265

POSTANOWIENIE

z dnia 16 października 2002 r.

Sygn. akt Ts 170/01

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Bohdan Zdziennicki - przewodniczący

Jerzy Ciemniewski - sprawozdawca

Mirosław Wyrzykowski,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), zażalenia z 8 czerwca 2002 r. na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 29 maja 2002 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Marka Sieradzkiego,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Marka Sieradzkiego zakwestionowano zgodność z Konstytucją RP art. 258 * 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.). Zaskarżonemu przepisowi zarzucono, że stanowił wyłączną podstawę prawną odmowy uchylenia przez sąd aresztu tymczasowego wobec skarżącego. Zawarta w zaskarżonym przepisie przesłanka wysokiej kary, samoistnie uzasadniająca pozbawienie wolności skarżącego, narusza - zdaniem skarżącego - konstytucyjną zasadę ochrony wolności człowieka oraz zasadę domniemania niewinności.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego wezwano pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej, m.in. przez wskazanie naruszonych konstytucyjnych praw lub wolności skarżącego, jak również wyjaśnienie sposobu takiego naruszenia. Zarządzenie powyższe zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego 19 grudnia 2001 r.

W dniu 29 grudnia 2001 r. (data nadania w urzędzie pocztowym) pełnomocnik skarżącego skierował do Trybunału Konstytucyjnego pismo stanowiące odpowiedź na zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Ponowił w nim zastrzeżenia odnośnie zasadności zastosowania wobec skarżącego kwestionowanego przepisu.

Postanowieniem z 29 maja 2002 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu stwierdził, że uzupełnienie braków skargi konstytucyjnej nastąpiło z przekroczeniem 7-dniowego terminu, przewidzianego w ustawie z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym. W piśmie pełnomocnika z 27 grudnia 2001 r. nie wskazano zaś argumentów przemawiających na rzecz uprawdopodobnienia, że przekroczenie terminu nastąpiło bez jego winy. Zastrzeżenia Trybunału Konstytucyjnego wzbudziło także uzasadnienie zarzutu naruszenia konstytucyjnych praw skarżącego przez zaskarżony art. 258 * 2 kodeksu postępowania karnego.

Zażalenie na powyższe postanowienie skierował 8 czerwca 2002 r. pełnomocnik skarżącego. Zakwestionował w nim odrzucenie wniosku o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej. Zdaniem pełnomocnika termin 7-dniowy, w ramach którego miał miejsce okres świąteczny, był zbyt krótki na czasochłonne czynności związane z analizą akt sądowych. Ponadto w zażaleniu podniesiono, że Trybunał Konstytucyjny błędnie ocenił, że uzasadnienie zarzutu odnosiło się do płaszczyzny stosowania kwestionowanego przepisu w sprawie skarżącego. Pełnomocnik skarżącego wskazał na wadliwą redakcję art. 258 * 2 k.p.k., która w przyszłości wywoływać może dalsze negatywne skutki. Zaskarżony przepis daje, jego zdaniem, sądom uprawnienie do orzekania w przedmiocie grożącej kary.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty zażalenia nie zasługują na uwzględnienie.

Rozważenie zarzutów zawartych w zażaleniu poprzedzone być musi uwagą ogólną, dotyczącą charakteru postępowania mającego za przedmiot wstępną kontrolę skargi konstytucyjnej. Przewidziany w art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym środek prawny w postaci zażalenia umożliwia skarżącemu wszczęcie postępowania, którego celem jest weryfikacja prawidłowości wydanego przez Trybunał Konstytucyjny postanowienia o odmowie nadania skardze dalszego biegu. Taki cel postępowania zainicjowanego wniesionym zażaleniem wyznacza jednocześnie jego granice przedmiotowe. Mieści się w nich ocena zasadności przyjętych przez Trybunał Konstytucyjny przesłanek odmowy merytorycznego rozpoznania wniesionej skargi.

Podstawową przesłanką odmowy nadania niniejszej skardze dalszego biegu, samoistnie przesądzającą o zasadności wydanego przez Trybunał Konstytucyjny postanowienia, było nieuzupełnienie przez pełnomocnika skarżącego braków wniesionej skargi w ustawowym terminie. W zaskarżonym postanowieniu przyjęto jednocześnie, że złożony przez pełnomocnika wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków nie odpowiada ustawowym wymogom. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego taka ocena wniesionego wniosku była w pełni uprawniona. W treści pisma pełnomocnika z 27 grudnia 2001 r. (nadanego w urzędzie pocztowym 29 grudnia 2001 r.) nie sformułowano bowiem argumentów, które mogłyby uprawdopodobnić, że uchybienie terminowi do uzupełnienia braków skargi nastąpiło bez jego winy. Podkreślając niedopuszczalność formułowania argumentów tego rodzaju dopiero w tej fazie postępowania kontrolnego, stwierdzić należy, że również te, wyrażone w treści zażalenia, takiemu uprawdopodobnieniu nie służą.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, za prawidłową należy uznać również przyjętą w zaskarżonym postanowieniu ocenę uzasadnienia sformułowanych w skardze zarzutów naruszenia konstytucyjnych praw skarżącego. Należy jeszcze raz podkreślić, że ocena konstytucyjności przepisów kwestionowanych w trybie skargi konstytucyjnej nie może być prowadzona wyłącznie przez pryzmat sposobu ich zastosowania w indywidualnej sprawie skarżącego. Argumenty zawarte w skardze, jak i w piśmie pełnomocnika z 27 grudnia 2001 r. koncentrują się zaś na problemie niezasadności zastosowania kwestionowanego przepisu przez sądy orzekające w sprawie skarżącego. W tym też należy upatrywać - akcentowanego w zaskarżonym postanowieniu - usytuowania ich wyłącznie na płaszczyźnie stosowania prawa.

Za niezasadne uznać należy również podejście zaprezentowane w zażaleniu, zgodnie z którym zastosowanie przez sąd środka zapobiegawczego, jakim jest tymczasowe aresztowanie, utożsamiane winno być z sądowym orzeczeniem o grożącej karze. To właśnie rozróżnienie przedmiotu rozstrzygnięć podejmowanych przez sąd, przesądza o pozornym jedynie przeciwstawieniu kwestionowanego przepisu procesowej (mającej jednocześnie rangę konstytucyjną - art. 42 ust. 3) zasadzie domniemania niewinności.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.