143

POSTANOWIENIE

z dnia 18 czerwca 2003 r.

Sygn. akt Ts 189/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Mączyński - przewodniczący

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska - sprawozdawca

Marian Zdyb,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), zażalenia z dnia 27 marca 2003 r. na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 marca 2003 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Lilii Lewandowicz,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Lilii Lewandowicz zakwestionowano zgodność z Konstytucją RP art. 49 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 133, poz. 882 ze zm.). Zaskarżonemu przepisowi skarżąca zarzuciła niezgodność z art. 2 i art. 32 Konstytucji. Polegać ma ona - zdaniem skarżącej - na nałożeniu na dłużnika obowiązku zwrotu opłaty stosunkowej w wysokości 15% wartości egzekwowanego świadczenia nawet w sytuacji, gdy zostało ono przez dłużnika dobrowolnie wpłacone do rąk wierzyciela. W ocenie skarżącej, unormowanie takie stwarza nadmierne i niczym nieuzasadnione uprzywilejowanie komorników wskutek przyznania im prawa do pobierania opłaty egzekucyjnej, nawet w przypadku braku jakichkolwiek czynności egzekucyjnych.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 28 stycznia 2003 r. wezwano pełnomocnika skarżącej do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej, przez wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób - zdaniem skarżącej - zostały naruszone przez zaskarżony przepis.

Odpowiadając na powyższe zarządzenie, pełnomocnik skarżącej ponowił zarzut naruszenia konstytucyjnej zasady równości oraz związanej z nią zasady sprawiedliwości społecznej.

Postanowieniem z 17 marca 2003 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze dalszego biegu. W uzasadnieniu postanowienia Trybunał Konstytucyjny - nawiązując do dotychczasowego orzecznictwa w sprawie skargi konstytucyjnej - wskazał na ograniczoną dopuszczalność czynienia z zasad wyrażonych w art. 2 i art. 32 Konstytucji układu odniesienia kontroli przepisów kwestionowanych tym środkiem prawnym. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego skarżąca nie sprecyzowała w zakresie jakich konstytucyjnych wolności lub praw zasady powyższe doznały niedozwolonego uszczerbku. Tym samym, w postanowieniu przyjęto, że skarżąca nie dopełniła ustawowej przesłanki wskazania konstytucyjnych wolności lub praw naruszonych przez zaskarżony przepis.

Zażalenie na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego wniósł pełnomocnik skarżącej. Powtórzył w nim argumentację zawartą w skardze konstytucyjnej oraz w piśmie uzupełniającym jej braki, ponownie odwołując się do zarzutu naruszenia konstytucyjnych zasad równości i sprawiedliwości społecznej. Sprecyzował dodatkowo, że naruszenia zasady równości upatruje w potraktowaniu przez ustawodawcę skarżącej, będącej osobą dobrowolnie spełniającą świadczenie, w taki sam sposób jak dłużników, od których komornik świadczenia faktycznie egzekwuje. Zarzut naruszenia zasady sprawiedliwości społecznej nie został w treści zażalenia bliżej skonkretyzowany.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty zażalenia nie zasługują na uwzględnienie.

Jak to już podkreślano w zaskarżonym postanowieniu, podstawowym obowiązkiem skarżącego jest wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób - jego zdaniem - zostały naruszone przez zaskarżony przepis ustawy lub innego aktu normatywnego. Prawidłowe wykonanie powyższego obowiązku nie tylko warunkuje dopuszczalność merytorycznego rozpoznania wniesionej skargi konstytucyjnej, ale determinuje zakres postępowania kontrolnego prowadzonego przed Trybunałem Konstytucyjnym. Pamiętać bowiem należy o istotnym ograniczeniu, jakie dotyka postępowania inicjowanego skargą konstytucyjną. Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, wzorcem dla kontroli przepisów kwestionowanych przez skarżącego mogą być bowiem wyłącznie te unormowania o randze konstytucyjnej, które statuują konkretne podmiotowe prawa skarżącego. W wykonaniu obowiązku wskazania takiego wzorca skarżący nie może być zastąpiony przez Trybunał Konstytucyjny, który zgodnie z art. 66 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, związany jest granicami skargi konstytucyjnej.

W niniejszej sprawie skarżąca konsekwentnie wskazuje na naruszenie konstytucyjnych zasad równości i sprawiedliwości społecznej. Pomimo wezwania zawartego w zarządzeniu sędziego Trybunału Konstytucyjnego nie sprecyzowała jednak, jakie konkretne wolności lub prawa uznaje za naruszone kwestionowanym przepisem ustawy. Tymczasem, zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego poglądem, potraktowanie powyższych zasad konstytucyjnych za wzorzec kontroli przepisów kwestionowanych w trybie skargi konstytucyjnej możliwe jest w przypadku skonkretyzowania, w zakresie jakiego konstytucyjnego prawa lub wolności zasady te doznały niedozwolonego uszczerbku lub ograniczenia. W zaskarżonym postanowieniu słusznie przyjęto, że takie doprecyzowanie ze strony skarżącej nie nastąpiło. Także treść zażalenia nie dostarcza argumentów umożliwiających jego uwzględnienie. Zarzut naruszenia zasady równości skonkretyzowany został jedynie poprzez porównanie pozycji prawnej skarżącej i innych osób zobowiązanych, z punktu widzenia obciążenia obowiązkiem uiszczania opłaty egzekucyjnej. Nadal jednak nie prowadzi to do wskazania, jakie konstytucyjne wolności lub prawa ulegają w ten sposób ograniczeniu przez zaskarżony przepis. Zarzut naruszenia zasady sprawiedliwości społecznej (ponownie) nie został w żaden sposób skonkretyzowany. Złamanie tej zasady (jednakże bez sprecyzowania jej treści) traktuje skarżąca jako konsekwencję naruszenia art. 32 Konstytucji. Należy w związku z tym podzielić stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu, iż takie określenie wzorca kontroli uniemożliwia merytoryczne rozpoznanie wniesionej skargi konstytucyjnej.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.