaleń faktycznych.

Przedmiotem drugiego z zarzutów zawartych w zażaleniu jest naruszenie przez Trybunał Konstytucyjny zasady równości wobec prawa. Skarżący przypomniał, że analogiczne do zaskarżonych przepisów p.p.s.a. regulacje procedury cywilnej zostały uznane za niekonstytucyjne. Odmowa nadania dalszego biegu jego skardze w świetle powyższego orzeczenia była nieuprawniona. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że powyższy zarzut nie wykazuje uchybień zaskarżonego postanowienia, stanowi jedynie wyraz negatywnej oceny skarżącego co do nienadania skardze dalszego biegu, z tego też względu nie podlega rozpoznaniu.

Przystępując do oceny trzeciego z zarzutów, w pierwszej kolejności należy stwierdzić, że z przepisów ustawy o TK nie da się wyprowadzić wniosku, iż wstępna kontrola kierowanych do Trybunału skarg konstytucyjnych zawsze wymaga wezwania skarżącego do usunięcia braków formalnych skargi. Takie rozumowanie byłoby sprzeczne z zasadą ekonomiki procesowej, która każdorazowo wymaga ocenienia zasadności wzywania do usuwania braków formalnych skargi. Istnieją przecież takie uchybienia, które są nieusuwalne i niecelowe jest wzywanie do ich poprawienia. Wreszcie nie można pominąć i takiej okoliczności, że inny charakter ma uchybienie polegające na przykład na niedołączeniu do akt sprawy pełnomocnictwa do sporządzenia skargi, a inny - jak ma to miejsce w niniejszej sprawie - uchybienie polegające na niewłaściwym powołaniu wzorców konstytucyjnych czy braku związku pomiędzy zaskarżonymi przepisami a argumentacją skargi. Brak formalny to uchybienie polegające na nieistnieniu pewnego elementu składającego się na całość. W jego zakresie nie mieści się sformułowane wywodów nieznajdujących oparcia w faktach lub w prawie.

Nie można podzielić opinii skarżącego co do możliwości uczynienia z art. 2 Konstytucji samodzielnego wzorca kontroli. Stanowisko to jest ugruntowane w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i można oczekiwać, że profesjonalny pełnomocnik ma w tym zakresie pełną wiedzę.

W zakresie, w jakim zażalenie odnosi się do prawa do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji należy stwierdzić, że zakwestionowane przepisy p.p.s.a. określają jedynie skutek istnienia braków formalnych pism wnoszonych do sądów administracyjnych przez profesjonalnego pełnomocnika - jakim jest ich odrzucenie. Nie wyłączają więc możliwości wniesienia środka odwoławczego, wymagają jedynie jego formalnej prawidłowości. Jeśli wymóg ten zdaniem skarżącego był nadmierny, to ocena ta musiałaby zostać poparta wskazaniem innych przepisów czyniących niemożliwym albo znacznie utrudnionym wniesienie środka odwoławczego bez braków formalnych. Bez takiego odniesienia trudno uznać, że wyrażona w zaskarżonym postanowieniu ocena o nieadekwatności art. 78 Konstytucji jest błędna.

Na marginesie jedynie można wskazać, że wskazany w petitum skargi art. 221 p.p.s.a. był dwukrotnie badany przez Trybunał Konstytucyjny, raz z punktu widzenia jego zgodności z art. 45 ust. 1 Konstytucji, a powtórnie - z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji (por. wyroki TK z: 7 marca 2006 r., SK 11/05, OTK ZU nr 3/A/2006, poz. 27 oraz 12 września 2006 r., SK 21/05, OTK ZU nr 8/A/2006, poz. 103). W obu wyrokach Trybunał Konstytucyjny stwierdził zgodność z Konstytucją art. 221 p.p.s.a. Okoliczność ta nie pozostaje bez znaczenia dla oceny dopuszczalności skargi z uwagi na zasadę ne bis in idem, skutkującą zbędnością orzekania.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 36 ust. 7 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny zażalenia nie uwzględnił.

3

Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - inne orzeczenia:
dokumentpublikacja
Ts 93/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-02
 
Z.U. 2012 / 1B / 132
Ts 93/11   Postanowienie z dnia 2011-07-04
 
Z.U. 2012 / 1B / 131
Ts 9/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-15
 
Z.U. 2012 / 1B / 107
Ts 9/11   Postanowienie z dnia 2011-04-14
 
Z.U. 2012 / 1B / 106
Ts 85/11   Postanowienie z dnia 2011-12-05
 
Z.U. 2012 / 1B / 130
  • Adres publikacyjny: