167/4B/2005

POSTANOWIENIE

z dnia 5 lipca 2005 r.

Sygn. akt Ts 167/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Adam Jamróz - przewodniczący

Bohdan Zdziennicki - sprawozdawca

Mirosław Wyrzykowski,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 grudnia 2004 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Małgorzaty Zwolak,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Małgorzaty Zwolak zakwestionowana została zgodność z Konstytucją art. 392 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.). Zaskarżonemu przepisowi k.p.c. skarżąca zarzuciła niezgodność z art. 45 ust. 1 Konstytucji i wyrażonym w nim prawem do sądu.

Postanowieniem z 22 grudnia 2004 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, uznając, że sformułowane w niej zarzuty są oczywiście bezzasadne. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, skarżąca błędnie zinterpretowała skutki prawne powoływanych w uzasadnieniu skargi orzeczeń Trybunału, w których za niezgodny z Konstytucją uznany został art. 393⁴ § 2 k.p.c. Rozstrzygnięcia te nie dostarczają bowiem argumentów na rzecz tezy, że następstwem derogowania tego unormowania stała się też niekonstytucyjność podstawowego przepisu określającego zakres orzeczeń podlegających zaskarżeniu w drodze kasacji, tzn. art. 392 k.p.c.

Zażalenie na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego wniósł pełnomocnik skarżącej. Za nieusprawiedliwione uznał w nim stanowisko Trybunału wskazujące na zaniechania skarżącej (względnie jej pełnomocnika) jako przyczynę ograniczenia jej uprawnień procesowych. Ponownie wskazał na konstytucyjną niedopuszczalność ograniczenia możliwości zaskarżania w drodze kasacji rozstrzygnięć podjętych w formie postanowienia, wywołujących poważne skutki ze względów podmiotowych. W zażaleniu podkreślono, że przesłanką wnoszenia środka odwoławczego na postanowienie o odrzuceniu apelacji skarżącej było m.in. lekceważące potraktowanie przez sąd wniosków skarżącej, zgłoszonych przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Skarżąca wskazała w związku z tym na szereg uchybień materialnych i proceduralnych zaistniałych - w jej ocenie - w postępowaniu sądowym. Podkreśliła, że Sąd Apelacyjny nie odniósł się do zarzutów związanych z brakiem możliwości dowodzenia przed Sądem Okręgowym rzeczywistych i niezawinionych przez nią przyczyn uchybienia terminowi. W konkluzji zażalenia stwierdzono, że wbrew twierdzeniu Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skarżącej chodzi przede wszystkim o brak rzetelnego rozpoznania przez sąd wniosku skarżącej o przywrócenie terminu.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty zażalenia nie zasługują na uwzględnienie.

Zasadniczą przesłanką odmowy nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu było stwierdzenie przez Trybunał Konstytucyjny, że zarzuty sformułowane przez skarżącą wobec art. 392 k.p.c. są oczywiście bezzasadne. U podstaw takiego stanowiska znalazło się przede wszystkim uznanie, że skarżąca wadliwie interpretuje treść prawa do sądu (45 ust. 1 Konstytucji). Trybunał Konstytucyjny - odwołując się do utrwalonego w orzecznictwie poglądu - jednoznacznie podkreślił, że prawo do kasacji nie ma charakteru prawa wynikającego z uregulowań konstytucyjnych, samo zaś konstytucyjne prawo do sądu nie obejmuje jako koniecznego składnika powszechnego uprawnienia do wniesienia kasacji. Podzielić należy więc stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu, że zarzuty sformułowane przez skarżącą, wskazujące na nadmiernie ograniczony zakres korzystania z prawa do kasacji, muszą być uznane za oczywiście bezzasadne. Odwołują się bowiem one do okoliczności naruszenia uprawnienia skarżącej, które nie wykazuje waloru konstytucyjnego, a to w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji stanowi warunek konieczny uznania go za dopuszczalną podstawę skargi konstytucyjnej. Należy dodatkowo zauważyć, że uzasadnienie zażalenia nie zawiera żadnych argumentów, które podważałyby w tym zakresie zasadność stanowiska Trybunału Konstytucyjnego odnośnie do oceny charakteru prawnego procesowej instytucji kasacji.

Prawidłowości podjętego przez Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnięcia nie podważają również wyrażone w zażaleniu argumenty, mające stanowić polemikę ze stanowiskiem Trybunału odnośnie do rzeczywistych przyczyn niemożności skorzystania przez skarżącą ze środka zaskarżenia określonego w art. 392 k.p.c. Podnoszone przez skarżącą okoliczności, wskazujące na wady materialne i formalne postępowania sądowego prowadzonego w jej sprawie, sytuują się wyłącznie na płaszczyźnie stosowania prawa i nie służą bezpośrednio wykazaniu niekonstytucyjności kwestionowanego przepisu. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skargi konstytucyjnej podkreślano już wielokrotnie, że sfera zastosowania przepisów stanowiących przedmiot skargi pozostaje poza zakresem kontroli realizowanej przez Trybunał. Wprawdzie skarga konstytucyjna stanowi środek inicjowania tzw. konkretnej kontroli konstytucyjności prawa, a więc uprzednie zastosowanie kwestionowanych w niej unormowań jest przesłanką uczynienia ich przedmiotem wnoszonej skargi, niemniej w zakresie kognicji Trybunału nie mieści się ocena prawidłowości postępowania organów stosujących te unormowania w indywidualnej sprawie skarżącego.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 22 grudnia 2004 r.

2