Money.plPrawoOrzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny

Postanowienie-Zażalenie z dnia 2003-12-09 - Ts 70/03
Repertorium:Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - do rejestrowania skarg konstytucyjnych podlegających wstępnemu rozpoznaniu.
Sygnatura:Ts 70/03
Tytuł:Postanowienie-Zażalenie z dnia 2003-12-09
Publikacja w Z.U.Z.U. 2003 / 4B / 241

241

POSTANOWIENIE

z dnia 9 grudnia 2003 r.

Sygn. akt Ts 70/03

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marian Grzybowski - przewodniczący

Jerzy Ciemniewski - sprawozdawca

Andrzej Mączyński,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 lipca 2003 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Lokatorsko-Własnościowej Spółdzielni Mieszkaniowej „Morena”,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Lokatorsko-Własnościowej Spółdzielni Mieszkaniowej „Morena” z 17 kwietnia 2003 r. zarzucono, iż § 3 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1988 r. w sprawie ogólnych zasad udzielania kredytu bankowego na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 1989 r. Nr 1, poz. 1) jest niezgodny z art. 64 ust. 2 oraz art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżąca wskazała, iż wyrokiem z 13 czerwca 2002 r. (sygn. akt IC 1853/01) Sąd Rejonowy w Gdańsku oddalił powództwo skarżącej, w którym na zasadzie regresu domagała się od byłych członków Spółdzielni zwrotu umorzonej części kredytu bankowego, którą wcześniej zobowiązana była spłacić na rzecz Skarbu Państwa wobec zbycia przez pozwanych spółdzielczego prawa do lokalu przed upływem 15 lat. Od powyższego wyroku skarżąca złożyła apelację, która została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z 30 grudnia 2002 r. (sygn. akt III Ca 1181/02).

Zdaniem skarżącej, zakwestionowana przez nią regulacja prawna prowadzi do nierównego traktowania członków spółdzielni jako osób fizycznych oraz spółdzielni jako osoby prawnej, z oczywistym pokrzywdzeniem tej ostatniej. Regulacja ta zobowiązuje spółdzielnie do jednorazowej spłaty umorzonej części kredytu zaciągniętego na budowę mieszkań dla członków w przypadku, gdyby doszło do sprzedaży takiego mieszkania przed upływem 15 lat. W przypadku uzyskania przez członka spółdzielni własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu spółdzielnia mieszkaniowa nie ma żadnego wpływu na to, kiedy dojdzie do sprzedaży lokalu. Skarżąca podniosła także, iż orzekające w jej sprawie sądy zignorowały fakt złożenia przez pozwanych członków spółdzielni oświadczenia, w którym przyjęli na siebie obowiązek zwrotu umorzonej części kredytu w przypadku zbycia lokalu przed upływem 15 lat.

Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 16 lipca 2003 r. odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej uznając podniesione w skardze konstytucyjnej zarzuty za oczywiście bezzasadne. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego zakwestionowana przez skarżącą regulacja prawna w żadnym zakresie nie ograniczała, ani nie wykluczała możliwości wprowadzenia przez spółdzielnię wewnętrznych uregulowań, określających sposób partycypowania jej członków w spłacie zaciągniętego kredytu i stwarzających podstawę dla roszczeń regresowych wobec członków spółdzielni, którzy zbyli swoje mieszkanie w okresie karencji umorzonej części kredytu. Brak stosownych uregulowań w tym zakresie w rozporządzeniu Rady Ministrów z 30 grudnia 1988 r. w sprawie ogólnych zasad udzielania kredytu bankowego na cele mieszkaniowe nie oznacza więc, iż akt ten pozbawił skarżącą możliwości ochrony swoich interesów majątkowych. Ochronę tę skarżąca mogła realizować na zasadach ogólnych. Nieuzasadniony jest więc zarzut, iż doszło do naruszenia konstytucyjnej zasady ochrony własności i praw majątkowych.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził także, iż formułując zarzut naruszenia zasady równości skarżąca odniosła go do dwóch kategorii podmiotów - spółdzielni i jej członków - które nie posiadają wspólnych cech istotnych. Ponadto Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż zarzut nieuwzględnienia przez sądy orzekające określonych okoliczności co do stanu faktycznego odnosi się do kwestii stosowania prawa i wykracza poza granice skargi konstytucyjnej.

Na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego skarżąca wniosła zażalenie, w którym podkreśliła, iż nałożony na nią obowiązek zwrotu kwoty umorzonego kredytu dotyczył w istocie pomocy uzyskanej ze środków publicznych, stanowiącej imienne i celowe dotacje z budżetu państwa. Dowodem na to jest m.in. fakt, iż wartość umorzenia skarżąca odprowadziła na rzecz Ministra Finansów, a nie banku.

Skarżąca podniosła także, iż imienna i celowa pomoc ze środków budżetowych nie stanowi kosztów budowy, zaś zgodnie z § 80 ust. 1 pkt 10 statutu skarżącej Spółdzielni władna jest ona wyłącznie do uchwalania zasad rozliczania kosztów budowy i ustalania wysokości wkładu. A więc do gospodarowania własnymi środkami. Stąd brak jest możliwości ochrony przez skarżącą swoich interesów na zasadach ogólnych.

Odnosząc się do kwestii sformułowania zarzutu naruszenia zasady równości skarżąca wskazała, iż w związku z art. 3 ustawy z 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 ze zm.), przesądzającym, iż majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków, w istocie można utożsamić Spółdzielnię z jej członkami.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Podniesione w zażaleniu zarzuty w istocie sprowadzają się do kwestii, czy Spółdzielnia miała możliwość wprowadzenia takich uregulowań wewnętrznych lub też umownych, by kosztem zwrotu wartości umorzonego kredytu (zgodnie z terminologią użytą w treści § 3 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z 30 grudnia 1988 r. w sprawie ogólnych zasad udzielania kredytu bankowego na cele mieszkaniowe) obciążyć osobę zbywającą lokal przed upływem 15-letniego okresu karencji przewidzianego w zakwestionowanej regulacji prawnej. Trybunał Konstytucyjny podtrzymuje stanowisko, iż ani obowiązujące przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze ( Dz. U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 ze zm.), ani też zakwestionowane rozporządzenie Rady Ministrów z 30 grudnia 1988 r. w sprawie ogólnych zasad udzielania kredytu bankowego na cele mieszkaniowe nie ograniczały Spółdzielni w stworzeniu mechanizmu umożliwiającego zabezpieczenie jej interesów majątkowych w przypadku zbycia lokalu, nawet jeżeli miałoby to oznaczać zmianę statutu spółdzielni. Należy mieć na uwadze fakt, iż umorzenie kredytu określone w treści § 3 ust. 5 pkt 3 zakwestionowanego rozporządzenia Rady Ministrów, miało charakter warunkowy, uzależniony od zachowania członka Spółdzielni. W tym sensie obowiązek ten, potencjalnie ciążący na Spółdzielni, niewątpliwie mógł być przedmiotem wewnętrznych uregulowań Spółdzielni dotyczących „zasad rozliczenia kosztów budowy”, przy czym bez znaczenia pozostaje fakt, czy wartość umorzonego kredytu potraktuje się jako pomoc ze środków publicznych, czy też element zwykłego kredytu bankowego.

Oceniając zasadność podniesionych w zażaleniu zarzutów Trybunał Konstytucyjny miał także na uwadze okoliczność, iż przedmiotem skargi konstytucyjnej był nie tyle sam obowiązek zwrotu wartości umorzonego kredytu, co brak uregulowań prawnych umożliwiających Spółdzielni regres w stosunku do zbywających lokal mieszkalny członków spółdzielni. Oceniając skargę konstytucyjną w tym drugim aspekcie Trybunał Konstytucyjny podtrzymuje stanowisko, iż zakwestionowane w skardze konstytucyjnej regulacje prawne nie pozbawiały Spółdzielni możliwości ochrony przysługujących jej praw majątkowych.

W tym stanie rzeczy należało orzec jak w sentencji.

3

Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - inne orzeczenia:
dokumentpublikacja
Ts 93/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-02
 
Z.U. 2012 / 1B / 132
Ts 93/11   Postanowienie z dnia 2011-07-04
 
Z.U. 2012 / 1B / 131
Ts 9/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-15
 
Z.U. 2012 / 1B / 107
Ts 9/11   Postanowienie z dnia 2011-04-14
 
Z.U. 2012 / 1B / 106
Ts 85/11   Postanowienie z dnia 2011-12-05
 
Z.U. 2012 / 1B / 130
  • Adres publikacyjny: