Money.plPrawoOrzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny

Postanowienie-Zażalenie z dnia 2003-09-22 - Ts 48/03
Repertorium:Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - do rejestrowania skarg konstytucyjnych podlegających wstępnemu rozpoznaniu.
Sygnatura:Ts 48/03
Tytuł:Postanowienie-Zażalenie z dnia 2003-09-22
Publikacja w Z.U.Z.U. 2003 / 3B / 194

194

POSTANOWIENIE

z dnia 22 września 2003 r.

Sygn. akt Ts 48/03

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Teresa Dębowska-Romanowska - przewodnicząca

Adam Jamróz - sprawozdawca

Marek Safjan,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2003 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Zbigniewa Szczepanika,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 21 marca 2003 r. zakwestionowano zgodność ustaw budżetowych: na rok 1999 (Dz. U. Nr 17, poz. 154), na rok 2000 (Dz. U. Nr 7, poz. 85), na rok 2001 (Dz. U. Nr 21, poz. 246 ze zm.), na rok 2002 (Dz. U. Nr 30, poz. 275) oraz ustawy z dnia 5 grudnia 2002 r. o waloryzacji emerytur i rent w 2003 r. oraz o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 240, poz. 2054) - mylnie nazwanej w skardze ustawą budżetową - z ustawą z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), a także z art. 32 i 67 Konstytucji. Szczególny nacisk położono przy tym na sprzeczność ustaw budżetowych z ustawą z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wskazując w szczególności na niezgodność ustalonych w tych ustawach wskaźników waloryzacji z art. 93 ust. 1 w zw. z art. 88 ustawy, tj. przepisami określającymi jak powinna być dokonywana waloryzacja. Wzajemna sprzeczność w regulacjach ustawowych oraz nierówne traktowanie obywateli, powoduje, zdaniem skarżącego, zaniżenie zagwarantowanego zabezpieczenia społecznego w stosunku do poziomu zagwarantowanego w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, w konsekwencji czego dochodzi też do naruszenia praw nabytych. Ponadto zaskarżone regulacje zaniżają wskaźniki waloryzacji, co powoduje, iż miesiące od stycznia do maja danego roku nie są waloryzowane.

Na podstawie zaskarżonych ustaw zostały wydane przez ZUS w Kielcach decyzje: z 27 maja 1999 r. (znak I 05213321/10), z 29 maja 2000 r., (znak I 05213321/10), z 28 maja 2001 r. (znak I 05213321/10), z 28 maja 2002 r. (znak I 05213321/10), z 26 lutego 2003 r. (znak I 05213321/10). Sąd Okręgowy w Kielcach wyrokiem z 20 lutego 2001 r. (sygn. VI U 6945/00) oddalił odwołanie od decyzji z 29 maja 2000 r. (znak I 05213321/10). Wniesiona od tego wyroku apelacja została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z 28 sierpnia 2002 r. (sygn. akt III AUa 646/01). Z pism dołączonych do skargi konstytucyjnej wynika ponadto, iż skarżący złożył odwołanie także od decyzji z 28 maja 2001 r. (znak I 05213321/10).

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 11 kwietnia 2003 r. pełnomocnik skarżącego został wezwany do uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej, które częściowo uzupełnione zostały w piśmie procesowym z 18 kwietnia 2003 r.

Postanowieniem z 3 czerwca 2003 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Uzasadniając powyższe postanowienie Trybunał wskazał na niewykazanie powiązania pomiędzy przepisami ustaw stanowiących przedmiot skargi konstytucyjnej a prawami konstytucyjnymi, które zdaniem skarżącego zostały naruszone, a których naruszenie, pomimo wezwania zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego, nie zostało uprawdopodobnione. Niezależnie od powyższego podstawę odmowy w stosunku do przepisów, o których mowa w pkt. 1, 3-5 petitum postanowienia stanowił brak wykazania, iż od wydanych na ich podstawie decyzji została wyczerpana droga prawna.

Na postanowienie to pełnomocnik skarżącego wniósł zażalenie, w którym ponownie przytoczył wyliczenia wskazujące na niezgodność zaskarżonych przez niego przepisów z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ustosunkowując się do zarzutu niewyczerpania drogi prawnej pełnomocnik skarżącego wskazał, iż odwołanie od decyzji z 28 maja 2001 r. jest w trakcie rozpatrywania, natomiast składanie dalszych odwołań jest zbędne, jako że wcześniejsze odwołania stanowiły podstawę do złożenia skargi konstytucyjnej.

Rozpatrując wniesione zażalenie Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty zażalenia nie zasługują na uwzględnienie.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego treść zażalenia nie dostarcza żadnych argumentów podważających przesłanki odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Uzasadnienie zażalenia sprowadza się do powtórzenia zarzutów zawartych wcześniej w skardze konstytucyjnej, których przedmiotem jest przede wszystkim sprzeczność zaskarżonych przepisów z ustawą z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.).

Na wstępie Trybunał Konstytucyjny pragnie wskazać, iż skarżący ani w skardze konstytucyjnej, ani we wniesionym zażaleniu nie uzasadnił w jaki sposób zawarte w zaskarżonych przepisach wskaźniki waloryzacji doprowadziły do naruszenia prawa do zabezpieczenia społecznego. W tym miejscu raz jeszcze należy podkreślić, iż sposób waloryzowania rent i emerytur wynika bezpośrednio z ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), która w art. 89 ust. 1 stanowi, iż waloryzacja świadczeń emerytalnych w danym roku, w zależności od zaistnienia sytuacji w nim opisanych, rozpoczyna się albo od 1 marca albo od 1 czerwca. Przy czym podkreślenia wymaga fakt, iż ustawodawca wprowadzając w zaskarżonych przepisach wskaźniki waloryzacji świadczeń emerytalnych wskazywał expressis verbis, czy waloryzacja dokonywana jest od 1 czerwca, czy od 1 marca (ten ostatni termin został zastosowany w przypadku waloryzacji za rok 2003). Zarówno w skardze konstytucyjnej, jak i we wniesionym zażaleniu skarżący podkreśla, iż ze względu na wskazany powyżej sposób przeprowadzania waloryzacji świadczeń emerytalnych, konieczne jest takie podwyższenie wskaźnika waloryzacji, aby wysokość zwaloryzowanej emerytury rekompensowała fakt, iż waloryzacja dotyczy świadczeń emerytalnych wypłacanych za siedem ostatnich miesięcy roku kalendarzowego. Skarżący przedstawia też wyliczenia mające potwierdzić prezentowane przez niego poglądy.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego fakty, na które powołuje się skarżący, nie uzasadniają jeszcze naruszenia prawa do zabezpieczenia społecznego i niekonstytucyjności zawartych w ustawach budżetowych wskaźników waloryzacji. Przede wszystkim raz jeszcze podkreślić należy, aprobując stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu, iż Trybunał Konstytucyjny nie posiada kompetencji do badania poziomego aktów ustawowych, w konsekwencji czego nie może stwierdzić, na ile ustalone w zaskarżonych przepisach wskaźniki waloryzacji spełniają przesłanki zawarte w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto, gwarantowane konstytucyjnie prawo do zabezpieczenia społecznego nie jest jednoznaczne z prawem do corocznej waloryzacji rent i emerytur, dokonywanej od 1 stycznia każdego roku. Z tych też względów dla uprawdopodobnienia naruszenia prawa do zabezpieczenia społecznego konieczne jest wykazanie, iż przeprowadzana waloryzacja prowadzi co najmniej do znacznego zaniżenia świadczeń emerytalnych w stosunku do wzrostu cen i usług, czego skarżący nie uczynił ani w skardze konstytucyjnej, ani we wniesionym zażaleniu. Nie można przy tym zapomnieć, iż zgodnie z art. 67 ust. 1 zd. 2 Konstytucji zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa, co powoduje ograniczenie kontroli Trybunału Konstytucyjnego w trybie skargi konstytucyjnej do tych tylko przypadków, w których przysługujące skarżącemu zabezpieczenie społeczne staje się iluzoryczne.

Trybunał Konstytucyjny w pełni podziela także pogląd wyrażony w zaskarżonym postanowieniu a stwierdzający, iż niewykazanie, zarówno we wniesionej skardze konstytucyjnej, jak i w piśmie procesowym nadesłanym w odpowiedzi na zarządzenie sędziego wzywające do uzupełnienia braków skargi, faktu wyczerpania drogi prawnej w odniesieniu do wyliczonych tam taksatywnie rozstrzygnięć, stanowi przeszkodę do przekazania skargi konstytucyjnej do merytorycznego rozpoznania w zakresie aktów normatywnych stanowiących ich podstawę. Zgodnie bowiem z art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wniesienie jej po uprzednim wyczerpaniu drogi prawnej od rozstrzygnięcia, z wydaniem którego skarżący łączy naruszenie przysługujących mu praw lub wolności konstytucyjnych. W przypadku, w którym przedmiotem skargi konstytucyjnej jest kilka aktów normatywnych, na podstawie których wydane zostało kilka rozstrzygnięć, wymóg wyczerpania drogi prawnej odnosi się do każdego z nich. Z tych też względów twierdzenie zawarte we wniesionym zażaleniu odnośnie zbędności wnoszenia odwołań w sytuacji, w której wyczerpana została droga prawna w stosunku do jednego ze wskazanych w skardze rozstrzygnięć należy uznać za niezasadne.

Co się zaś tyczy decyzji z 28 maja 2001 r., w stosunku do której postępowanie odwoławcze jeszcze się toczy, to, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, wniesienie skargi konstytucyjnej uznać należy za przedwczesne.

W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny uznał za w pełni uzasadnione postanowienie z 3 czerwca 2003 r. o odmowie nadania dalszego biegu niniejszej skardze i nie uwzględnił zażalenia złożonego na to postanowienie.

3

Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - inne orzeczenia:
dokumentpublikacja
Ts 93/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-02
 
Z.U. 2012 / 1B / 132
Ts 93/11   Postanowienie z dnia 2011-07-04
 
Z.U. 2012 / 1B / 131
Ts 9/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-15
 
Z.U. 2012 / 1B / 107
Ts 9/11   Postanowienie z dnia 2011-04-14
 
Z.U. 2012 / 1B / 106
Ts 85/11   Postanowienie z dnia 2011-12-05
 
Z.U. 2012 / 1B / 130
  • Adres publikacyjny: