Money.plPrawoOrzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny

Postanowienie-Zażalenie z dnia 2005-12-06 - Ts 17/05
Repertorium:Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - do rejestrowania skarg konstytucyjnych podlegających wstępnemu rozpoznaniu.
Sygnatura:Ts 17/05
Tytuł:Postanowienie-Zażalenie z dnia 2005-12-06
Publikacja w Z.U.Z.U. 2005 / 6B / 246

246/6B/2005

POSTANOWIENIE

z dnia 6 grudnia 2005 r.

Sygn. akt Ts 17/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Adam Jamróz - przewodniczący

Bohdan Zdziennicki - sprawozdawca

Wiesław Johann,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 sierpnia 2005 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Małgorzaty Kmita,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 27 stycznia 2005 r., sporządzonej przez pełnomocnika Małgorzaty Kmita, zakwestionowano zgodność z Konstytucją trzech przepisów ustawowych.

Art. 40 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (dalej: ustawa o ochronie praw lokatorów) skarżąca zarzuciła niezgodność z art. 2 Konstytucji i wyrażoną w nim zasadą zaufania obywatela do państwa i stanowionego prawa. Istota naruszenia Konstytucji związana jest - zdaniem skarżącej - z wadliwym (pominięcie okresu vacatio legis) określeniem sposobu wejścia w życie ustawy o ochronie praw lokatorów.

Art. 691 § 1 kodeksu cywilnego skarżąca zarzuciła niezgodność z art. 47 Konstytucji. Jej zdaniem, kwestionowany przepis, w brzmieniu nadanym ustawą o ochronie praw lokatorów, narusza konstytucyjną zasadę poszanowania dla życia rodzinnego i jego ochrony prawnej. Następuje to wskutek ograniczenia kręgu osób wstępujących ex lege w stosunek najmu po zmarłym lokatorze. Zdaniem skarżącej, wspólne zamieszkiwanie w lokalu przez członków jednej rodziny jest stanem rzeczy chronionym regulacją art. 47 Konstytucji. Pozbawienie skarżącej, będącej wnuczką zmarłej najemczyni lokalu, prawa wstąpienia w stosunek najmu, narusza - jej zdaniem - zasadę wyrażoną w tym przepisie Konstytucji.

Natomiast wobec art. 3921 § 1 kodeksu postępowania cywilnego skarżąca sformułowała zarzut niezgodności z konstytucyjną zasadą równości wobec prawa. W ocenie skarżącej, źródłem takiej niezgodności jest wprowadzenie przez ustawodawcę progu związanego z wartością przedmiotu zaskarżenia, którego przekroczenie warunkuje dopuszczalność skorzystania z kasacji od wyroku sądu II instancji.

Postanowieniem z 12 sierpnia 2005 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W odniesieniu do zarzutu niezgodności z Konstytucją art. 40 ustawy o ochronie praw lokatorów oraz art. 691 § 1 k.c. Trybunał stwierdził, że skarga wniesiona została z przekroczeniem 3-miesięcznego terminu przewidzianego w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Termin ten rozpoczął bieg z dniem doręczenia skarżącej wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 24 października 2003 r. (sygn. akt V Ca 1511/03), co miało miejsce 11 grudnia 2003 r. Trybunał stwierdził przy tym, iż przekroczenie terminu pozostaje ewidentne nawet wówczas, gdy przy jego obliczaniu nie uwzględni się okresu, w trakcie którego toczyło się postępowanie w sprawie ustanowienia dla skarżącej pełnomocnika z urzędu do sporządzenia skargi konstytucyjnej. Niezależnie od powyższego, Trybunał stwierdził, że skarżąca nie wskazała, jakiego rodzaju przysługujące jej prawa konstytucyjne zostały naruszone przez zakwestionowany art. 40 ustawy o ochronie praw lokatorów. W odniesieniu do zarzutu niezgodności z Konstytucją art. 3921 § 1 k.p.c. Trybunał również stwierdził, że skarga wniesiona została z przekroczeniem ustawowego terminu. Wskazane przez skarżącą, jako ostateczne orzeczenie, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji, postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie (sygn. akt V Ca 1511/03) wydane zostało bowiem 2 lutego 2004 r. Również i w przypadku tego przedmiotu skargi, Trybunał uznał za nieprawidłowe określenie podstawy skargi konstytucyjnej, w sytuacji, w której skarżąca ograniczyła się do postawienia zarzutu niezgodności art. 3921 § 1 k.p.c. z art. 32 Konstytucji i wyrażoną w nim zasadą równości wobec prawa. W zaskarżonym postanowieniu podkreślono także brak podstaw do zaliczania prawa do wniesienia kasacji do kategorii „praw i wolności konstytucyjnych”.

Zażalenie na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego wniósł pełnomocnik skarżącej. Podkreślił w nim, że ostatecznym orzeczeniem wydanym w sprawie skarżącej było postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z 2 lutego 2004 r. Prowadzenie przez skarżącą dalszej korespondencji z Sądem doprowadziło do uzyskania przez nią 26 sierpnia 2004 r. ostatecznej odpowiedzi, iż wyczerpane zostały środki prawne. Ten też termin winien być uznany za datę wydania ostatecznego orzeczenia w sprawie skarżącej. Opisane wyżej pismo Sądu należy więc traktować jako „inne ostateczne rozstrzygnięcie”, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. W konkluzji pełnomocnik skarżącej podkreśla, że skarga winna być uznana za wniesioną w terminie.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej jest prawidłowe, zaś zarzuty zawarte we wniesionym zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.

