Money.plPrawoOrzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny

Postanowienie-Zażalenie z dnia 2003-05-14 - Ts 56/02
Repertorium:Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - do rejestrowania skarg konstytucyjnych podlegających wstępnemu rozpoznaniu.
Sygnatura:Ts 56/02
Tytuł:Postanowienie-Zażalenie z dnia 2003-05-14
Publikacja w Z.U.Z.U. 2003 / 2B / 91

91

POSTANOWIENIE

z dnia 14 maja 2003 r.

Sygn. akt Ts 56/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marian Grzybowski - przewodniczący

Jerzy Stępień - sprawozdawca

Andrzej Mączyński,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), zażalenia z dnia 19 lipca 2002 r. na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 lipca 2002 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Edwarda Bąka,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Edwarda Bąka zakwestionowano zgodność art. 29 ust. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. z 1993 r. Nr 108, poz. 486 ze zm.) z art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zakwestionowanemu przepisowi zarzucił skarżący, że ustanowiony w nim 3-letni termin zwrotu nadpłaconego podatku przez organy skarbowe jest zbyt krótki, przez co naruszona jest konstytucyjna zasada równej ochrony prawa własności.

W dniu 11 grudnia 1998 r. skarżący wystąpił z wnioskiem o zwrot nadpłaty podatku dochodowego i obrotowego za 1992 r. wraz z oprocentowaniem. Decyzjami z 2 lutego 1999 r. oraz z 4 maja 1999 r. organy skarbowe odmówiły zwrotu nadpłaconego podatku w żądanej przez skarżącego wysokości. Następnie skarżący skierował do Ministra Finansów wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji Izby Skarbowej z 4 maja 1999 r. Decyzją z 7 października 1999 r. Minister Finansów odmówił stwierdzenia nieważności decyzji Izby Skarbowej, następnie zaś swoje rozstrzygnięcie utrzymał w mocy decyzją z 3 lutego 2000 r. Skarga skarżącego na ostatnią z powołanych wyżej decyzji została oddalona wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 kwietnia 2001 r. W dniu 15 grudnia 2001 r. skarżący skierował do Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego prośbę o wniesienie rewizji nadzwyczajnej od wskazanego wyżej wyroku. W piśmie z 17 stycznia 2002 r. (doręczonym skarżącemu 21 stycznia 2002 r.) Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego odmówił wniesienia rewizji nadzwyczajnej.

Postanowieniem z 9 lipca 2002 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu wskazał, że w sprawie skarżącego nie została dochowana ustawowa przesłanka wystąpienia ze skargą konstytucyjną po wyczerpaniu przysługującej skarżącemu drogi prawnej i z dochowaniem 3-miesięcznego terminu od daty doręczenia ostatecznego orzeczenia naruszającego jego konstytucyjne wolności lub prawa. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, rezygnując z wystąpienia ze skargą do Naczelnego Sądu Administracyjnego na decyzję Izby Skarbowej w Kielcach z 4 maja 1999 r. w przedmiocie odmowy zwrotu nadpłaty podatku, skarżący nie doprowadził do wydania w jego sprawie ostatecznego orzeczenia, w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji. Ponadto skarżący wadliwie przyjął, że termin do wystąpienia ze skargą konstytucyjną rozpoczął bieg z dniem doręczenia pisma Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, informującego o odmowie wniesienia rewizji nadzwyczajnej. Zgodnie bowiem z utrwalonym w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego stanowiskiem, pismo takiej treści nie może być potraktowane jako orzeczenie, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji.

Zażalenie na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego skierował 19 lipca 2002 r. pełnomocnik skarżącego. Podniósł w nim, że wadliwa jest dokonana przez Trybunał Konstytucyjny ocena przesłanki wyczerpania przez skarżącego przysługującej w jego sprawie drogi prawnej. Zdaniem skarżącego w świetle art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym nie ma podstaw do uznania, że skorzystanie z nadzwyczajnego środka prawnego, jakim jest wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji, pozbawia skarżącego możliwości wystąpienia ze skargą konstytucyjną. Ponadto, pismo informujące o odmowie wniesienia rewizji nadzwyczajnej od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego winno być potraktowane jako ostateczne orzeczenie organu państwa, od doręczenia którego należy obliczać termin do wystąpienia ze skargą konstytucyjną.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty zażalenia nie zasługują na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, korzystanie ze skargi konstytucyjnej, jako środka ochrony konstytucyjnych wolności lub praw, dopuszczalne jest na zasadach określonych w ustawie. Precyzująca te zasady ustawa z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym przewiduje w art. 46 ust. 1, że skarga może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skargi konstytucyjnej wielokrotnie wskazywano na nieprzypadkowy charakter wyliczenia zawartego w powołanym wyżej przepisie ustawy. Ma ono wyrażać priorytetowy charakter prawomocnych orzeczeń wydawanych w sprawach skarżących przez sądy, jako organy w pierwszej kolejności powołane do ochrony ich praw i wolności. Z punktu widzenia przesłanek dopuszczalności występowania ze skargą konstytucyjną oznacza to więc nałożenie na skarżącego obowiązku doprowadzenia w jego indywidualnej sprawie do wydania prawomocnego wyroku sądowego. W przypadku postępowania administracyjnego wiąże się to z koniecznością skierowania skargi na decyzję administracyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego i uzyskania tą drogą prawomocnego wyroku tego sądu. Należy przy tym podkreślić, że powyższego wymogu nie sanuje w żaden sposób uruchomienie przez skarżącego takich środków czy procedur, w których rezultacie dochodzi do wydania w jego sprawie „innych ostatecznych rozstrzygnięć”. Wskazanie przez ustawodawcę pozostałych - obok prawomocnych wyroków - form ostatecznych orzeczeń winno być bowiem rozumiane jako gwarancja skorzystania ze skargi konstytucyjnej także w ramach takich postępowań, których efektem nie może być wydanie w sprawie skarżącego prawomocnego wyroku. Niezależnie od powyższego stwierdzić należy, że w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego wskazywano już na niedopuszczalność traktowania jako ostatecznego orzeczenia, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji, pism zawierających odpowiedź kompetentnych organów państwa na wniosek skarżących odnośnie wniesienia rewizji nadzwyczajnej (zob. postanowienia z: 17 marca 1999 r., sygn. Ts 117/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 44; 14 marca 2001 r., sygn. Ts 7/01, OTK ZU nr 5/2001, poz. 148; 13 marca 2002 r., sygn. Ts 158/01, OTK ZU nr 2/B/2002, poz. 159).

Akcentując doniosłość uzyskania przez skarżącego prawomocnego wyroku sądu stwierdzić należy ponadto, że wymóg ten nie może być traktowany w sposób formalistyczny. Nie chodzi więc o wskazanie jakiegokolwiek - podjętego w toku postępowania - orzeczenia sądu, ale takiego, które nadać mogło ostateczny charakter merytorycznemu rozstrzygnięciu o konstytucyjnych prawach lub wolnościach skarżącego, wydanemu na podstawie zakwestionowanych w skardze przepisów. W niniejszej sprawie, Trybunał Konstytucyjny prawidłowo przyjął w zaskarżonym postanowieniu, że kwalifikację takich rozstrzygnięć wykazują decyzje Urzędu Skarbowego z 2 lutego 1999 r. i Izby Skarbowej w Kielcach z 4 maja 1999 r., w przedmiocie odmowy zwrotu nadpłaty podatku w żądanej przez skarżącego wysokości. Rezygnując z możliwości wniesienia skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego na ostatnią ze wskazanych wyżej decyzji, nie doprowadził tym samym skarżący do spełnienia przesłanki wyczerpania przysługującej w sprawie drogi prawnej. Należy również podkreślić, że uchybienia tego nie może sanować wszczęcie nadzwyczajnego postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności powyższej decyzji, mimo jego zakończenia orzeczeniem sądu administracyjnego. Jak to już wskazywano w zaskarżonym postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego, przedmiotem rozpoznania nie było już wówczas to rozstrzygnięcie organów administracyjnych, z którym wiąże skarżący zarzut naruszenia przysługujących mu konstytucyjnych wolności i praw.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

3

Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - inne orzeczenia:
dokumentpublikacja
Ts 93/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-02
 
Z.U. 2012 / 1B / 132
Ts 93/11   Postanowienie z dnia 2011-07-04
 
Z.U. 2012 / 1B / 131
Ts 9/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-15
 
Z.U. 2012 / 1B / 107
Ts 9/11   Postanowienie z dnia 2011-04-14
 
Z.U. 2012 / 1B / 106
Ts 85/11   Postanowienie z dnia 2011-12-05
 
Z.U. 2012 / 1B / 130
  • Adres publikacyjny: