16/1/B/2006

POSTANOWIENIE

z dnia 17 stycznia 2006 r.

Sygn. akt Ts 196/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Ciemniewski - przewodniczący

Marek Mazurkiewicz - sprawozdawca

Marek Safjan,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2005 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Andrzeja Marka,

p o s t a n a w i a:

uwzględnić zażalenie.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej zarzucono, że art. 212 § 2 ustawy z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) jest niezgodny z art. 14, art. 54 ust. 1 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji.

W postanowieniu o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu Trybunał Konstytucyjny wskazał, że wbrew twierdzeniom skarżącego w sprawie nie chodziło o nieuzasadnioną krytykę, lecz o świadome podanie przez skarżącego fałszywych informacji. Takie zachowanie nie mieści się w zakresie przedmiotowym art. 54 ust. 1 Konstytucji, nie podlega więc ochronie konstytucyjnej. Ponadto Trybunał Konstytucyjny wskazał, że zrezygnowanie przez ustawodawcę z kary pozbawienia wolności w stosunku do osób, o których mowa w art. 212 § 2 k.k. i pozostawienie możliwości orzekania tej kary w stosunku do osób, o których mowa w art. 212 § 1 k.k. prowadziłoby do naruszenia zasady równości. I wreszcie Trybunał Konstytucyjny przyjął, że skarżący nie wykazał, na czym w niniejszej sprawie polega naruszenie zasady proporcjonalności, tym samym nie określił sposobu naruszenia konstytucyjnych praw.

W zażaleniu skarżący wniósł o nadanie dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Zdaniem skarżącego, Trybunał Konstytucyjny w zaskarżonym postanowieniu nie odniósł się do zarzutu naruszenia przez art. 212 § 2 k.k. art. 10 ust. 2 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.). Skarżący uważa, że wskazał sposób naruszenia swych konstytucyjnych praw, w szczególności dostatecznie uzasadnił naruszenie zasady proporcjonalności. Skarżący podniósł też, że oparcie odmowy nadania biegu skardze na fakcie publikowania przez niego świadomie informacji nieprawdziwych, nie znajduje w zasadzie podstaw w stanie faktycznym sprawy. Na koniec skarżący stwierdził, że nie mógł odnieść się do treści art. 212 § 1 k.k., gdyż przepis ten nie był podstawą wydawania orzeczeń w jego sprawie.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Trybunał nie badał merytorycznie zarzutów skargi konstytucyjnej, więc nie odnosił się wprost do argumentacji skarżącego odwołującej się do art. 10 ust. 2 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Na marginesie należy zauważyć, że przepisy konwencji nie mogą stanowić samodzielnego wzorca postępowania w sprawie ze skargi konstytucyjnej, o czym jednoznacznie przesądza art. 79 ust. 1 Konstytucji. Wbrew twierdzeniom skarżącego, podstawą zastosowania zaskarżonego przepisu było stwierdzenie przez sądy orzekające świadomego publikowania fałszywych informacji. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 22 czerwca 2004 r. (sygn. akt V KK 70/04) stwierdził m.in.: „Skazany podniósł bowiem ze złą wiarą nieprawdziwe zarzuty przedstawiające informacje o jej nieuczciwym postępowaniu i negatywnych właściwościach”. Trafnie więc Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że w sprawie nie chodzi wyłącznie o nieuzasadnioną krytykę, lecz podanie nieprawdziwych informacji. Skarżący opiera skargę na zarzucie możliwości orzeczenia w oparciu o art. 212 § 2 k.k. bezwzględnej karny pozbawienia wolności za nadużycie wolności słowa. Należy jednak zauważyć, że w sprawie skarżącego sąd nie orzekł bezwzględnej kary pozbawienia wolności, lecz karę pozbawienia wolności w zawieszeniu. Nie bez znaczenia dla oceny sytuacji skarżącego jest zawarte w cytowanym postanowieniu Sądu Najwyższego stwierdzenie, że zlekceważenie przez skarżącego prawomocnego wyroku, nawet gdyby orzeczono w nim innego rodzaju kary, w wypadku ich niewykonania i tak prowadziłoby do zamiany tych kar na zastępczą karę pozbawienia wolności (art. 46 § 1 i art. 65 § 1 i 2 k.k.w.).

Okoliczności powyższe powinny być brane pod uwagę przy ocenie formułowanych przez skarżącego zarzutów, jednakże nie mogą one wpływać bezpośrednio na dopuszczalność rozpoznania skargi konstytucyjnej. Zarzut naruszenia zasady proporcjonalności, w szczególności w kontekście zasady proporcjonalności sensu stricto nie pozwala na etapie wstępnego rozpoznania sprawy stwierdzić, czy korzystanie z wolności wypowiedzi przez podanie nieprawdziwych informacji nie mieści się w zakresie przedmiotowym art. 54 ust. 1 Konstytucji. Ze względu na charakter postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, dla oceny konstytucyjności art. 212 § 2 k.k. nie ma też bezpośredniego znaczenia sposób zachowania się skarżącego po uprawomocnieniu się wyroku. Całokształt okoliczności sprawy może być brany pod uwagę dla oceny naruszenia zasady proporcjonalności, stopnia ingerencji w prawa skarżącego i ewentualnego stwierdzenia bezzasadności formułowanych zarzutów, jednak nie wskazuje on na oczywistą bezzasadność w rozumieniu art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Wskazane wyżej zastrzeżenia dotyczące skargi konstytucyjnej nie zwalniają więc Trybunału Konstytucyjnego z konieczności rozpatrzenia jej zarzutów.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało uwzględnić zażalenie wniesione na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.