59/1/B/2007

POSTANOWIENIE

z dnia 14 lutego 2007 r.

Sygn. akt Ts 148/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Teresa Liszcz - przewodnicząca

Marek Kotlinowski - sprawozdawca

Mirosław Wyrzykowski,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 września 2006 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Władysława Gajewskiego,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej Władysława Gajewskiego zarzucono, że art. 67 § 4 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe (Dz. U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512, ze zm.; dalej: pr.up.) jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji poprzez brak regulacji przewidującej wyłączenie z mocy prawa sędziego-komisarza od orzekania w sprawie wynagrodzenia syndyka.

Postanowieniem z 13 września 2006 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał uznał, że skarżący nie wykazał w skardze konstytucyjnej naruszenia prawa do sądu. Skarżący wskazywał na niezgodność art. 67 § 4 pr.up. z art. 45 ust. 1 w aspekcie orzekania przez bezstronny sąd, przez brak we wskazanym przepisie mechanizmu przewidującego wyłączenie sędziego-komisarza z mocy prawa w sprawie o wynagrodzenie syndyka na podstawie przedstawienia tego sędziego-komisarza. W przedstawionych Trybunałowi okolicznościach faktycznych sędzia-komisarz została wyłączona na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w Lublinie (sygn. akt IX Gz 51/06) od orzekania o wynagrodzeniu skarżącego jako syndyka masy upadłości. Trybunał przyjął tym samym, że nie doszło do naruszenia prawa do orzekania przez bezstronny sąd.

Zażalenie na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego wniósł skarżący. Powołał się przy tym na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 30 marca 2006 r. (sygn. Ts 42/05), w którym wskazano, iż przedmiotem kontroli Trybunału w odniesieniu do gwarancji bezstronności sądu w postępowaniu upadłościowym powinny być przepisy art. 67 § 4 pr.up. oraz art. 48 i art. 49 k.p.c. W przełożonej Trybunałowi Konstytucyjnemu skardze skarżący domagał się zbadania jednego z wymienionych przepisów, tj. art. 67 § 4 pr.up. Zarzuty przedstawione w zażaleniu odnoszą się do tezy uzasadnienia, w którym wskazano, że bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy jest okoliczność, że sąd nie oparł swojego rozstrzygnięcia na kwestionowanym przepisie, skoro - jak podnosi skarżący - takiej możliwości w ogóle nie było. Niemożliwość orzeczenia o wyłączeniu sędziego-komisarza z mocy prawa w oparciu o kwestionowany przepis przesądza, zdaniem skarżącego, o jego niekonstytucyjności. Oceny tej nie zmienia fakt, że do wyłączenia sędziego-komisarza doszło na podstawie art. 49 k.p.c., ponieważ przepis ten przewiduje wyłączenie zależne od uznania sądu orzekającego i z tego względu zapewnia słabszą ochronę niż w przypadku wyłączenia z mocy prawa.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zarzut przedstawiony w zażaleniu jest oczywiście bezzasadny, a zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie. Przesłankę wniesienia skargi konstytucyjnej stanowi stwierdzenie naruszenia konstytucyjnie gwarantowanych praw podmiotowych, wynikające z ostatecznego orzeczenia opartego na przepisie, który - w ocenie skarżącego - jest niezgodny z Konstytucją. Trybunał podtrzymuje stanowisko wyrażone w postanowieniu z 30 marca 2006 r. (sygn. Ts 42/05), że w postępowaniu upadłościowym gwarancja bezstronności sądu realizowana jest przy zastosowaniu art. 67 § 4 pr.up. oraz art. 48 i art. 49 k.p.c. Odmowa nadania dalszego biegu w niniejszej sprawie nie wynika zatem ze wskazania przez skarżącego niewłaściwego przedmiotu kontroli, lecz z niespełnienia przesłanki naruszenia prawa. Skarżący wskazuje, że wyłączenie sędziego na wniosek przewidziane w art. 49 k.p.c. stanowi słabszą gwarancję prawa do rozpatrzenia sprawy przez bezstronny sąd niż wyłączenie, które musi nastąpić zawsze z mocy samego prawa w przypadkach określonych w 48 k.p.c. i art. 67 § 4 pr.up., ze względu na to, że na podstawie art. 49 k.p.c. sąd może wyłączyć sędziego wg swojego uznania, lecz nie ma takiego obowiązku. Zdaniem skarżącego, art. 67 § 4 pr.up. zawiera niezgodne z Konstytucją pominięcie ustawodawcze i powinien być uzupełniony o wyłączenie z mocy prawa sędziego-komisarza w sprawach o wynagrodzenie syndyka, jeżeli pełnią funkcje w tym samym postępowaniu; nie jest w tym zakresie wystarczająca możliwość żądania przez stronę wyłączenia na wniosek. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Trybunału podkreślono już bezzasadność tak sformułowanego zarzutu. Nie ulega bowiem wątpliwości, że w przedstawionych okolicznościach faktycznych o wynagrodzeniu skarżącego jako syndyka masy upadłości orzekać miał bezstronny sąd w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji, skoro sędzia-komisarz została wyłączona od orzekania w tej sprawie. Trybunał podtrzymuje stanowisko, że - z punktu widzenia przesłanki naruszenia prawa podmiotowego - jest bez znaczenia, który z przewidzianych przez prawo instrumentów doprowadził do takiego rozstrzygnięcia. W tym też zakresie uzasadnienie zażalenia nie dostarcza nowych argumentów, które uzasadniałyby nadanie skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

2