Money.plPrawoOrzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny

Postanowienie-Zażalenie z dnia 2007-02-07 - Ts 195/05
Repertorium:Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - do rejestrowania skarg konstytucyjnych podlegających wstępnemu rozpoznaniu.
Sygnatura:Ts 195/05
Tytuł:Postanowienie-Zażalenie z dnia 2007-02-07
Publikacja w Z.U.Z.U. 2007 / 1B / 25

25/1/B/2007

POSTANOWIENIE

z dnia 7 lutego 2007 r.

Sygn. akt Ts 195/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Mazurkiewicz - przewodniczący

Teresa Liszcz - sprawozdawca

Jerzy Stępień,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 kwietnia 2006 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Stanisława Kaniewskiego,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 24 października 2005 r., wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 19 ustawy z dnia 11 kwietnia 1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne (Dz. U. z 1999 r. Nr 42, poz. 428, ze zm., dalej: ustawa lustracyjna) z art. 32 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji; art. 4 ust. 1 ustawy lustracyjnej z art. 2, art. 30, art. 31 ust. 3 oraz art. 190 ust. 1 Konstytucji; oraz art. 1 pkt 21 ustawy z dnia 18 czerwca 1998 r. o zmianie ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 131, poz. 860) w zw. z art. 1 pkt 13 tej ustawy w zw. z art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1997 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1998 r. Nr 98, poz. 607) z art. 2 i art. 31 Konstytucji.

Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej, że art. 19 ustawy lustracyjnej w zakresie, w jakim odsyła do przepisów kodeksu postępowania karnego, w szczególności zaś nie zawiera samoistnej regulacji w ustawie lustracyjnej okoliczności wyłączających swobodę wypowiedzi, narusza zasadę równego traktowania wszystkich podmiotów spraw sądowych, przez co niezgodny jest z art. 32 Konstytucji oraz narusza prawo do sprawiedliwej procedury zawarte w art. 45 ust. 1 Konstytucji. Przepis art. 4 ust. 1 ustawy lustracyjnej jest niezgodny z art. 2, art. 30 i art. 31 ust. 3 Konstytucji poprzez to, że nie zawiera, zdaniem skarżącego, pełnej i wyczerpującej definicji współpracy z organami bezpieczeństwa PRL, umożliwiając w ten sposób dowolną interpretację tego pojęcia przez orzekające w tym zakresie sądy, które nie uwzględniają wskazań wynikających z wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K. 39/97. Skarżący zarzucił ponadto, że przepis art. 1 pkt 21 ustawy z 18 czerwca 1998 r. o zmianie ustawy lustracyjnej, uchylający przepis art. 29 ustawy, zgodnie z którym rezygnacja osoby lustrowanej z pełnienia funkcji publicznej powoduje umorzenie postępowania lustracyjnego, w związku z wprowadzonym art. 18 a, który rozszerzał postępowanie lustracyjne na osoby, które przeszły w stan spoczynku, jest niezgodna z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji, ponieważ prowadzi do działania prawa wstecz. Zdaniem skarżącego pozbawia go praw nabytych, nie reguluje bowiem pozytywnie sytuacji polegającej na zakazie wszczynania postępowania lustracyjnego wobec osób, które przed nowelizacją złożyły rezygnację z zajmowanego stanowiska lub funkcji.

Ponadto wskazał, że przepis art. 4 ust. 1 ustawy lustracyjnej narusza wyrażoną w art. 2 Konstytucji zasadę „określoności normy prawnej” wobec braku definicji współpracy. Znosi też przysługującą skarżącemu istotę wolności osobistej, pozwalając organom stosującym przepisy na dowolne interpretowanie tego przepisu. Wskazał ponadto, że niezgodność zaskarżonych przepisów sprowadza się do naruszenia przyznanego skarżącemu i istniejącego w chwili złożenia oświadczenia lustracyjnego uprawnienia do bezpieczeństwa prawnego.

