229/6B/2005

POSTANOWIENIE

z dnia 30 listopada 2005 r.

Sygn. akt Ts 147/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Ciemniewski - przewodniczący

Teresa Dębowska-Romanowska - sprawozdawca

Wiesław Johann,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 stycznia 2004 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Krystyny Hulackiej,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 11 sierpnia 2004 r., uzupełnionej pismem procesowym z 6 września 2004 r., wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 438 pkt 4 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) z art. 78 zd. 1 i art. 176 ust. 1 Konstytucji, art. 170 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) z art. 42 ust. 2 zd. 1 Konstytucji, art. 33 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) z art. 42 ust. 2 zd. 1 i art. 47 Konstytucji, oraz § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) z art. 2 i art. 64 ust. 2 Konstytucji.

Skarżąca zarzuciła w skardze konstytucyjnej, iż poprzez zastosowanie przepisu art. 438 pkt 4 k.p.k. została pozbawiona skuteczności środka odwoławczego, ponieważ wskazany przepis dopuszcza możliwość uchylenia zaskarżonego wyroku tylko w razie „rażącej” niewspółmierności kary, nie daje zaś szansy na skuteczność środka odwoławczego w razie niewspółmierności o stopniu niższym („niewspółmierności nierażącej”). W przekonaniu skarżącej takie nazbyt wąskie ujęcie możliwego zarzutu apelacyjnego powoduje daleko idące ograniczenie możliwości jego skutecznego wnoszenia, co narusza art. 78 Konstytucji, oraz prowadzi do niedopuszczalnego zawężenia zakresu kontroli instancyjnej, co narusza art. 78 i 176 ust. 1 Konstytucji. Niezgodność art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k., na podstawie którego oddala się wniosek dowodowy jeśli w sposób oczywisty zmierza on do przedłużenia postępowania, z art. 42 ust. 2 zd. 1 Konstytucji polega zdaniem skarżącej na tym, iż przepis ten zawiera przesłankę subiektywną i ocenną właściwą dyskrecjonalnej władzy sędziowskiej, za którą uznaje skarżąca zwrot „w sposób oczywisty”, prowadzącą jej zdaniem do tego, że przyspieszenie postępowania bierze górę nad dochodzeniem do prawdy obiektywnej. Niezgodność art. 33 § 3 k.k. z art. 42 ust. 2 zd. 1 i art. 47 Konstytucji polega na zmuszeniu oskarżonego do ujawnienia informacji o dochodach sprawcy, stosunkach majątkowych i możliwościach zarobkowych niezbędnych dla ustalenia stawki dziennej wymierzanej kary grzywny, co jak podnosi skarżąca stanowi naruszenie przysługującego oskarżonemu prawa do milczenia, stanowiącego element prawa do obrony i służąc penetracji jego prywatności narusza prawo do ochrony życia prywatnego. Wreszcie niezgodność § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej w urzędu z art. 2 i art. 64 ust. 2 Konstytucji polega na oderwaniu podstawy określonych przez sąd kosztów zastępstwa prawnego od treści umowy między klientem a adwokatem, prowadząc do sytuacji, w której sąd przyznaje opłaty wyższe niż rzeczywiście świadczone doprowadzając jedną stronę do nieuzasadnionego zubożenia a drugą do bezpodstawnego wzbogacenia.

Ponadto w piśmie procesowym z 5 września 2004 r., skarżąca wskazała, że treścią konstytucyjnego prawa do zaskarżenia orzeczenia wydanego w pierwszej instancji w sprawie karnej jest zakres potencjalnych uchybień podlegających uwzględnieniu w ramach postępowania drugoinstancyjnego, podczas gdy zaskarżony przepis wytycza ten zakres skrajnie wąsko, ograniczając do przypadku rażącej niewspółmierności kary. W zakresie zarzutu niezgodności § 2 ust. 1 i 2 zaskarżonego rozporządzenia skarżąca uznała, iż przepis ten stanowi podstawę ingerencji we własność jej środków finansowych, własność ta nie jest chroniona przed dowolną i arbitralną ingerencją sądu naruszając art. 64 ust. 2 oraz art. 2 Konstytucji, gwarantujący zdaniem skarżącej bezpieczeństwo przed nieuzasadnionym zubożeniem.

Postanowieniem z 13 stycznia 2005 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Uznał w nim, iż przekonanie skarżącej, że doszło do naruszenia prawa do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji oraz związanego z nim prawa do dwuinstancyjnego postępowania nie jest zasadne. W sposób oczywisty skarżąca nie została pozbawiona sądowej drogi dochodzenia naruszonych praw lub wolności skoro sprawa skarżącej była merytorycznie rozpoznawana przez sądy dwóch instancji, oraz dwukrotnie poddana została kontroli formalnej w ramach postępowania kasacyjnego. Ponadto wbrew twierdzeniom skarżącej zastosowanie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie prowadzi do zawężenia zakresu kontroli instancyjnej, która określona jest przez treść art. 433 § 1 i 2 k.p.k., lecz wskazuje jedynie podstawy uwzględnienia środka odwoławczego. Zgodnie z art. 433 § 1 k.p.k. sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach środka odwoławczego, a w zakresie szerszym o tyle o ile ustawa to przewiduje. Sąd ten jest ponadto zobowiązany rozważyć wszystkie wnioski i zarzuty wskazane w środku odwoławczym, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 433 § 2 k.p.k.). Zarzuty kierowane przez skarżącą nie dotyczą jednak w istocie braku zapewnienia możliwości zaskarżenia orzeczenia wydanego w pierwszej instancji, tylko określonego zakresu podstaw dopuszczających uchylenie lub zmianę orzeczenia, nie mogą więc uzasadniać zarzutu naruszenia wyrażonego w art. 78 zd. 1 Konstytucji prawa do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji. Również w zakresie art. 176 Konstytucji mającego charakter uzupełniający w stosunku do wyrażonej w art. 78 Konstytucji normy przyznającej każdej ze stron postępowania prawo do zaskarżania orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji zastosowanie znajdują argumenty przytoczone powyżej. Na podstawie treści skargi konstytucyjnej i załączonych orzeczeń wydanych w sprawie Trybunał uznał, iż postępowanie będące podstawą skargi konstytucyjnej spełnia wymogi określone w art. 176 Konstytucji. Oceniając zarzut niezgodności art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k. z art. 42 ust. 2 zd. 1 Konstytucji Trybunał zwrócił uwagę przede wszystkim na charakter orzeczenia o odrzuceniu wniosku dowodowego, uznając, iż charakter gwarancji procesowych, wyjątkowość i restrykcyjność warunków ograniczenia dopuszczalności dowodów dają należytą gwarancję swobody dążenia do ustalenia prawdy materialnej w procesie. Nie zasadnym uznał Trybunał także zarzut naruszenia art. 42 ust. 2 zd. 1 i art. 47 Konstytucji przez przepis art. 33 § 3 k.k. wskazując na zakres i charakter prawa do milczenia, które nie może jednak obejmować utajnienia danych personalnych oskarżonego, informacji o jego stosunkach osobistych i rodzinnych, oraz innych okoliczności, które związane są z osobą oskarżonego, nie zaś z przedmiotem postępowania karnego. Ujawnione informacje dotyczące oskarżonego, o których mowa w art. 33 § 3 k.k. służą jedynie prawidłowemu stosowaniu sankcji karnych, tak by ich dolegliwość uwzględniała indywidualne cechy osoby, której orzeczona kara dotyczy i była równa dla wszystkich sprawców, którym ją wymierzono, bez względu na ich status majątkowy. Oczywistym jest więc, iż ujawnienie tych okoliczności nie może prowadzić do ograniczenia prawa oskarżonego do obrony albowiem nie ma ono żadnego wpływu na orzeczenie o winie bądź niewinności oskarżonego. W ocenie Trybunału obowiązek ujawnienia informacji, o których mowa w art. 33 § 3 k.k. w sposób oczywisty mieści się w zakresie dopuszczalnych ograniczeń prawa do prywatności, ze względu na potrzebę zapewnienia skutecznego wymiaru sprawiedliwości w państwie, koniecznego dla zapewnienia porządku publicznego.

Trybunał nie podzielił twierdzenia skarżącej, jakoby przepis § 2 ust. 1 zaskarżonego rozporządzenia, poprzez określenie, iż sąd nie może orzec opłaty wyższej niż stawka minimalna „niezależnie” od wysokości rzeczywiście poniesionych kosztów, prowadził do przyznawania przez sąd opłat wyższych niż rzeczywiście umówione. Przepis ten bowiem ma sens dokładnie przeciwny i wprowadzając granicę górną wysokości opłat chroni stronę zobowiązaną do zwrotu kosztów przed niebezpieczeństwem podwyższania kosztów zastępstwa procesowego w celu dodatkowego obciążenia. Trybunał uznał nieadekwatność wskazanego wzorca kontroli w tym zakresie - art. 64 ust. 2 Konstytucji, podkreślając, iż istota zarzutów skarżącej nie sprowadzała się do wykazania, iż zastosowanie przepisu § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia prowadziło do różnicowania sytuacji prawnej osób, wobec których orzekany jest obowiązek zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w zakresie ochrony ich własności, lecz związana jest ze sposobem określania wysokości tych opłat. Trybunał odrzucił też jako oczywiście bezzasadny zarzut nieprzewidywalności orzeczeń w tym zakresie przypominając, iż przepis § 2 ust. 1 określa jedynie górną granicę opłat z tytułu kosztów zastępstwa procesowego, podczas gdy zasady ustalania wysokości opłat określone zostały także w pozostałych przepisach rozporządzenia, w szczególności przepisach rozdziału 2 oraz rozdziałów 3-5 rozporządzenia. Dopiero całość tych przepisów pozwala na określenie zasad ustalania wysokości opłat, stanowiąc wiążące wytyczne dla sądu orzekającego w sprawie. Przepisy te obligują ponadto sąd do ustalenia wysokości rzeczywistych kosztów poniesionych przez stronę i będących podstawą orzeczenia wysokości kosztów zastępstwa procesowego.

Zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu wniósł pełnomocnik skarżącej. Zarzucono w nim wadliwą interpretację treści przepisu art. 78 zd. 1 Konstytucji, poprzez przyjęcie „swoistej marginalizacji i redukcji” prawa zaskarżania orzeczeń do uprawnienia podmiotu do zainicjowania kontroli instancyjnej, pozostawiającej bez znaczenia skuteczność zaskarżenia, a element ten jest wpisany w treść tego konstytucyjnego prawa. Jak podnosi skarżąca zakres podstaw uwzględnianych przez sąd z urzędu lub na skutek zarzutu kształtuje prawo do zaskarżania, a więc obejmuje także skuteczność środka zaskarżenia, co koresponduje z art. 13 Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Skarżąca wskazuje, iż istnieje „sprzężenie” pomiędzy podstawami uchylenia lub zmiany orzeczenia a zarzutami, w środku zaskarżenia jest bowiem sens podnosić takie zarzuty, które pozostają w związku z podstawami uchylenia lub zmiany orzeczenia. Tymczasem „zarzut apelacji niewspółmiernej nie sprzęga się z podstawami uchylenia środka odwoławczego”. Skarżąca uznała także, iż ocena charakteru oczywistej bezzasadności zarzutu związanego z treścią art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k. jest przedwczesna, gdyż dyskrecjonalne decydowanie przez sąd o odrzuceniu na podstawie tego przepisu wniosku dowodowego prowadzi do ograniczenia prawa do obrony, szczególnie w postępowaniu prywatnoskargowym, gdzie z reguły nie występuje etap postępowania przygotowawczego. Skarżąca podtrzymała też swoje stanowisko, co do zarzutu naruszenia prawa do milczenia i autonomii informacyjnej, jako prawa absolutnego oskarżonego, przez przepis art. 33 § 3 k.k. W zakresie zarzutu niezgodności przepisu § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z art. 2 i 64 ust. 2 Konstytucji skarżąca podtrzymała swoje stanowisko, raz jeszcze wskazując na niezasadne obciążanie strony kosztami wyższymi niż rzeczywiście poniesione przez przeciwnika procesowego.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty podniesione w zażaleniu nie podważają ustaleń dokonanych w przedmiotowym postanowieniu i w ocenie Trybunału nie zasługują na uwzględnienie.

Zarzuty skarżącej sformułowane w zażaleniu polegają na nieporozumieniu i sprowadzają się do utożsamiania wymogu skuteczności środka odwoławczego z wzruszeniem orzeczenia, przeciwko któremu jest on skierowany. Według utrwalonego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego „konstytucyjne prawo zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji stanowi bardzo istotny czynnik urzeczywistniania tzw. sprawiedliwości proceduralnej” (wyrok z 16 listopada 1999 r., SK 11/99, OTK ZU nr 7/1999, poz. 158). W innym wyroku czytamy, że „ustawy regulujące postępowanie sądowe muszą w szczególności w sposób precyzyjny normować prawa stron oraz zaskarżanie orzeczeń sądowych” (wyrok z 19 lutego 2003 r., P 11/02, OTK ZU nr 2/A/2003, poz. 12). Konstytucyjny standard postępowania odwoławczego, będący przedmiotem rozważań w niniejszej sprawie nie ogranicza się do samego tylko dostępu do instancji odwoławczej. Trybunał sformułował bowiem także pewne wymagania merytoryczne pod adresem apelacji. Między innymi w uzasadnieniu wyroku z 12 czerwca 2002 r. Trybunał podkreślił, że „z punktu widzenia regulacji zawartych w Konstytucji środek zaskarżenia powinien być skuteczny w tym sensie, iż powinien umożliwiać merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy w postępowaniu odwoławczym. Dotyczy to w szczególności możliwości przeprowadzenia postępowania dowodowego” (P 13/01, OTK ZU nr 4/A/2002, poz. 42). Chodzi o zapewnienie „obiektywnej i realnej kontroli” orzeczeń wydanych w pierwszej instancji; „celem reguły instancyjności jest zapobieganie pomyłkom i arbitralności” (tamże). Treścią prawa do zaskarżania orzeczeń jest więc uprawnienie do inicjowania kontroli, rozumianej rzecz jasna nie tylko jako uprawnienie o charakterze formalnym, ale i prawo do skuteczności tego środka. Skuteczność o której mowa pojmowana jest jednak jako zobowiązanie wiążące organ odwoławczy i zobowiązujące go do rozpoznania środka w granicach zaskarżenia, nie zaś do jego uwzględnienia. Skarżąca podnosiła w treści skargi konstytucyjnej aspekt impulsu kontrolnego środka odwoławczego i w tym kontekście odczytywać należy treść uzasadnienia zaskarżonego postanowienia.

Skarżąca uzasadniając twierdzenia zawarte w zażaleniu odwołuje się do wyroku TK z 13 stycznia 2004 r., SK 10/03 nie zauważając jednak zasadniczej różnicy pomiędzy zarzutami, jakie Trybunał rozpoznał w tej sprawie a zarzutami, które sama formułuje. W powoływanym przez skarżącą orzeczeniu TK Sk 10/03 ograniczenie do rażącego charakteru podstaw apelacyjnych związane było z naruszeniem prawa materialnego oraz naruszeniem przepisów postępowania. W niniejszej sprawie zważyć należy i podkreślić zasadniczą odrębność podstaw apelacyjnych, z którymi związany jest warunek rażącego charakteru i które decydują o oczywistej bezzasadności zarzutów skarżącej. W zaskarżonym przepisie art. 438 pkt 4 k.p.k. ów rażący charakter odnosi się do wymiaru kary, nie zaś ustalenia stanu faktycznego (np. kwestii winy sprawcy), naruszenia przepisów prawa materialnego czy przepisów formalnych. Zasadnicze znaczenie dla oceny przyjętych rozwiązań ma także stwierdzenie, iż przepisy dotyczące apelacji w postępowaniu karnym w praktyce nie pozwalają sądom na ograniczenie rozpoznania sprawy do kontroli stosowanych przepisów, bez merytorycznego sprawdzenia zasadności wyroku zapadłego w pierwszej instancji.

Ostateczny wymiar kary oznaczany jest przez sąd po ustaleniu kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonego za zarzucane mu przestępstwo. Mieścić musi się w granicach ustawowego zagrożenia karą przewidzianą za dane przestępstwo, uwzględniając jednak także szereg innych czynników, jak m.in. okoliczności popełnienia czynu, zachowanie sprawcy w chwili czynu i po jego popełnieniu. Zadaniem sędziego jest wymierzenie kary w granicach ustawowego zagrożenia za popełnienie określonego czynu zabronionego stanowiącego przestępstwo przy uwzględnieniu szczególnych i niepowtarzalnych okoliczności jego popełnienia. Każda kara mieszcząca się w tych granicach jest karą dopuszczalną, zaś każda kara przekraczająca te granice oznacza naruszenie przepisów prawa materialnego i stanowi bezwzględną podstawę uchylenia wyroku (art. 439 § 1 pkt 5 k.p.k.). Ze swej istoty ostateczny wymiar kary ma charakter uznaniowy i wskazać należy, iż stanowi to istotę sędziowskiego wymiaru kary. Z indywidualizacji ocen sędziów wymierzających kary wynika dopuszczalność i realność rozbieżności ocen, co do dokładnego wymiaru należnej oskarżonemu kary. Z tych powodów przyjęcie, że każda, choćby w niewielkim stopniu odmienna ocena kary, którą należy przyporządkować oskarżonemu miałaby prowadzić do uchylenia wyroku sądu pierwszej instancji oznaczałoby odrzucenie obowiązującej w polskim procesie karnym zasady sędziowskiego wymiaru kary. Rozwiązanie takie prowadziłoby w sposób oczywisty do destabilizacji całego systemu wymiaru sprawiedliwości i czyniło dwuinstancyjność postępowania karnego czysto iluzorycznym. Z tego powodu ustawodawca określając reguły kontroli wyroku sądu pierwszej instancji w zakresie wysokości orzeczonej kary w ramach jej ustawowego zagrożenia wprowadził ograniczenie w postaci wymogu, by kara podlegająca zmianie była rażąco niewspółmierna.

W uzasadnieniu wyroku z 12 marca 2002 r. (sygn. akt P 9/01, OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 14) Trybunał stwierdził, iż „prawo strony do rozpatrzenia sprawy przez sąd II instancji może być naruszone zarówno bezpośrednio (poprzez wyłączenie wniesienia apelacji), jak i pośrednio (poprzez ustanowienie takich formalnych warunków wniesienia apelacji, które czynność tę czyniłyby nadmiernie utrudnioną)”.

W przedmiotowej sprawie nie doszło jednak ani do bezpośredniego, ani do pośredniego naruszenia konstytucyjne4go prawa do środka zaskarżenia z tej perspektywy. W sprawie skarżącej chodzie bowiem o materialne warunki, od których spełnienia zależy skuteczne zainicjowanie postępowania odwoławczego.

W przedmiotowej sprawie skarżąca nie podniosła w apelacji zarzutu naruszenia art. 438 pkt 4 k.p.k., lecz określony w art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę i mający wpływ na treść zapadłego wyroku. Zgodnie z art. 447 § 1 k.p.k.: „Apelację co do winy uważa się za zwróconą przeciwko całości wyroku”. Oceniając zatem trafność rozstrzygnięcia sądu pierwszoinstacyjnego w zakresie kary, Sąd Okręgowy we Wrocławiu, rozpoznający apelację skarżącej stwierdził, że nie budzi ona zastrzeżeń. Jest w pełni „współmierna do stopnia zawinienia, stopnia społecznej szkodliwości czynu, odpowiednia z uwagi na jej oddziaływanie zapobiegawcze i wychowawcze wobec oskarżonej oraz spełnia wymogi prewencji ogólnej”.

W sprawie dotyczącej skarżącej Sąd Odwoławczy dokonując ze względu na nakaz wynikający z art. 447 § 1 k.p.k. oceny przyporządkowanej jej kary, pomimo niepodniesienia przez nią w apelacji zarzutu z art. 438 pkt 4 k.p.k. ustalił zatem, że wymierzona jej kara jest w pełni współmierna. Tym samym stwierdził, iż posłużył się kryterium adekwatności kary, nieodwołując się już przez to do wymagań rażącej niewspółmierności. Wskazuje na to powołane powyżej zdanie zawarte w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego, w którym Sąd ten stwierdza, iż kara orzeczona wobec oskarżonej jest po prostu współmierna.

Za niezasadne uznać należy także pozostałe zarzuty skarżącej zawarte w zażaleniu na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego. Zarzuty odnoszące się do treści przepisu art. 170 § 1 pkt. 5 k.p.k. stanowią w zasadniczej części powtórzenie argumentacji zawartej przez skarżącego w skardze konstytucyjnej, zastosowanie znajdują więc do nich prawidłowe ustalenia Trybunału dokonane w zaskarżonym postanowieniu. Ustaleń tych nie zmienia podnoszony przez skarżącą fakt, iż w postępowaniu prywatnoskargowym nie występuje etap postępowania przygotowawczego, a więc obrona pojawia się dopiero w postępowaniu sądowym albowiem konstrukcja zaskarżonego przepisu wskazuje jasno, że zapewnia on jednakową realizację prawa strony do inicjatywy dowodowej bez względu na etap postępowania karnego.

W odniesieniu do zarzutów związanych z treścią prawa do milczenia i autonomii informacyjnej jednostki Trybunał raz jeszcze podkreśla, iż ujawnione informacje dotyczące oskarżonego, o których mowa w art. 33 § 3 k.k. służą jedynie prawidłowemu stosowaniu sankcji karnych, tak by ich dolegliwość uwzględniała indywidualne cechy osoby, której orzeczona kara dotyczy i była równa dla wszystkich sprawców którym ją wymierzono, bez względu na ich status majątkowy. Oczywistym jest więc, iż ujawnienie tych okoliczności nie może prowadzić do ograniczenia prawa oskarżonego do obrony, albowiem nie ma ono żadnego wpływu na orzeczenie o winie bądź niewinności oskarżonego. Wbrew twierdzeniom skarżącej prawo do milczenia nie ma charakteru prawa absolutnego w każdych warunkach, a jedynie wtedy kiedy związane jest z realizacją uprawnienia do obrony procesowej przed stawianymi zarzutami.

Podniesione przez skarżącą zarzuty w zakresie przepisu § 2 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu są powtórzeniem argumentacji podnoszonej pierwotnie w skardze konstytucyjnej. Twierdzenia skarżącej, iż „żaden sąd w ten sposób nie ustala rzeczywistych kosztów poniesionych przez stronę” odnosi się do kwestii stosowania obowiązujących przepisów niemieszczącej się w zakresie kontroli dokonywanej przez Trybunał i wyraża jedynie przeświadczenie skarżącej w tym zakresie. Jak wskazał to już Trybunał w zaskarżonym postanowieniu z 13 stycznia 2005 r. przepis § 2 ust. 1 określa jedynie górną granicę opłat z tytułu kosztów zastępstwa procesowego, podczas gdy zasady ustalania wysokości opłat określone zostały także w pozostałych przepisach rozporządzenia, w szczególności przepisach rozdziału 2 oraz rozdziałów 3-5 rozporządzenia. Dopiero całość tych przepisów pozwala na określenie zasad ustalania wysokości opłat, stanowiąc wiążące wytyczne dla sądu orzekającego w sprawie. Także i w tym zakresie zarzuty skarżącej uznać należy więc za niezasadne.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

5