196/5B/2005

POSTANOWIENIE

z dnia 21 września 2005 r.

Sygn. akt Ts 193/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Ewa Łętowska - przewodnicząca

Andrzej Mączyński - sprawozdawca

Marian Zdyb,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 lutego 2005 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Wandy Jóźwiak,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Wanda Jóźwiak zakwestionowała zgodność z Konstytucją art. 676 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), art. 150 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, art. 151 ust. 1 oraz art. 153 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 ze zm.) oraz § 35 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. Nr 207, poz. 2109). Wobec wszystkich tych unormowań sformułowała zarzut niezgodności z art. 32 i art. 76 Konstytucji. W uzasadnieniu skarżąca podniosła, że „dokonany przez sądy sposób ustalenia wartości nakładów poniesionych przez nią w myśl art. 676 k.c. winien być inny, aniżeli ustalony według zasad rynkowych, ponieważ ustawa o gospodarce nieruchomościami wraz z przepisami rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy nie mają zastosowania do sprawy skarżącej”.

Postanowieniem z 2 lutego 2005 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu stwierdził, że skarga konstytucyjna nie spełnia przesłanek występowania z tym środkiem ochrony praw i wolności. Po pierwsze, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego skarżąca nie wskazała - określonych w Konstytucji - wolności ani praw rangi konstytucyjnej, które doznały naruszenia w wyniku ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego w jej sprawie. Wymogu takiego wskazania nie spełnia zaś odwołanie się przez skarżącą do art. 32 i art. 76 Konstytucji. Po drugie, skarżąca nie sprecyzowała sposobu, w jaki zaskarżone przepisy spowodowały naruszenie unormowań konstytucyjnych wyrażających podmiotowe prawa skarżącej. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, argumentem na rzecz niekonstytucyjności art. 676 k.c. nie jest w szczególności wykazanie wadliwej - zdaniem skarżącej - relacji zachodzącej między tym przepisem, a unormowaniami ustawy o gospodarce nieruchomościami. Po trzecie, Trybunał Konstytucyjny uznał, że zaskarżone przepisy tej ostatniej ustawy, jak i rozporządzenia wykonawczego do niej, nie stanowiły podstawy prawnej ostatecznego orzeczenia, z wydaniem którego wiąże skarżąca zarzuty naruszenia praw i wolności konstytucyjnych.

Zażalenie na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego skierował pełnomocnik skarżącej. Podważył w nim stanowisko Trybunału Konstytucyjnego odnośnie niedopełnienia przez skarżącą wymogu wskazania konstytucyjnych praw lub wolności, naruszonych przez zaskarżone przepisy. Ponownie stwierdził, że nastąpiło to przez odwołanie się do art. 32 i art. 76 Konstytucji. Zdaniem skarżącej oznacza to, że spełnione zostały wszystkie wymogi określone w art. 47 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym i skarga konstytucyjna winna być merytorycznie rozpatrzona. W zażaleniu zarzucono także, że Trybunał Konstytucyjny - już na etapie wstępnej kontroli skargi - dokonał oceny konstytucyjności zaskarżonych przepisów, aczkolwiek nie uznał skargi za „oczywiście bezzasadną”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Na wstępie zauważyć należy, iż u podstaw odmowy nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu legły trzy przesłanki, związane z niedopełnieniem wymogów warunkujących występowanie z tym środkiem ochrony praw i wolności. Zarzuty zażalenia odnoszą się jedynie do pierwszej z wyliczonych wyżej przyczyn negatywnego dla skarżącej orzeczenia, pomijając dwie pozostałe, również determinujące treść podjętego przez Trybunał Konstytucyjny postanowienia. Wbrew bowiem twierdzeniom zażalenia, wniesiona skarga konstytucyjna obarczona była wadami związanymi nie tylko z kwestią niewskazania naruszonych konstytucyjnych wolności i praw skarżącej, ale wykazywała również braki w zakresie dwóch innych przesłanek warunkujących dopuszczalność występowania z tym środkiem ochrony praw. Brak argumentów zażalenia w tym zakresie pozwala więc Trybunałowi Konstytucyjnemu ograniczyć się jedynie do potwierdzenia prawidłowości stanowiska przedstawionego już w zaskarżonym postanowieniu.

Odnośnie do zarzutu dotyczącego prawidłowości wskazania przez skarżącą podstawy skargi konstytucyjnej Trybunał Konstytucyjny stwierdza, co następuje. Zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym powinnością skarżącego jest wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób zostały naruszone. Nie ulega wątpliwości, że realizacja powyższej powinności nie może się ograniczać do samego jedynie powołania przepisów Konstytucji, z którymi (zdaniem skarżącego) sprzeczne są przepisy stanowiące podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia dotyczącego konstytucyjnych wolności, praw lub obowiązków skarżącego. Obowiązek wskazania naruszonej wolności lub prawa podmiotowego aktualny jest szczególnie w sytuacji, gdy w skardze zawarty jest zarzut naruszenia konstytucyjnej zasady równości wobec prawa (art. 32 Konstytucji). W zaskarżonym postanowieniu wskazano na utrwalony w dotychczasowym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego pogląd co do warunków, w jakich zasada równości może stanowić wzorzec kontroli konstytucyjności przepisów kwestionowanych w drodze skargi konstytucyjnej. Skarżący powinien wskazać, w zakresie jakiej konstytucyjnej wolności lub prawa zasada ta doznała naruszenia. Skarżąca odwołuje się wprawdzie do art. 76 Konstytucji, nie precyzując jednakże, jakie prawo podmiotowe przysługujące jej na podstawie tego przepisu zostało naruszone wyrokiem wydanym na podstawie zaskarżonych przepisów. Brak takiego doprecyzowania wyklucza uznanie, że doszło do wymaganego przez ustawodawcę wskazania naruszonych wolności lub praw konstytucyjnych oraz sposobu ich naruszenia. Art. 76 Konstytucji jest adresowany do organów władzy publicznej i nakłada na nie obowiązek ochrony konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi, przy czym zakres tej ochrony określony być winien w ustawie. Dla uznania art. 76 Konstytucji za wzorzec kontroli kwestionowanych unormowań niezbędne jest jednak sprecyzowanie treści uprawnienia przysługującego skarżącej na podstawie tego przepisu. W zaskarżonym postanowieniu słusznie przyjęto, że tego rodzaju konkretyzacja ze strony skarżącej nie nastąpiła. Tym samym, uniemożliwiło to dokonanie oceny zgodności zakwestionowanych unormowań z konstytucyjną zasadą równości. Nieprawidłowe określenie przez skarżącą podstawy skargi konstytucyjnej musiało siłą rzeczy wpłynąć również na negatywną ocenę argumentów mających przemawiać na rzecz niezgodności z Konstytucją zaskarżonych przepisów.

W konkluzji stwierdzić więc należy, iż zaskarżone postanowienie Trybunału Konstytucyjnego jest prawidłowe, zaś argumentacja zawarta w zażaleniu nie podważa zasadności przesłanek odmowy nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Zważywszy powyższe okoliczności Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.

3