Money.plPrawoOrzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny

Postanowienie-Zażalenie z dnia 2004-02-10 - Ts 28/03
Repertorium:Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - do rejestrowania skarg konstytucyjnych podlegających wstępnemu rozpoznaniu.
Sygnatura:Ts 28/03
Tytuł:Postanowienie-Zażalenie z dnia 2004-02-10
Publikacja w Z.U.Z.U. 2004 / 1B / 27

27

POSTANOWIENIE

z dnia 10 lutego 2004 r.

Sygn. akt Ts 28/03

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Bohdan Zdziennicki - przewodniczący

Jerzy Ciemniewski - sprawozdawca

Wiesław Johann,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 maja 2003 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Aleksandra Zamlewskiego,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Aleksandra Zamlewskiego z 28 stycznia 2003 r. zarzucono, iż art. 205 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zaś § 2a rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 marca 1999 r. w sprawie stanowisk i szczegółowych zasad wynagradzania urzędników i innych pracowników sądów i prokuratury oraz szczegółowych zasad odbywania stażu urzędniczego (Dz. U. Nr 26, poz. 237 ze zm.) jest niezgodny z art. 2 oraz art. 92 ust. 1 zd. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżący wskazał, iż wyrokiem Sądu Rejonowego w Poznaniu z 17 września 2002 r. (sygn. akt X.P. 4069/02) uwzględniono jego powództwo o wynagrodzenie. Wyrokiem z 28 listopada 2002 r. (sygn. akt VI Pa 519/02) Sąd Okręgowy w Poznaniu zmienił wyrok sądu pierwszej instancji i oddalił powództwo skarżącego.

Skarżący podniósł, iż zakwestionowany przez niego art. 205 ustawy z 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych pozostaje w sprzeczności z art. 151 § 1 tejże ustawy, co prowadzi do podważenia zaufania skarżącego do państwa i stanowionego w tym państwie prawa, a także narusza zasadę ochrony praw słusznie nabytych. Będący przedmiotem skargi konstytucyjnej art. 205 prawa o ustroju sądów powszechnych przewiduje, iż do 31 grudnia 2002 r. referendarze sądowi zachowują wynagrodzenia ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepisem takim jest w szczególności § 2a rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17 marca 1999 r. w sprawie stanowisk i szczegółowych zasad wynagradzania urzędników i innych pracowników sądów i prokuratury oraz szczegółowych zasad odbywania stażu urzędniczego, zgodnie z którym miesięczne wynagrodzenie zasadnicze referendarza sądowego ustala się w wysokości 3.000 zł. Jednocześnie art. 151 § 1 prawa o ustroju sądów powszechnych, który wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2002 r. stanowi, iż „wynagrodzenie zasadnicze referendarza sądowego wynosi 75% wynagrodzenia zasadniczego w stawce podstawowej sędziego sądu rejonowego, powiększone o należną składkę z tytułu ubezpieczenia społecznego”. Sprzeczność obu regulacji co do sposobu określenia wysokości wynagrodzenia referendarza sądowego w okresie od 1 stycznia 2002 r. do 31 grudnia 2002 r. prowadzi skarżącego do wniosku, iż sprzecznie z art. 2 Konstytucji RP ustawodawca ustanowił prawo niejednoznaczne, pośrednio naruszające prawa nabyte skarżącego do otrzymywania określonego wynagrodzenia.

Skarżący zarzucił ponadto, iż § 2a rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17 marca 1999 r. w sprawie stanowisk i szczegółowych zasad wynagradzania urzędników i innych pracowników sądów i prokuratury oraz szczegółowych zasad odbywania stażu urzędniczego pozostaje w sprzeczności z art. 151 § 1 prawa o ustroju sądów powszechnych, albowiem akty te odmiennie regulują wysokość wynagrodzeń referendarzy sądowych, co również narusza zasadę państwa prawnego w tym jej aspekcie, w jakim zabronione jest stanowienie aktów wykonawczych sprzecznych z aktem rangi ustawy.

Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 21 maja 2003 r. odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej stwierdzając, iż nie zachodzi, antynomia normowania pomiędzy art. 205 a art. 151 prawa o ustroju sądów powszechnych. Zakwestionowany przepis przewiduje jedynie odmienny model ukształtowania wynagrodzeń referendarzy sądowych od tego, jaki przyjęto na gruncie art. 151 ustawy, tym niemniej ma on charakter wyłącznie czasowy, stanowiąc do 31 grudnia 2002 r. lex specialis w stosunku do generalnej zasady ustalania tych wynagrodzeń, wynikającej z treści art. 151. Stosowanie każdego z dwóch modeli wynagradzania referendarzy dotyczy zatem różnych okresów czasowych, a sprzeczność między nimi ma charakter pozorny. Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż data wejście w życie art. 151 ust. 1 prawa o ustroju sądów powszechnych z dniem 1 stycznia 2002 r. nie przesądza jeszcze o czasowym zakresie zastosowania zawartej w nim regulacji, może on bowiem zostać ograniczony z uwagi na brzmienie innych przepisów tejże ustawy lub innego aktu normatywnego. Takim właśnie „innym przepisem” jest zaskarżony w niniejszej sprawie art. 205 prawa o ustroju sądów powszechnych.

Uznając, iż art. 205 prawa o ustroju sądów powszechnych ma charakter lex specialis w stosunku do reguły określonej w art. 151 tego aktu normatywnego, Trybunał Konstytucyjny jako oczywiście bezpodstawne ocenił zarzuty odniesione przez skarżącego do treści § 2a rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17 marca 1999 r. w sprawie stanowisk i szczegółowych zasad wynagradzania urzędników i innych pracowników sądów i prokuratury oraz szczegółowych zasad odbywania stażu urzędniczego.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził ponadto, iż skarżący nie określił sposobu, w jaki zakwestionowany art. 205 prawa o ustroju sądów powszechnych, prowadzić by miał do naruszenia zasady ochrony praw słusznie nabytych w zakresie otrzymywanego wynagrodzenia. Dlatego też zarzut ten nie może stanowić podstawy dla merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej.

Na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego pełnomocnik skarżącego wniósł zażalenie, w którym nie zgodził się z oceną oczywistej bezzasadności podniesionych przez niego w skardze konstytucyjnej zarzutów. Skarżący wskazał, iż relacja zachodząca pomiędzy art. 205 oraz art. 151 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych nie była oczywista dla urzędników działu legislacyjnego Ministerstwa Sprawiedliwości. Różnice co do interpretacji zakwestionowanych przepisów występowały także pomiędzy sądem pierwszej i drugiej instancji. Nie można w takiej sytuacji przyjąć, iż zarzut sprzeczności zachodzący pomiędzy wspomnianymi przepisami ma charakter oczywiście nieuzasadniony.

Skarżący podtrzymał sformułowany w skardze konstytucyjnej zarzut realnej sprzeczności zakwestionowanej w skardze konstytucyjnej regulacji prawnej z art. 151 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych. Ponadto stwierdził, iż owa sprzeczność jest przyczyną naruszenia zasady ochrony praw słusznie nabytych, albowiem zgodnie z art. 212 pkt 1 tejże ustawy skarżący nabył prawo do wynagrodzenia ustalonego w oparciu o art. 151 prawa o ustroju sądów powszechnych. Realna sprzeczność wskazanych w skardze konstytucyjnej przepisów uzasadnia także zarzuty odniesione w treści skargi konstytucyjnej do § 2a rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17 marca 1999 r. w sprawie stanowisk i szczegółowych zasad wynagradzania urzędników i innych pracowników sądów i prokuratury oraz szczegółowych zasad odbywania stażu urzędniczego.

Skarżący stwierdził ponadto, iż w skardze konstytucyjnej uprawdopodobniono naruszenie przysługujących mu praw i wolności konstytucyjnych, albowiem każdy przypadek stanowienia przez państwo niespójnego prawa stanowi naruszenie praw i wolności obywatela, bowiem osłabia więź obywatela z państwem, a w konsekwencji prowadzi do nieliczenia się obywateli z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, co dezaktualizuje funkcje państwa jako gwaranta stabilności.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarżący nie zakwestionował w swoim zażaleniu ustalenia Trybunału Konstytucyjnego, iż pomiędzy art. 205 a art. 212 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych zachodzi stosunek lex specialis. Występowanie tego typu sytuacji w aktach prawnych nie ma charakteru realnych sprzeczności, jest natomiast powszechnie przyjętym sposobem na wprowadzanie wyjątków od reguły ogólnej. Zupełnie odmienną kwestią jest merytoryczna ocena wprowadzonego wyjątku, w szczególności zaś dopatrywanie się w regulacji szczególnej błędu ustawodawcy czy niespójności o charakterze prakseologicznym z pozostałymi uregulowaniami danego aktu prawnego. Ocena ta może nawet prowadzić do sformułowania zarzutu naruszenia określonych praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym. Nie wynika z niej jednak automatycznie, iż określony akt normatywny zawiera wewnętrzne sprzeczności i wątpliwości interpretacyjne naruszające zasadę pewności prawa. Należy przy tym wskazać, iż wniosek o istnieniu w ustawie „luki logicznej prawa” (tak jak określił to sąd pierwszej instancji) wynika z nierozróżniania pojęcia początku obowiązywania normy prawnej oraz czasowego zakresu zastosowania tej normy. W szczególności początek tego zakresu nie musi być tożsamy z momentem wejścia w życie danej regulacji prawnej, ustawodawca może bowiem ów początek wyznaczyć na inna chwilę, przewidując do tego czasu stosowanie odmiennej regulacji (choćby na zasadzie lex specialis). W takim przypadku nie ma mowy o żadnej „luce logicznej”, co słusznie podkreślił w swoim orzeczeniu sąd drugiej instancji, podając jednocześnie racjonalne uzasadnienie przesunięcia początku czasowego zakresu zastosowania normy prawnej wynikającej z treści art. 151 prawa o ustroju sądów powszechnych na okres po 1 stycznia 2003 r. Jak już o tym wspomniano, owo uzasadnienie może stanowić przedmiot krytycznej oceny, nie wpływa to jednak na jednoznaczny charakter uregulowań ujętych w art. 205 oraz art. 151 prawa o ustroju sądów powszechnych. Podzielić więc należy pogląd wyrażony w postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, iż zarzut sprzeczności wspomnianych regulacji ustawowych prowadzący do podważenia zasady zaufania do państwa i stanowionego prawa ma oczywiście bezzasadny charakter. Dotyczy to automatycznie zarzutów odniesionych w skardze konstytucyjnej do § 2a rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17 marca 1999 r. w sprawie stanowisk i szczegółowych zasad wynagradzania urzędników i innych pracowników sądów i prokuratury oraz szczegółowych zasad odbywania stażu urzędniczego.

Trybunał Konstytucyjny podtrzymuje także pogląd, iż skarżący nie określił sposobu naruszenia przysługujących mu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnych. Wskazanie na naruszenie zasady ochrony praw nabytych w kontekście wcześniejszych ustaleń nie jest w żadnej mierze wystarczające, bowiem skarżący nie nabył jeszcze prawa do ustalania wysokości przysługującego mu wynagrodzenia według modelu wynikającego z treści art. 151 prawa o ustroju sądów powszechnych. Przepis ten ma bowiem zastosowanie dopiero do wynagrodzeń uzyskiwanych przez referendarzy sądowych po dniu 1 stycznia 2003 r.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, należało orzec jak w sentencji.

4

Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - inne orzeczenia:
dokumentpublikacja
Ts 93/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-02
 
Z.U. 2012 / 1B / 132
Ts 93/11   Postanowienie z dnia 2011-07-04
 
Z.U. 2012 / 1B / 131
Ts 9/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-15
 
Z.U. 2012 / 1B / 107
Ts 9/11   Postanowienie z dnia 2011-04-14
 
Z.U. 2012 / 1B / 106
Ts 85/11   Postanowienie z dnia 2011-12-05
 
Z.U. 2012 / 1B / 130
  • Adres publikacyjny: