124/3/B/2006

POSTANOWIENIE

z dnia 30 maja 2006 r.

Sygn. akt Ts 217/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Safjan - przewodniczący

Jerzy Ciemniewski

Teresa Dębowska-Romanowska

Marian Grzybowski

Adam Jamróz

Wiesław Johann

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska

Ewa Łętowska

Marek Mazurkiewicz

Andrzej Mączyński

Janusz Niemcewicz

Jerzy Stępień

Mirosław Wyrzykowski

Marian Zdyb - sprawozdawca

Bohdan Zdziennicki,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 marca 2006 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej PORTA BALTIC SERVICE S.A. w upadłości,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 21 grudnia 2005 r., sporządzonej przez pełnomocnika skarżącej - PORTA BALTIC SERVICE S.A. w upadłości - zakwestionowano zgodność art. 174 pkt 2 oraz art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; dalej: p.p.s.a.) z art. 78 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji. Zaskarżonym przepisom skarżąca zarzuciła, że ograniczają prawo stron postępowania sądowoadministracyjnego do dwuinstancyjnego rozpoznania sprawy przez sądy administracyjne.

Postanowieniem z 1 marca 2006 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu stwierdził, że skarżąca nie wskazała prawa podmiotowego, wyrażonego w przepisach Konstytucji, które doznałoby naruszenia wskutek zastosowania zakwestionowanych przepisów p.p.s.a. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, w sytuacji procesowej, w jakiej znalazła się skarżąca, wskazywane przez nią jako podstawa skargi, prawo do dwuinstancyjnego postępowania sądowo-administracyjnego nie doznało uszczerbku. Podstawą prawną skargi kasacyjnej wnoszonej od prawomocnych orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego pozostają bowiem wyłącznie przepisy ustawy zwykłej, tj. art. 101 i art. 102 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271 ze zm.; dalej: przepisy wprowadzające), nie zaś przepisy konstytucyjne, statuujące prawo do zaskarżania orzeczeń sądowych wydanych w I instancji (art. 78 Konstytucji), czy też zasadę co najmniej dwuinstancyjnego postępowania sądowoadministracyjnego (art. 176 ust. 1 Konstytucji). Zdaniem Trybunału, prawa podmiotowe wywodzone ze wskazanych wyżej przepisów konstytucyjnych nie miały jednak zastosowania w sytuacji skarżącej.

Zażalenie na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego wniósł pełnomocnik skarżącej. Kwestionując stanowisko wyrażone w tym postanowieniu, skarżąca dosłownie powtórzyła tezy sformułowane już w samej skardze konstytucyjnej (por. s. 3-5 uzasadnienia skargi konstytucyjnej), nie przedstawiając żadnych nowych argumentów, które przemawiałyby przeciwko zasadności rozstrzygnięcia Trybunału.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zarzuty przedstawione w zażaleniu na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu stanowią wierne (wręcz dosłowne) powtórzenie tez i sformułowań wyrażonych już w uzasadnieniu samej skargi konstytucyjnej. W tej sytuacji, Trybunał Konstytucyjny uznał za usprawiedliwione ograniczenie się do aprobującego przypomnienia zasadniczych przesłanek odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, wyrażonych w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Ponownie podkreślić trzeba, iż u podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu tkwił brak wskazania przez skarżącą takiego prawa lub wolności, które mieściłoby się w dozwolonym zakresie podstawy wniesionej skargi. Przypomnieć trzeba, iż zakres ten obejmuje wyłącznie prawa lub wolności o randze konstytucyjnej, a więc znajdujące niezbędne zakotwiczenie bezpośrednio w unormowaniach ustawy zasadniczej. Odwołując się do zarzutu naruszenia prawa do dwuinstancyjnego postępowania sądowo-administracyjnego skarżąca pominęła zasadniczą okoliczność związaną z tym, iż prawo to w sytuacji procesowej, w jakiej się znalazła nie doznało ograniczenia. Ponownie podkreślić trzeba, że właściwa kwalifikacja prawna środka zaskarżenia, jakim jest skarga kasacyjna wnoszona na podstawie art. 101 i art. 102 przepisów wprowadzających, mająca za przedmiot prawomocne orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, musi uwzględniać treść i konsekwencje unormowania art. 236 ust. 2 Konstytucji. W tym właśnie przepisie konstytucyjnym upatrywać należy podstawy do ustawowego uregulowania złożonej problematyki wejścia w życie unormowań realizujących zasadę dwuinstancyjności w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W jej ramach mieściło się również zagadnienie zakresu zastosowania nowych unormowań do stanów faktycznych i postępowań prowadzonych jeszcze przed ich wejściem w życie. Do tej kategorii zaliczyć należy sytuacje, w których postępowanie sądowoadministracyjne zakończone zostało wydaniem przez Naczelny Sąd Administracyjny prawomocnego wyroku. Ustawodawca w art. 101 oraz art. 102 przepisów wprowadzających opowiedział się za rozwiązaniem, zgodnie z którym strona ma prawo wnieść skargę kasacyjną od prawomocnego orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, przy czym czyni to wówczas na podstawie przepisów p.p.s.a. Ponownie trzeba w tym miejscu podkreślić, iż skarga kasacyjna wnoszona na podstawie regulacji zawartej w przepisach wprowadzających ma za swój przedmiot prawomocny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego. Uwzględnienie tej okoliczności rzutować musi na ocenę charakteru prawnego środka odwoławczego, jaki przewidział ustawodawca w art. 101 i art. 102 § 2 przepisów wprowadzających. Akcentując zastępczy - wobec rewizji nadzwyczajnej - charakter skargi kasacyjnej wnoszonej na podstawie tych przepisów, Trybunał podkreślił, iż tego rodzaju zastąpienie dotyczy wyłącznie sytuacji, w których przed 1 stycznia 2004 r. wydany już został prawomocny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ta też okoliczność decyduje w pewnym stopniu o upodobnieniu skargi kasacyjnej wnoszonej na podstawie przepisów przejściowych do rewizji nadzwyczajnej. Podkreślając zarówno modyfikację przesłanek, jak i legitymacji do korzystania z obydwu środków zaskarżenia, Trybunał Konstytucyjny wskazał jednak na tożsamość ich przedmiotu, jakim pozostaje prawomocne orzeczenie sądu administracyjnego. Konsekwentnie więc uznać należy, że - podobnie jak względem rewizji nadzwyczajnej - podstawy dla skargi kasacyjnej, wnoszonej w przypadkach, o których mowa w art. 101 i art. 102 § 2 przepisów wprowadzających, upatrywać należy wyłącznie w przepisach ustawy zwykłej, nie zaś w unormowaniach konstytucyjnych, wyrażających prawo do zaskarżania orzeczeń sądowych wydanych w I instancji czy też zasadę co najmniej dwuinstancyjnego postępowania sądowoadministracyjnego.

W świetle powyższych argumentów, za prawidłowe uznać należy stwierdzenie Trybunału zawarte w zaskarżonym postanowieniu, iż skarżąca nie wskazała w swojej skardze naruszonego prawa podmiotowego, które mieściłoby się w dopuszczalnym - w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji - zakresie podstawy skargi konstytucyjnej. Taki walor wykazują wyłącznie prawa i wolności znajdujące swoją podstawę w unormowaniach o randze konstytucyjnej. Prawo do zaskarżania w drodze skargi kasacyjnej prawomocnego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w tej kategorii się nie mieści, ma ono bowiem swoje zakotwiczenie wyłącznie w postanowieniach ustawy zwykłej.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

3