Postanowieniem z 10 kwietnia 2006 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Uznał, że zarzut skarżącego dopatrujący się naruszenia zasady równości oraz prawa do sądu w zawartym w przepisie art. 19 ustawy lustracyjnej odesłaniu do przepisów kodeksu postępowania karnego jest oczywiście bezzasadny i pozostaje bez związku z ostatecznym orzeczeniem w sprawie. Wskazał, że nakaz odpowiedniego stosowania przepisów zawartych w innym akcie prawnym tej samej rangi jest jedną z podstawowych form redagowania tekstów prawnych, zaś taka technika legislacyjna nie wpływa na zmniejszenie rangi ani zakresu stosowanych przepisów. Przyjęcie takiego rozwiązania może być więc samo w sobie uznane za naruszenie prawa do sprawiedliwej procedury jedynie wówczas, gdyby wykazać, że odpowiednie stosowanie przepisów prowadzi do ograniczenia uprawnień wynikających z prawa do sądu. Taka sytuacja nie miała jednak miejsca w niniejszej sprawie. Skarżący nie może uzasadniać naruszenia prawa do sądu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 Konstytucji, brakiem bezpośredniego ujęcia w ustawie przepisów, które nie mają żadnego zastosowania do sytuacji skarżącego. Zarzut naruszenia art. 2, art. 30 i art. 31 ust. 3 Konstytucji przez przepis art. 4 ust. 1 ustawy lustracyjnej sprowadza się zdaniem skarżącego do takiego jego zastosowania, w którym sądy orzekające oparły się na samej treści przepisu, nie uwzględniając wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 10 listopada 1998 r. (K. 39/97), tymczasem, jak wynika z uzasadnienia orzeczeń zapadłych w sprawie skarżącego, podstawą uznania jego oświadczenia lustracyjnego za nieprawdziwe były m.in. dowody współdziałania skarżącego z Urzędem Bezpieczeństwa, a więc stwierdzona przez sąd okoliczność faktycznego działania „świadomie urzeczywistniającego podjętą współpracę”. W tym zakresie zarzuty Trybunał uznał więc za oczywiście bezzasadne. Stwierdził ponadto, że wskazane w tym zakresie wzorce kontroli, zawarte w art. 2 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji, nie mogą stanowić samodzielnego wzorca kontroli konstytucyjności prowadzonej w ramach skargi konstytucyjnej. Z tych samych powodów przedmiotem rozpoznania w trybie skargi konstytucyjnej nie mogły być zarzuty związane z przepisem art. 1 pkt 21 ustawy z 18 czerwca 1998 r. o zmianie ustawy lustracyjnej, uchylającym przepis art. 29 ustawy, którym skarżący zarzucił niezgodność z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji. Trybunał uznał, że niesłuszne są także zarzuty skarżącego dotyczące retroaktywnego działania prawa. Zwolnienie z obowiązku złożenia oświadczenia lustracyjnego jest szczególnego rodzaju odstępstwem od ogólnego obowiązku nałożonego na wszystkich adresatów normy prawnej. Ustawodawcy przysługuje w związku z tym większa swoboda w określaniu zakresu osób objętych tym wyjątkiem, jak też dokonywania w nim zmian. W tej sytuacji zwolnienie to nie może być traktowane jako prawo nabyte, którego skarżący nie może być pozbawiony. Trybunał podkreślił także, że także funkcja pełniona przez skarżącego, związana z wykonywaniem szczególnie doniosłych zadań oraz uprawnień władczych w imieniu państwa może wiązać się z koniecznością wykazania posiadania szczególnie wysokich predyspozycji. Przejście w stan spoczynku, ze względu na swój charakter oraz zakres związanych z tym stanem przywilejów, nie zmienia tej sytuacji.

Zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu wniósł pełnomocnik skarżącego, wskazując, że postanowienie narusza zakres kognicji Trybunału Konstytucyjnego w zakresie rzetelnego zbadania skargi, ponieważ na etapie wstępnego rozpoznania odnosi się merytorycznie do podniesionych zarzutów. Zdaniem skarżącego, skarga została potraktowana powierzchownie i żaden z podniesionych zarzutów nie został rzeczowo osądzony. Skarżący, odstępując od polemiki ze stanowiskiem zawartym w zaskarżonym postanowieniu, podkreśla, że wszystkie wskazane przez niego zarzuty wymagają merytorycznego rozważenia.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty podniesione w zażaleniu nie podważają ustaleń dokonanych w przedmiotowym postanowieniu i w ocenie Trybunału nie zasługują na uwzględnienie.

Zarzuty sformułowane w zażaleniu nie dotyczą istoty dokonanych w nim rozstrzygnięć. Skarżący nie podważa więc ani ich zasadności, ani słuszności. Kwestionuje jedynie uprawnienia Trybunału Konstytucyjnego w zakresie oceny skargi konstytucyjnej dokonywanej na etapie wstępnej kontroli. Zdaniem skarżącego rozstrzygnięcie Trybunału stanowi przedwczesne merytoryczne rozpoznanie zarzutów. Takie stanowisko skarżącego uznać należy za nieuzasadnione. Instytucja wstępnej kontroli skargi konstytucyjnej jest instrumentem prawnym służącym kontroli skargi konstytucyjnej pod względem poprawności formy i treści skargi. Jej zasadniczym celem jest z jednej strony zapewnienie skarżącym możliwości uzupełnienia braków, uniemożliwiających nadanie biegu skardze, oraz z drugiej strony wyeliminowanie tych skarg konstytucyjnych, które nie spełniają wymogów określonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46-48 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Taka sytuacja miała również miejsce w niniejszej sprawie. Zasadniczym powodem odmowy nadania biegu skardze było uznanie oczywistej bezzasadności części z podniesionych zarzutów, a więc przesłanki określonej w art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, zaś w pozostałej części zarzutów - brak wskazania postanowień Konstytucji określających prawa i wolności, mogących stanowić samodzielne wzorce kontroli konstytucyjności zaskarżonych przepisów. W świetle tych ustaleń uznać należy, że Trybunał Konstytucyjny dokonał w zaskarżonym postanowieniu prawidłowej oceny dopuszczalności skargi konstytucyjnej, zasadnie odmawiając nadania jej biegu.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

3

Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - inne orzeczenia:
dokumentpublikacja
Ts 93/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-02
 
Z.U. 2012 / 1B / 132
Ts 93/11   Postanowienie z dnia 2011-07-04
 
Z.U. 2012 / 1B / 131
Ts 9/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-15
 
Z.U. 2012 / 1B / 107
Ts 9/11   Postanowienie z dnia 2011-04-14
 
Z.U. 2012 / 1B / 106
Ts 85/11   Postanowienie z dnia 2011-12-05
 
Z.U. 2012 / 1B / 130
  • Adres publikacyjny: