178

POSTANOWIENIE

z dnia 3 listopada 1999 r.

Sygn. Ts 82/99

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska - przewodnicząca

Ferdynand Rymarz - sprawozdawca

Jerzy Stępień

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 19 sierpnia 1999 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Joanny M.

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej Joanny M. sporządzonej 14 czerwca 1999 r., pełnomocnik skarżącej zarzucił sprzeczność art. 63 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 107, poz. 464) z art. 21 ust. 1, 32 i 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zaskarżony przepis zamknął możliwość badania przez organy administracji państwowej, w trybie nadzoru, ostatecznych decyzji uwłaszczeniowych po dniu 1 stycznia 1992 r. W efekcie regulacja ta uniemożliwiła skarżącej skuteczne zakwestionowanie aktu własności z 3 kwietnia 1977 r., wydanego przez Naczelnika Gminy w T. i uwłaszczającego na gruntach należących do jej zmarłych rodziców - jedną z jej sióstr. Jak zaznacza pełnomocnik skarżącej, to postępowanie uwłaszczeniowe było obarczone licznymi wadami. Zdaniem skarżącej przepis ten stanowił podstawę wydania ostatecznego rozstrzygnięcia zapadłego w jej sprawie, jako które pełnomocnik, po wezwaniu zarządzeniem sędziego do uzupełnienia braków złożonej skargi, wskazał - postanowienie Sądu Okręgowego w K. z 11 marca 1999 roku.

Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 19 sierpnia 1999 r., odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej stwierdzając, że podstawę prawną dla wydanych w sprawie skarżącej postanowień sądu, w szczególności postanowienia Sądu Okręgowego w K. z 11 marca 1999 r., stanowiły przepisy innego aktu normatywnego, tzn. ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Na postanowienie to zażalenie wniosła skarżąca, a także jej pełnomocnik, który sugerował, iż w niniejszej sprawie należałoby dokonać wykładni rozszerzającej przepisu art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym “pozwalającej na jego zastosowanie także do tych przypadków, w których przepis prawny niezgodny z Konstytucją - nie będąc wprawdzie wprost powołany w orzeczeniu sądowym lub administracyjnym - leży jednak bezpośrednio u podstaw tego rozstrzygnięcia, pozostaje bowiem w ścisłym i bezpośrednim związku z powołaną podstawą prawną orzeczenia”.

Rozpatrując wniesione zażalenie Trybunał zważył co następuje:

Odnosząc się do zarzutów podniesionych przez pełnomocnika skarżącej, należy podkreślić, że zarówno z brzmienia w art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, jak i z treści art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wynika, iż wniesienie skargi konstytucyjnej warunkowane jest tym, aby uczynione jej przedmiotem przepisy, zawarte w ustawie bądź w innym akcie normatywnym, były podstawą wydania aktu stosowania prawa o charakterze ostatecznym (wyroku, decyzji czy innego rozstrzygnięcia), zaistniałego w konkretnej sprawie skarżącego. Chodzi przy tym o zastosowanie w indywidualnej sprawie skarżącego właśnie tych przepisów, które stanowią przedmiot skargi konstytucyjnej, i to w taki sposób, aby były one normatywnym wyznacznikiem treści rozstrzygnięcia podejmowanego przez sąd bądź organ administracji publicznej.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, iż jakkolwiek zaskarżone przepisy w pewien sposób determinowały sytuację prawną i faktyczną w jakiej znalazła się skarżąca, to jednak nie stanowiły podstawy wydania postanowienia Sądu Okręgowego w K. z 11 marca 1999 r - wskazanego jako ostateczne rozstrzygnięcie zapadłe w tej sprawie. Interpretacja rozszerzająca w tym zakresie art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, o co wnosi w zażaleniu pełnomocnik skarżącej, nie wydaje się możliwa, o czym Trybunał wypowiedział się już w postanowieniu z 25 maja 1999 r. (sygn. Ts 95/98, OTK ZU Nr 4/1999, poz. 86, s. 428).

W zakwestionowanym przez pełnomocnika skarżącej postanowieniu z 19 sierpnia 1999 r. Trybunał prawidłowo wskazał, iż w oparciu o zaskarżone przepisy art. 63 ustawy z 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw toczyło się już z inicjatywy skarżącej postępowanie, zmierzające do stwierdzenia nieważności aktu własności ziemi, uwłaszczającego na gruncie należącym do rodziców skarżącej - jej siostrę. Ostatecznym rozstrzygnięciem zapadłym w tej sprawie był wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 stycznia 1994 r., oddalający skargę Joanny M.

Natomiast postępowanie, w którym wydane zostało postanowienie Sądu Okręgowego w K. z 11 marca 1999 r., wskazane przez pełnomocnika skarżącej jako ostateczne orzeczenie, od doręczenia którego należy liczyć dwumiesięczny termin przewidziany na wniesienie skargi konstytucyjnej, toczyło się już na wniosek siostry skarżącej uwłaszczonej na spornych nieruchomościach, złożony w sądzie wieczystoksięgowym, o urządzenie księgi wieczystej w celu ujawnienia jej praw do tych gruntów. Sąd Rejonowy w M. przychylił się do wniosku siostry skarżącej. Postanowieniem z 5 lutego 1997 r. postanowił założyć księgę wieczystą i w dziale II ujawnić prawa wnioskodawczyni oraz jej męża do tych gruntów. W tym stanie rzeczy założenie księgi wieczystej i dokonanie w niej stosownych wpisów nastąpiło na podstawie zupełnie innej, niż zakwestionowana, ustawy. Skarżąca, która była uczestniczką tego postępowania na niniejsze postanowienie złożyła apelację podnosząc, iż nie zakończyła się jeszcze sprawa o dział spadku po zmarłych rodzicach. Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z 11 marca 1999 r. apelację tę oddalił. Postanowienie to nie zostało jednakże wydane na podstawie zaskarżonych przepisów art. 63 ustawy z 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.

W tym stanie rzeczy, z uwagi na niespełnienie podstawowej przesłanki wynikającej z treści art. 79 ust. 1 Konstytucji RP w związku z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, wniesiona skarga konstytucyjna nie może stać się przedmiotem merytorycznego rozpoznania. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Trybunał Konstytucyjny uznał za uzasadnioną odmowę nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej i nie uwzględnił zażalenia na postanowienie z 19 sierpnia 1999 roku.