23

POSTANOWIENIE

z dnia 7 stycznia 2003 r.

Sygn. akt Ts 18/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wiesław Johann - przewodniczący

Andrzej Mączyński - sprawozdawca

Jerzy Stępień,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), zażalenia z 21 października 2002 r. na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 10 października 2002 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Przedsiębiorstwa Inżynieryjnego TRUST Sp. z o.o.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Przedsiębiorstwa Inżynieryjnego TRUST Sp. z o.o. zakwestionowano zgodność art. 98 ust. 1 i 3 w związku z art. 93 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 115, poz. 741 ze zm.) z art. 64 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Kwestionowanym przepisom ustawy zarzucono, że naruszają istotę konstytucyjnie gwarantowanego prawa własności. Zdaniem skarżącego, źródłem takiego naruszenia jest zawężenie przewidzianego w art. 98 ust. 1 zaskarżonej ustawy przejścia z mocy prawa na własność gminy nieruchomości drogowych wyłącznie do kategorii dróg publicznych. Pozbawiło to skarżącego - będącego właścicielem nieruchomości drogowej, nie stanowiącej jednakże drogi publicznej - możliwości skorzystania z odszkodowania z tytułu przejęcia takiej nieruchomości na własność gminy.

Postanowieniem z 10 października 2002 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze dalszego biegu. W uzasadnieniu podkreślono, że określony w skardze sposób naruszenia konstytucyjnych praw skarżącego musi być uznany za nieadekwatny względem przepisów stanowiących jej przedmiot. Podnoszony w skardze problem niemożności skorzystania przez skarżącego z instytucji przejścia z mocy prawa własności działki odnoszony być winien w pierwszej kolejności do unormowań regulujących tę instytucję, a w konsekwencji do orzeczeń wydanych na ich podstawie. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, skarga sformułowana została natomiast w związku z innym postępowaniem, następczym wobec kwestii zmiany podmiotu własności i dotyczącym roszczeń odszkodowawczych skarżącego. Trybunał Konstytucyjny przyjął wobec tego, że ocena zarzutów skarżącego dotyczących naruszenia art. 64 ust. 3 Konstytucji możliwa byłaby w odniesieniu do innych orzeczeń, niż te które zostały wskazane w skardze konstytucyjnej.

W zażaleniu na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego skarżące przedsiębiorstwo podniosło, że nie widziało podstaw do kwestionowania decyzji administracyjnej dotyczącej podziału nieruchomości, przesądzającej o tym, które działki przeszły z mocy prawa na własność gminy. Ze skargą konstytucyjną wystąpiło natomiast dopiero po prawomocnym zakończeniu postępowania w przedmiocie ustalenia odszkodowania. W zażaleniu podkreślono, że przyjęcie stanowiska zawartego w zaskarżonym postanowieniu uniemożliwia w konsekwencji skorzystanie przez skarżącego z instytucji skargi konstytucyjnej.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zarzuty zawarte w zażaleniu nie podważają trafności stanowiska zajętego w zaskarżonym postanowieniu z 10 października 2002 r. co do odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

W zaskarżonym postanowieniu stwierdzono bowiem przede wszystkim nieadekwatność zarzutów sformułowanych wobec zaskarżonych przepisów w stosunku do postępowania prowadzonego w sprawie skarżącego i wydanych w toku tego postępowania orzeczeń. Zarzut niekonstytucyjności kwestionowanych przepisów uzasadnił skarżący niemożnością skorzystania z instytucji przejęcia na własność gminy znajdującej się w jego władaniu nieruchomości drogowej. Należy w związku z tym ponownie podkreślić, że zmiana podmiotu własności - unormowana w treści art. 98 ust. 1 zaskarżonej ustawy - następuje z mocy samego prawa, z dniem, w którym decyzja o podziale nieruchomości stała się ostateczna. Tym samym problem przejęcia nieruchomości drogowej na własność gminy nie mieścił się w zakresie rozstrzygnięcia organów administracji publicznej, orzekających w kwestii ustalenia odszkodowania za przejętą nieruchomość. Z tej też przyczyny nie jest możliwe uznanie, że źródłem zarzucanego przez skarżącego naruszenia własności, polegającego na niemożności skorzystania z instytucji opisanej w art. 98 ust. 1 ustawy, było ostateczne orzeczenie kończące postępowanie w przedmiocie ustalenia odszkodowania. Jak to słusznie wskazano w zaskarżonym postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego, ewentualna ocena konstytucyjności rozwiązań ustawy, dotyczących zmiany stanu własności nieruchomości drogowej, byłaby możliwa w odniesieniu do orzeczeń podejmowanych w toku postępowania rozstrzygającego w przedmiocie takiej zmiany. Nie jest zaś ona możliwa w związku z odrębnym postępowaniem, w którym problem własności drogi stanowił jedynie jedną z okoliczności kształtujących stan prawny sprawy.

Na ocenę prawidłowości postanowienia o odmowie nadania skardze dalszego biegu nie może mieć wpływu podnoszona w zażaleniu okoliczność, że skarżący nie widział podstaw do zaskarżenia decyzji o podziale nieruchomości. Jest niewątpliwe, że niewniesienie przez skarżącego środków odwoławczych od decyzji Dyrektora Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ w Poznaniu z 15 listopada 1999 r. wykluczyło dopuszczalność wystąpienia w związku z tym ze skargą konstytucyjną do Trybunału Konstytucyjną. Zgodnie bowiem z art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, skarga może być wniesiona po wyczerpaniu przez skarżącego przysługującej drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji, lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Okoliczność powyższa nie ma jednak wpływu na ustalenia dotyczące przesłanek warunkujących dopuszczalność rozpatrzenia niniejszej skargi konstytucyjnej. Te zaś przesłanki nie zostały spełnione w odniesieniu do skargi konstytucyjnej wniesionej przez skarżącego w związku z ostatecznym orzeczeniem w przedmiocie ustalenia odszkodowania.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę nie można uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.

3