132/4/B/2006

POSTANOWIENIE

z dnia 26 lipca 2006 r.

Sygn. akt Ts 78/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Adam Jamróz - przewodniczący

Marian Zdyb - sprawozdawca

Wiesław Johann,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 listopada 2005 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Towarzystwa Budownictwa Społecznego Wawel-Service Sp. z o.o.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Towarzystwa Budownictwa Społecznego Wawel-Service Sp. z o.o. zakwestionowana została zgodność z Konstytucją przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177 ze zm.; dalej: pzp). Art. 180 ust. 2 pzp skarżąca zarzuciła niezgodność z art. 2 w zw. z art. 45 ust. 1, art. 78 i art. 176 ust. 1 oraz z art. 77 ust. 2, art. 91 ust. 1, 2 i 3 w zw. z art. 7, art. 9, art. 78 w zw. z art. 2 Konstytucji. Ponadto przepisowi art. 180 ust. 2 w zw. z art. 187 ust. 4 pkt 4 pzp, „rozumianym w ten sposób, że w przypadku, gdy ostatni dzień siedmiodniowego terminu przewidzianego w art. 180 ust. 2 przypada na sobotę - dzień, w którym urząd jest zamknięty - to termin ten upływa z końcem tego dnia”, skarżąca zarzuciła niezgodność z art. 2 w zw. z art. 45 ust. 1, art. 78, art. 176 ust. 1, a także z art. 32 ust. 1 i 2 w zw. z art. 78; art. 37 ust. 1; art. 78 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz z art. 77 ust. 2 Konstytucji. W skardze zakwestionowano także zgodność art. 194 ust. 2 pzp z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 78, art. 176 ust. 1 i art. 2 Konstytucji oraz zgodność art. 198 ust. 4 pzp z art. 78 w zw. z art. 31 ust. 3; art. 2 w zw. z art. 45, art. 78 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji.

Postanowieniem z 22 listopada 2005 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W odniesieniu do zarzutów niekonstytucyjności art. 180 ust. 2 pzp. Trybunał stwierdził, że w części są one nieadekwatne do normatywnej treści tego przepisu, w części zaś oczywiście bezzasadne. W zaskarżonym postanowieniu przyjęto, iż skarżąca nie wykazała, na czym miałaby polegać niedookreśloność i nieprecyzyjność określenia przez ustawodawcę początku biegu terminu do wniesienia protestu. Zdaniem Trybunału, argumentu takiego nie dostarczają także okoliczności faktyczne sprawy, w związku z którą wniesiono skargę. Ponadto, podstawę prawną ustalenia początku biegu terminu stanowiły w przypadku skarżącej inne przepisy pzp, aniżeli stanowiące przedmiot zaskarżenia. Trybunał zauważył także, iż zastrzeżenia skarżącej odnośnie art. 180 ust. 2 pzp i zarzucanego zróżnicowania w jego treści poszczególnych kategorii podmiotów wnoszących protest, oparte są wyłącznie na krytycznej ocenie sposobu zastosowania tego przepisu oraz unormowań kodeksu cywilnego wobec skarżącej. Trybunał Konstytucyjny odmówił także nadania biegu skardze w odniesieniu do pozostałych zaskarżonych w niej przepisów. Powołując się na utrwalone stanowisko Trybunału odnośnie zgodności z Konstytucją instytucji „postępowania hybrydowego”, stwierdzono w zaskarżonym postanowieniu, że bezzasadne są zarzuty skarżącej odnośnie pozbawienia jej środka zaskarżenia typu apelacyjnego od orzeczenia wydawanego przez sąd w postępowaniu normowanym przepisami pzp. Ponadto Trybunał stwierdził, że skarga przeciwko art. 198 ust. 4 pzp nie spełnia wymagań określonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji. Zakwestionowanie tego przepisu nie zostało bowiem poprzedzone aktem jego zastosowania w sprawie skarżącej.

W zażaleniu na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu skarżąca zakwestionowała przedstawione wyżej stanowisko Trybunału Konstytucyjnego. Skarżąca ponownie podniosła, że następstwem przyjętej powszechnie interpretacji art. 180 ust. 2 pzp, zgodnie z którą, w sytuacji, gdy „ostatnim dniem siedmiodniowego terminu jest sobota, to koniec tego terminu przypada właśnie na ten dzień”, staje się faktyczne skrócenie tego terminu do dni sześciu. Okoliczność, że urząd jest wówczas zamknięty powoduje - jej zdaniem - dyskryminacyjne potraktowanie części adresatów kwestionowanego przepisu, tj. tych, dla których termin do wniesienia protestu upływa w sobotę. W odniesieniu do zarzutu niekonstytucyjności art. 194 ust. 2 pzp skarżąca podkreśliła, iż jego sformułowanie nawiązuje do treści przepisów uznanych za niekonstytucyjne w wyroku z 12 czerwca 2002 r. sygn. P 13/01, OTK ZU nr 4/A/2002, poz. 42, oraz w wyroku z 31 stycznia 2005 r. sygn. SK 27/03, OTK ZU nr 1/A/2005, poz. 8, w których także doszło do zdyskwalifikowania przyjętego przez ustawodawcę mechanizmu „postępowania hybrydowego”, a zwłaszcza przysługujących stronom środków zaskarżenia. Zdaniem skarżącej, kwestionowana regulacja pzp wykazuje analogiczne wady, aczkolwiek - stanowiący „odpowiednik” przepisów uznanych wówczas za niekonstytucyjne - art. 198 ust. 2 pzp nie stanowił podstawy prawnej orzeczenia wydanego w sprawie skarżącej. Podobnie kwalifikacji takiej nie wykazuje art. 198 ust. 4 pzp, którego powołanie w skardze nastąpiło z uwagi na fakt, że stanowi on „całość normatywną” z kwestionowanym art. 194 ust. 2 pzp.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej jest prawidłowe, zaś zarzuty zawarte we wniesionym zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.

W odniesieniu do zarzutu niezgodności z Konstytucją art. 180 ust. 2 pzp ponownie uznać należy, iż odwołuje się on do argumentów usytuowanych wyłącznie na płaszczyźnie stosowania prawa, w konkretnych okolicznościach faktycznych zaistniałych w sprawie skarżącej. W zaskarżonym postanowieniu podkreślano już, że skarga konstytucyjna jest środkiem ochrony praw i wolności realizowanej za pomocą derogowania z systemu prawnego unormowań, w których treści tkwić winna przyczyna niedozwolonej ingerencji w prawa podmiotowe skarżącego. Choć więc uprzednie zastosowanie kwestionowanych regulacji wobec skarżącego stanowi przesłankę konieczną korzystania ze skargi konstytucyjnej, to jednak nie sfera stosowania prawa, ale jego stanowienia pozostaje jedynym dopuszczalnym przedmiotem kontroli wykonywanej przez Trybunał Konstytucyjny. Konsekwentnie też, argumenty formułowane w skardze konstytucyjnej kierować się muszą wyłącznie przeciwko treści kwestionowanego przepisu, zmierzając do wykazania jego niezgodności z unormowaniami Konstytucji uznanymi za podstawę wnoszonej skargi. Trybunał Konstytucyjny podziela w związku z tym stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu, zgodnie z którym skarżąca nie wykazała, aby to właśnie w normatywnej treści art. 180 ust. 2 pzp tkwiła przyczyna niedozwolonej ingerencji w sferę jej praw i wolności. Taka kwalifikacja odnosi się również do oceny argumentów skargi kierowanych przeciwko przyjętej w orzecznictwie sądowym wykładni kwestionowanego przepisu pzp. Trzeba zauważyć, iż nawet z przytoczonych w zażaleniu fragmentów z uzasadnień orzeczeń sądowych wynika, że zakwalifikowaniu soboty, jako ostatniego dnia terminu do złożenia protestu, bynajmniej nie towarzyszy wyłączenie tego dnia, jako dopuszczalnego do złożenia protestu, a jedynie podkreślenie konieczności uwzględnienia jego specyfiki. Wiąże się to choćby z posłużeniem się takimi środkami komunikacji, które zagwarantują wnoszącemu odwołanie, iż jego oświadczenie dotrze do zamawiającego w zakreślonym ustawą terminie. Kwestia skuteczności wybranej przez wnoszącego protest metody pozostaje już poza zakresem regulacji art. 180 ust. 2 pzp. W żadnym jednak razie nie można uznać, aby uznaniu przez ustawodawcę także soboty za dopuszczalny ostatni dzień terminu do wniesienia protestu towarzyszyła całkowita niemożność faktyczna skorzystania z tej możliwości przez wykonawcę, powodująca tym samym, iż bezwarunkowo termin ten ulega wówczas skróceniu do dni sześciu. Tylko takie zaś stwierdzenie mogłoby stanowić argument przeciwko treści art. 180 ust. 2 pzp, czy też - jak to podkreśla skarżąca - przeciwko przyjętej powszechnie interpretacji tego przepisu.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego nie zasługują na aprobatę także argumenty zażalenia dotyczące zakwestionowanych w skardze art. 194 ust. 2 oraz art. 198 ust. 4 pzp. Odnośnie art. 198 ust. 2 pzp stwierdzić należy, iż przepis ten nie może być uznany za podstawę prawną ostatecznego orzeczenia, wydanego w sprawie, w związku z którą skarżąca wystąpiła ze skargą konstytucyjną. Brak tego rodzaju zależności potwierdza zresztą sama skarżąca w złożonym zażaleniu. Pozostawanie art. 198 ust. 2 pzp w „związku normatywnym” z pozostałymi kwestionowanymi przepisami nie jest w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji okolicznością wystarczającą do uznania dopuszczalności jego zaskarżenia w trybie skargi konstytucyjnej.

Na aprobatę nie zasługują także argumenty zażalenia dotyczące art. 194 ust. 2 pzp. Kwestionując stanowisko Trybunału Konstytucyjnego, skarżąca odwołuje się do treści wyroków Trybunału Konstytucyjnego, w których ocenie zgodności z Konstytucją podlegały unormowania kodeksu postępowania cywilnego dotyczące poszczególnych elementów tzw. „postępowania hybrydowego” w postępowania w sprawach z zakresu ochrony konkurencji. Trzeba w związku z tym zauważyć, iż nie jest zabiegiem w pełni uprawnionym mechaniczne przeniesienie krytycznych rozważań Trybunału przedstawionych w uzasadnieniu powołanych orzeczeń na płaszczyznę normatywną wyznaczoną przepisami pzp. Skarżąca nie uwzględnia bowiem specyfiki obydwu rodzajów postępowania, które poza wspólną cechą „hybrydowego przebiegu” wykazują jednak daleko idące odmienności. Warto także podkreślić (co zresztą wskazuje sama skarżąca w zażaleniu), iż zastrzeżenia konstytucyjnoprawne wyrażone wobec przepisów kwestionowanych w sprawach o sygn. P 13/01 i SK 27/03 odnosiły się do unormowań, których odpowiednikiem mógłby być art. 198 ust. 2 pzp. Ten zaś przepis - jako nie będący podstawą prawną orzeczenia wydanego w sprawie skarżącej - nie został ujęty jako przedmiot wniesionej skargi konstytucyjnej. Warto też zauważyć, iż zastrzeżenia skarżącej odnośnie art. 194 ust. 2 pzp, odnoszą do tej części przepisu, w której przewiduje się odrębne (względem unormowań kodeksu postępowania cywilnego) uregulowanie przebiegu postępowania wskutek wniesionej skargi. Tych jednak przepisów, jak to już podkreślono, nie uczyniła skarżąca przedmiotem skargi konstytucyjnej.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

3