Zarzuty przedstawione w zażaleniu koncentrują się wyłącznie na jednej z przesłanek odmowy nadania niniejszej skardze dalszego biegu. Było nią stwierdzenie, że skarga wniesiona została z przekroczeniem ustawowego terminu do korzystania z tego środka ochrony praw i wolności. Należy zauważyć, że u podstaw odmowy nadania skardze dalszego biegu legło także stwierdzenie niedopełnienia przez skarżącą wymogu wskazania, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób - jej zdaniem - zostały naruszone przez zakwestionowane przepisy (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym). Wobec braku w zażaleniu jakichkolwiek argumentów kwestionujących taką kwalifikację wniesionej skargi, Trybunał Konstytucyjny ograniczy się w tym zakresie do potwierdzenia zasadności stanowiska przedstawionego w zaskarżonym postanowieniu.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego argumentacja zażalenia kwestionująca stwierdzenie przekroczenia przez skarżącą terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej nie jest uzasadniona. Powtórzyć należy, iż termin ten rozpoczyna swój bieg od dnia doręczenia skarżącej orzeczenia wyczerpującego przysługującą w sprawie drogę prawną, a tym samym prowadzącego do nadania waloru ostateczności rozstrzygnięciu, z wydaniem którego wiąże ona zarzut niekonstytucyjności kwestionowanych przepisów. Z dołączonych do skargi dokumentów wynika jednoznacznie, że w odniesieniu do zaskarżonych przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów oraz kodeksu cywilnego walor takiego orzeczenia wykazuje prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 24 października 2003 r. Jak to podkreślono już w zaskarżonym postanowieniu, podjęte przez skarżącą dalsze próby wykorzystania środków prawnych, nie mieszczących się w ramach przysługującej w sprawie drogi prawnej, nie mogły już wpłynąć na bieg terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Potwierdzić należy również ustalenie, iż przekroczenie terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej przybrało jeszcze większe rozmiary w odniesieniu do art. 691 § 1 k.c., którego zakwestionowanie nastąpiło nie w samej skardze, ale dopiero w piśmie z 18 marca 2005 r.

Nie zasługuje na aprobatę także argumentacja zażalenia dotycząca terminowego wniesienia skargi konstytucyjnej w pozostałym zakresie jej przedmiotu, tj. art. 3921 § 1 k.p.c. W istocie bowiem za ostateczne orzeczenie, wydane w sprawie skarżącej na podstawie tego przepisu winno być uznane postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z 2 lutego 2004 r. Wbrew twierdzeniom zawartym w zażaleniu, powyższego waloru nie można przypisać natomiast pismom kierowanym do skarżącej przez Sąd, w których zawarte były wyjaśnienia dotyczące charakteru prawnego wydanych już w sprawie orzeczeń. W orzecznictwie Trybunału w sprawie skargi konstytucyjnej podkreślano w związku z tym, że tego rodzaju wyjaśnienia nie wykazują cech „orzeczenia”, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji (zob. np. postanowienie TK z 14 marca 2000 r., Ts 65/99, OTK ZU nr 2/2000, poz. 74). Niezależnie od powyższego stwierdzić należy, iż pełnomocnik skarżącej błędnie odczytuje normatywną treść art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Kolejność zawartego tam wyliczenia „prawomocny wyrok, ostateczna decyzja, inne ostateczne rozstrzygnięcie” nie jest przypadkowa i wskazuje na priorytet prawomocnych orzeczeń sądowych, do uzyskania których dążyć winien skarżący w pierwszej kolejności. Wydanie takiego orzeczenia powoduje, iż aktualizuje się przesłanka wyczerpania drogi prawnej w postępowaniu sądowym, a tym samym podejmowanie kroków zmierzających do uzyskania innych form rozstrzygnięć wyliczonych w art. 46 ust. 1 ustawy o TK wiąże się z groźbą przekroczenia terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Termin ten rozpoczyna bowiem bieg od dnia doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku sądowego.

W konkluzji stwierdzić jeszcze trzeba, iż zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu sporządzają adwokat lub radca prawny, chyba że skarżącym jest sędzia, prokurator, notariusz, profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych. Wskazany wyżej wymóg rozciąga się zarówno na pismo procesowe, w którym sformułowane jest właściwe zażalenie, jak i ewentualne dalsze pisma, w których dochodzi do jego uzupełnienia, czy modyfikacji. Tym samym, skierowane do Trybunału Konstytucyjnego pisma sporządzone samodzielnie przez skarżącą, już po wniesieniu zażalenia przez jej pełnomocnika, musiały być uznane za niezgodne ze wskazanym wyżej wymogiem ustawowym.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

3

Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - inne orzeczenia:
dokumentpublikacja
Ts 93/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-02
 
Z.U. 2012 / 1B / 132
Ts 93/11   Postanowienie z dnia 2011-07-04
 
Z.U. 2012 / 1B / 131
Ts 9/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-15
 
Z.U. 2012 / 1B / 107
Ts 9/11   Postanowienie z dnia 2011-04-14
 
Z.U. 2012 / 1B / 106
Ts 85/11   Postanowienie z dnia 2011-12-05
 
Z.U. 2012 / 1B / 130
  • Adres publikacyjny: