130

POSTANOWIENIE

z dnia 27 kwietnia 2004 r.

Sygn. akt Ts 95/03

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Adam Jamróz - przewodniczący

Bohdan Zdziennicki - sprawozdawca

Wiesław Johann,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), zażalenia z dnia 19 lutego 2004 r. na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lutego 2004 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Krystyny Pochopień,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Krystyny Pochopień zakwestionowano zgodność z Konstytucją art. 10 ustawy z 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (dalej: ustawa nowelizująca) oraz art. 172 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Zdaniem skarżącej powyższe przepisy naruszyły jej prawa wynikające z art. 2, art. 7, art. 32 oraz art. 64 Konstytucji. Zarzuty skargi konstytucyjnej skoncentrowane zostały na przyjętym przez sądy orzekające w sprawie sposobie interpretacji art. 10 ustawy nowelizującej. W myśl tej interpretacji „okresu posiadania przed wejściem w życie przepisów wyłączających zasiedzenie nieruchomości państwowych nie dolicza się do okresu, o który skraca się termin zasiedzenia nieruchomości państwowej, ani nie uwzględnia się przy ustalaniu czasu posiadania niezbędnego do zasiedzenia takiej nieruchomości”.

Postanowieniem z 10 lutego 2004 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W odniesieniu do zarzutu niekonstytucyjności art. 172 kodeksu cywilnego Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że w skardze konstytucyjnej nie wskazano argumentów, które taki zarzut by potwierdzały. Skarżąca nie podważała sformułowanych w tym przepisie warunków nabycia własności przez zasiedzenie. Zastrzeżenia skarżącej dotyczyły natomiast ustawowego unormowania problemu skracania terminu posiadania, koniecznego do nabycia tą drogą własności nieruchomości państwowej. Ten zaś problem uregulowany jest wyłącznie w art. 10 ustawy nowelizującej. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, ocena zarzutu niekonstytucyjności tego przepisu uwzględniać jednak musi treść orzeczenia, jakie podjęte zostało w innej sprawie zawisłej przed Trybunałem Konstytucyjnym. W wyroku z 28 października 2003 r. (sygn. P 3/03, OTK ZU nr 8/A/2003, poz. 82) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 10 ustawy nowelizującej nie jest niezgodny z art. 64 ust. 2 Konstytucji. Wobec powyższego, uwzględniając tożsamość przedmiotu skargi konstytucyjnej w stosunku do przedmiotu sprawy rozstrzygniętej już wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, jak również przyjmując, iż wskazaniu przez skarżącą art. 2 i art. 32 Konstytucji nie towarzyszyło niezbędne doprecyzowanie innych (poza prawem wywodzonym z art. 64 Konstytucji) praw rangi konstytucyjnej naruszonych kwestionowaną regulacją, Trybunał Konstytucyjny uznał w zaskarżonym postanowieniu, że nie jest dopuszczalne nadanie niniejszej skardze dalszego biegu.

Zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu wniósł pełnomocnik skarżącej. W zażaleniu skarżąca szczegółowo przedstawiła okoliczności faktyczne sprawy, w związku z którą sformułowana została skarga konstytucyjna. Jednocześnie zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła, że zbyt pobieżnie potraktowano w nim zarzut naruszenia jej konstytucyjnych praw. Skarżąca ponownie podkreśliła znaczenie wadliwego - w jej ocenie - sposobu sądowej interpretacji kwestionowanego art. 10 ustawy nowelizującej, której kierunek wytyczony został uchwałą 7 Sędziów Sądu Najwyższego z 31 stycznia 2002 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu jest prawidłowe, zaś zarzuty zażalenia nie zasługują na uwzględnienie.

Na wstępie stwierdzić należy, iż zażalenie wniesione na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu nie dostarcza żadnych nowych argumentów, które podważałyby zasadnicze przesłanki rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego. Stwierdzić trzeba wobec tego ponownie, iż w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo uznano, że źródła zarzucanego naruszenia praw konstytucyjnych upatruje skarżąca w treści art. 10 ustawy nowelizującej, a właściwie w przyjętym w orzecznictwie sądowym sposobie interpretacji tego unormowania. Kierunek dla takiej wykładni wyznaczony został w pierwszym rzędzie przez uchwałę Sądu Najwyższego z 31 stycznia 2002 r. (sygn. akt III CZP 72/01). Z treści samej skargi konstytucyjnej, jak i wniesionego następnie zażalenia, nie wynikają natomiast istotnie żadne argumenty przemawiające na rzecz niekonstytucyjności art. 172 kodeksu cywilnego.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, w zaskarżonym postanowieniu zasadnie przyjęto, iż zasadnicze znaczenie dla dopuszczalności merytorycznego badania niniejszej skargi konstytucyjnej mają dwie okoliczności. Po pierwsze, sposób określenia przez skarżącą konstytucyjnego wzorca kontroli kwestionowanego przepisu ustawy nowelizującej. Po drugie zaś, stwierdzenie - poprzedzającego podjęcie zaskarżonego postanowienia - wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku w sprawie, w której tożsamy był przedmiot zaskarżenia (wyrok TK z 28 października 2003 r., sygn. P 3/03). Należy w związku z tym zauważyć, że w sprawie tej Trybunał Konstytucyjny dokonał weryfikacji kwestionowanego art. 10 ustawy nowelizującej z punktu widzenia konstytucyjnej zasady równej ochrony własności i innych praw majątkowych i uznał, że przepis ten nie jest niezgodny ze wskazanym wzorcem konstytucyjnym. Konstruując konstytucyjny wzorzec oceny przepisu zakwestionowanego w skardze, skarżąca także odwołała się do prawa wynikającego z art. 64 Konstytucji, jednakże wiążąc go z treścią zasad wywodzonych z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji. Oceniając powyższe wskazanie praw naruszonych zaskarżoną regulacją, zasadnie przyjęto w zaskarżonym postanowieniu, iż zasadnicze znaczenie ma w tym względzie odwołanie się do art. 64 Konstytucji. Uwzględniając bowiem ograniczoną dopuszczalność oparcia podstaw skargi konstytucyjnej na samoistnie traktowanych zasadach wyrażonych w art. 2 oraz art. 32 Konstytucji, skarżąca skonkretyzowała stawiany zarzut odwołaniem się do konstytucyjnego wymogu ochrony własności. Należy w związku z tym ponownie podkreślić, że zagadnienie zgodności kwestionowanej regulacji ustawowej z konstytucyjną zasadą ochrony własności znalazło już ostateczne rozstrzygnięcie w treści wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Nie zmienia takiej konstatacji podkreślana przez skarżącą konieczność uwzględniania sposobu interpretacji art. 10 ustawy nowelizującej przyjmowanej przez sądy, a zdeterminowanego stanowiskiem, jakie w tej kwestii zajął Sąd Najwyższy, w powoływanym już orzeczeniu. Warto podkreślić przy tej okazji, że zarówno treść samej uchwały Sądu Najwyższego z 31 stycznia 2002 r., jak i problem zakresu jej oddziaływania na orzeczenia innych sądów, były okolicznościami, które Trybunał Konstytucyjny brał pod uwagę podejmując rozstrzygnięcie w sprawie zakończonej wyrokiem z 28 października 2003 r. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo więc przyjęto, że problem zgodności określonego przez skarżącą przedmiotu zaskarżenia ze wskazanym przez nią wzorcem konstytucyjnym został już przez Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnięty.

Uwzględniając powyższe okoliczności, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego zasadne było więc uznanie, iż nie byłoby dopuszczalne - a w świetle podjętego już wcześniej wyroku - także i niezbędne, merytoryczne rozpatrywanie niniejszej skargi konstytucyjnej.

Biorąc powyższe pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

3