156

Postanowienie

z dnia 28 czerwca 2001 r.

Sygn. Ts 27/01

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Janusz Trzciński - przewodniczący

Teresa Dębowska-Romanowska - sprawozdawca

Lech Garlicki

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 24 kwietnia 2001 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Zdzisława T.

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej z 1 marca 2001 r. zarzucono, iż art. 58 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.) jest niezgodny z art. 2, art. 32 ust. 2, art. 67 ust. 1 i art. 68 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego wskazany przepis ustawy w sposób niekorzystny różnicuje obywateli w zakresie możliwości otrzymania zaopatrzenia inwalidzkiego. Zróżnicowanie to jest nieusprawiedliwione, gdyż uzależnia nabycie prawa do renty nie od faktycznie osiągniętych okresów składkowych i nieskładkowych, lecz od osiągnięcia w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę co najmniej pięciu lat wskazanych wyżej okresów. Rozwiązanie takie jest niesprawiedliwe, gdyż uniemożliwia nabycie prawa do renty skarżącemu, który blisko dwadzieścia lat łożył środki na cele emerytalno-rentowe, tymczasem osoby, które na te cele łożyły o wiele krócej prawo takie mogą nabyć.

Decyzją z 22 września 1999 r. ZUS Oddział w Ostrowie Wielkopolskim odmówił skarżącemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawą odmowy było ustalenie, iż w okresie dziesięciu lat przed złożeniem wniosku skarżący nie wykazał osiągnięcia 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych wymaganych ustawą. Odwołanie od powyższej decyzji zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu z 16 maja 2000 r. Apelacja od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 26 października 2000 r.

Postanowieniem z 24 kwietnia 2001 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej ze względu na niewyczerpanie drogi prawnej. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, iż skarżący nie złożył kasacji od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi, choć na mocy art. 392 i art. 392¹ kodeksu postępowania cywilnego kasacja w sprawach o przyznanie renty inwalidzkiej przysługuje.

W zażaleniu złożonym 8 maja 2001 r. skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia. W zażaleniu skarżący podniósł, iż w myśl art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym powinien on wyczerpać tok instancji, a nie jak błędnie przyjął Trybunał Konstytucyjny drogę prawną. Zdaniem skarżącego “wyczerpanie toku instancji”, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym zostało w niniejszej sprawie spełnione, gdyż w Rzeczpospolitej Polskiej sądownictwo jest dwuinstancyjne. Ponadto skarżący podnosi, iż wywiedzenie kasacji w niniejszej sprawie byłoby bezpodstawne. Na koniec skarżący wskazał, iż ewentualna odmowa przyjęcia kasacji nie mogłaby zostać uznana za “orzeczenie ostateczne” na gruncie art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

Skarżący dokonując interpretacji art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym zdaje się nie zauważać, że przepis ten został znowelizowany przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2000 r. (Dz.U. Nr 53, poz. 638). Obecnie przepis ten mówi o wyczerpaniu drogi prawnej, a nie o wyczerpaniu toku instancyjnego. Z powyższego wynika, iż zarzuty dotyczące dokonania przez Trybunał Konstytucyjny błędnej interpretacji art. 46 ust. 1 ustawy są w tym zakresie bezpodstawne.

Wyczerpanie drogi prawnej w kontekście zasady subsydiarności skargi konstytucyjnej oznacza, iż skarżący przed wniesieniem skargi powinien wykorzystać przysługujące mu środki prawne w celu doprowadzenia do rozstrzygnięcia sprawy prawomocnym wyrokiem. Na gruncie kodeksu postępowania cywilnego dopiero złożenie kasacji - o ile nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 392¹ § 1 i § 2 - i uzyskanie orzeczenia Sądu Najwyższego powoduje wyczerpanie drogi prawnej. Wymaganie wyczerpania drogi prawnej oznacza również, iż nie do skarżącego należy ocena celowości skorzystania z przysługujących mu środków prawnych.

Mając powyższe na względzie należało orzec jak w sentencji.