Money.plPrawoOrzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny

Postanowienie-Zażalenie z dnia 2005-02-23 - Ts 85/04
Repertorium:Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - do rejestrowania skarg konstytucyjnych podlegających wstępnemu rozpoznaniu.
Sygnatura:Ts 85/04
Tytuł:Postanowienie-Zażalenie z dnia 2005-02-23
Publikacja w Z.U.Z.U. 2005 / 1B / 30

30/1B/2005

POSTANOWIENIE

z dnia 23 lutego 2005 r.

Sygn. akt Ts 85/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wiesław Johann - przewodniczący

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska - sprawozdawca

Marian Zdyb,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 października 2004 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Kazimierza Wilczyńskiego,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 14 kwietnia 2004 r. zakwestionowano zgodność art. 28 ust. 3 ustawy budżetowej na rok 2002 r. z dnia 14 marca 2002 r. (Dz. U. Nr 30, poz. 275) z art. 28 pkt 5 i 6 tego aktu prawnego, z art. 88 i 93 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), a także z art. art. 2, art. 7, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 oraz art. 67 ust. 1 Konstytucji.

Działając w oparciu o zaskarżony przepis Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi decyzją z 4 czerwca 2002 r. (znak: E 15195734/15) zrewaloryzował świadczenie emerytalne skarżącego. Od decyzji tej odwołano się do Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi, który wyrokiem z 21 listopada 2002 r. (sygn. akt VIII U 1991/02) odwołanie to oddalił. Wniesiona od powyższego orzeczenia apelacja została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Łodzi - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 21 listopada 2003 r. (sygn. akt III AUa 15/03) doręczonym skarżącemu 16 stycznia 2004 r.

Uzasadniając niekonstytucyjność zaskarżonych przepisów skarżący wywodził, iż wynikający z zaskarżonego przepisu wskaźnik waloryzacji odbiega w znacznym stopniu od wysokości pozostałych wskaźników, co jest sprzeczne z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS określającymi sposób ustalania tego wskaźnika, a także z istotą waloryzacji wynikającą z tej ustawy, której celem jest zachowanie realnej wartości świadczeń emerytalnych. Tym samym „ustawodawca naruszył zasadę zaufania obywateli od państwa i stanowionego przezeń prawa określoną w art. 2 Konstytucji, a także zasadę państwa prawnego działającego na podstawie i w granicach prawa wyrażoną w art. 7 Konstytucji oraz art. 67 ust. 1 Konstytucji, gdyż prawo obywatela do zgodnego z ustawą zabezpieczenia społecznego zostało ograniczone bez podstawy prawnej”.

W piśmie procesowym z 22 maja 2004 r. nadesłanym w celu wykonania zarządzenia sędziego TK z 10 maja 2004 r. skarżący raz jeszcze wskazał na sprzeczność zaskarżonego przepisu z ustawą o emeryturach i rentach FUS, której efektem jest realne zmniejszenie wartości emerytury. Naruszenia art. 67 ust. 1 Konstytucji upatruje skarżący także w tym, iż zgodnie z nim zakres i formy zabezpieczenia społecznego powinna określać ustawa regulująca tę materię, a więc nie mogą ich, wobec braku przepisu odsyłającego, regulować w sposób odmienny inne ustawy, jako że prowadzi to do naruszenia ustanowionego w art. 67 ust. 1 Konstytucji prawa do zabezpieczenia społecznego w zakresie i formie określonych przez przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wskazuje także na dopuszczalność zmiany sposobu przeprowadzenia waloryzacji, odstąpienia od zasady poszanowania praw słusznie nabytych z zachowaniem reguł wynikających z zasady demokratycznego państwa prawnego. W przedmiotowej sprawie te reguły (zasady), w ocenie skarżącego, nie zostały zachowane, gdyż „nie zostały zmienione przepisy ustawy zasadniczej o waloryzacji świadczeń, a faktycznie dokonano waloryzacji, według nieokreślonych reguł (…). Doszło tym samym do naruszenia zasady ochrony zaufania obywateli do państwa i prawa, określonej w art. 2 Konstytucji”.

Postanowieniem z 18 października 2004 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia Trybunał wskazał, iż sama sprzeczność wprowadzonego zaskarżoną regulacją wskaźnika waloryzacji z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), na wykazaniu czego koncentruje się skarżący w skardze konstytucyjnej, nie uzasadnia jeszcze przyjęcia, iż doszło do naruszenia prawa do zabezpieczenia społecznego. Trudno także, w ocenie Trybunału, zasadnie twierdzić, iż unormowania powołanej ustawy stanowią podstawę do formułowania prawa do waloryzacji traktowanego jako prawo podmiotowe podlegające ochronie w trybie skargi konstytucyjnej. Trybunał wykazał także oczywistą bezzasadność tezy, zgodnie z którą zakres i formy zabezpieczenia społecznego mogą być regulowane tylko ustawą, której przedmiotem jest ta materia, a unormowanie ich w sposób odmienny przez przepisy innych ustaw stanowi naruszenie art. 67 ust. 1 Konstytucji. Niezależnie od powyższego Trybunał wskazał, iż badanie zasadności zarzutu sprzeczności zaskarżonego przepisu z przepisami ustawy o emeryturach z FUS, czego domagał się także skarżący we wniesionej skardze, wykracza poza kompetencje Trybunału Konstytucyjnego określone w art. 188 Konstytucji.

W zażaleniu na powyższe postanowienie złożonym do Trybunału Konstytucyjnego 3 listopada 2004 r. pełnomocnik skarżącego podniósł, iż wprowadzone przez zaskarżoną regulację zmiany w zakresie waloryzacji emerytur były również niezgodne z art. 86 ust. 11 ustawy z 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych, zgodnie z którym ustawa budżetowa nie może zawierać przepisów zmieniających inne ustawy. Zmiany te mogły być zatem wprowadzone inną ustawą niż ustawa regulująca materię zabezpieczeń społecznych, jednakże nie ustawą budżetową. W dalszej części zażalenia skarżący wskazał, iż zarzuty skargi dotyczyły naruszenia przez art. 28 pkt 3 ustawy budżetowej na rok 2002 r. art. 2 Konstytucji, a wynikająca z niego zasada zaufania obywateli do państwa i tworzonego przezeń prawa „gwarantuje również ochronę przed nagłymi nieprzewidywalnymi zmianami prawa, które podważają jego podstawowy cel - regulowanie zachowań człowieka i dlatego tak ważna jest ochrona praw nabytych”. W końcowej części skarżący zwrócił uwagę, iż „w skardze konstytucyjnej wykazano sprzeczność nie tylko z art. 2 i art. 67 ust. 1 Konstytucji, ale dodatkowo z ustawą o emeryturach i rentach z FUS i ustawą budżetową. Trudno zgodzić się więc ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego, że tak sformułowany zarzut nie może być przedmiotem rozpoznania >>jako, że badanie poziome aktów ustawowych wykracza poza kompetencje tego organu przyznane mu w art. 188 Konstytucji<<”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

W zaskarżonym postanowieniu wskazano na dwie podstawy odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej: po pierwsze - na brak uprawdopodobnienia, iż doszło do naruszenia prawa do zabezpieczenia społecznego - wykazywana sprzeczność zaskarżonej regulacji z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie uzasadnia jeszcze, w ocenie Trybunału Konstytucyjnego, przyjęcia iż do takiego naruszenia doszło; po drugie - na brak podstaw do wyinterpretowania z ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawa do waloryzacji stanowiącego prawo nabyte o charakterze konstytucyjnym, podlegające ochronie w trybie skargi konstytucyjnej. Skarżący kwestionując postanowienie Trybunału Konstytucyjnego nie ustosunkował się do żadnej z powyższych przesłanek, nie wskazał żadnych argumentów podważających ich zasadność i przemawiających za uwzględnieniem zażalenia i przekazaniem skargi do merytorycznego rozpoznania.

W skardze konstytucyjnej stanowiącej przedmiot wstępnego rozpoznania skoncentrowano się przede wszystkim na wykazaniu sprzeczności zaskarżonej regulacji z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.). Trybunał Konstytucyjny podziela w pełni pogląd wyrażony w zaskarżonym postanowieniu, iż rozpoznanie skargi konstytucyjnej w zakresie tak sformułowanego zarzutu wykracza poza kognicje Trybunału Konstytucyjnego. Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego w zakresie kontroli aktów normatywnych zostały określone w art. 188 Konstytucji, z którego wynika jednoznacznie, iż organ ten nie jest władny orzekać w sprawie zgodności ustawy z innym aktem prawnym o charakterze ustawowym (nie jest dopuszczalne tzw. poziome badanie aktów ustawowych). Także art. 79 ust. 1 Konstytucji, do którego odwołuje się art. 188 i który formułuje przesłanki skargi konstytucyjnej stanowi, iż w przewidzianym w nim trybie kontroli aktów normatywnych dopuszczalne jest badanie zgodności ustaw wyłącznie z Konstytucją. Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż także ewentualna niezgodność kwestionowanego przepisu z ustawą o finansach publicznych, na którą wskazano we wniesionym zażaleniu, nie może stanowić przedmiotu rozpatrzenia przez Trybunał Konstytucyjny w trybie skargi konstytucyjnej i nie uzasadnia przyjęcia, iż doszło do naruszenia prawa do zabezpieczenia społecznego.

W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny uznał za w pełni uzasadnione postanowienie z 18 października 2004 r. o odmowie nadania dalszego biegu niniejszej skardze i nie uwzględnił zażalenia złożonego na to postanowienie.

3

Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - inne orzeczenia:
dokumentpublikacja
Ts 93/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-02
 
Z.U. 2012 / 1B / 132
Ts 93/11   Postanowienie z dnia 2011-07-04
 
Z.U. 2012 / 1B / 131
Ts 9/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-15
 
Z.U. 2012 / 1B / 107
Ts 9/11   Postanowienie z dnia 2011-04-14
 
Z.U. 2012 / 1B / 106
Ts 85/11   Postanowienie z dnia 2011-12-05
 
Z.U. 2012 / 1B / 130
  • Adres publikacyjny: