82

POSTANOWIENIE

z dnia 18 maja 1999 r.

Sygn. Ts 142/98

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska - przewodnicząca

Ferdynand Rymarz - sprawozdawca

Jadwiga Skórzewska-Łosiak

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 17 lutego 1999 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Jacka B.

p o s t a n a w i a:

uwzględnić zażalenie.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej Jacka B. sporządzonej 20 października 1998 r. zarzucono, iż poprzez dokonanie przez sądy zawężającej wykładni art. 1 i 2 kodeksu postępowania cywilnego zostało naruszone prawo skarżącego do sądu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. Skarżący złożył pozew przeciwko Politechnice w W. o zapłatę odsetek z tytułu opóźnienia w wypłacie stypendium. Sąd pierwszej i drugiej instancji uznał jednak, że roszczenie to nie jest sprawą cywilną w rozumieniu art. 1 kpc, a Sąd Najwyższy oddalił kasację ze względu na wartość przedmiotu sporu. W piśmie procesowym z 8 listopada 1998 r. podniesiono, że przedmiotem skargi konstytucyjnej jest art. 1 i 2 kpc i art. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jednolity z 1994 r. Dz.U. Nr 7, poz. 25 ze zm.), których treść zamyka skarżącemu prawo do sądu.

Zdaniem skarżącego art. 2 u.s.p. poprzez wyliczenie rodzajów spraw w jakich orzekają sądy powszechne narusza art. 177 Konstytucji RP, który stanowi, że sądy powszechne stanowią wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych dla innych sądów. W piśmie procesowym podniesiono, iż art. 392 i 393 kpc wyklucza nadzór Sądu Najwyższego nad orzecznictwem w sprawach mających niejednokrotnie istotne znaczenie dla osób średnio lub mniej zamożnych. Zdaniem skarżącego stanowi to naruszenie zakresu tego nadzoru wynikającego z art. 183 ust. 1 Konstytucji RP. W związku z powyższym model sądownictwa ukształtowany przez zaskarżone przepisy nie odpowiada modelowi konstytucyjnemu, co jest nie do pogodzenia z art. 2 konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 17 lutego 1999 r. odmówił nadania skardze dalszego biegu z uwagi na to, iż skarżący nie wykazał w jaki sposób zaskarżone przepisy naruszyły jego konstytucyjne prawo do sądu. Ponadto Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że skarżący zarzucając naruszenie art. 2, art. 177 i art. 183 ust. 1 konstytucji nie wskazał swojego publicznego prawa podmiotowego, które miałoby wynikać z tych przepisów.

Na postanowienie to pełnomocnik skarżącego wniósł zażalenie stwierdzając, iż art. 2, art. 177 i art. 183 ust. 1 Konstytucji RP mogą być podstawą skargi konstytucyjnej w niniejszej sprawie, gdyż wyznaczają normatywną treść prawa do sądu. Ponadto w zażaleniu podniesiono, iż wbrew twierdzeniom uzasadnienia postanowienia Trybunału Konstytucyjnego w skardze konstytucyjnej wykazano sposób naruszenia prawa do sądu, polegający na tym, że treść zaskarżonych przepisów zamyka skarżącemu dostęp do sądu. Zdaniem skarżącego Trybunał Konstytucyjny błędnie w uzasadnieniu ustalił, że naruszenie praw skarżącego było wynikiem działania organów stosujących prawo, a nie ustawodawcy oraz, że roszczenia związane z wypłaceniem stypendium nie mają charakteru sprawy cywilnej.

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

Skarżący początkowo nie sprecyzował w skardze konstytucyjnej praw naruszonych przez art 1 kpc, ani też sposobu ich naruszenia. W zażaleniu na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego skarżący wskazał, iż publicznym prawem podmiotowym, które zostało naruszone w jego sprawie jest prawo do sądu. Naruszenie tego prawa polega, zdaniem skarżącego, na tym, iż ze względu na treść art. 1 kpc i art. 2 u.s.p. sąd nie mógł rozpatrzyć wniesionego przez niego powództwa. Niemożność rozpatrzenia powództwa związana jest przede wszystkim z tym, że roszczenie skarżącego nie zostało uznane za sprawę cywilną w rozumieniu art. 1 kpc.

W niniejszej sprawie rozstrzygnięcia wymaga, czy ewentualne naruszenie praw skarżącego wynika z samej treści art. 1 kpc, czy też jest wynikiem błędnej interpretacji tego przepisu. Ponieważ w postępowaniu wstępnym nie można jednoznacznie stwierdzić, iż naruszenie prawa skarżącego jest wynikiem błędnej interpretacji prawa, co uzasadniałoby nie nadanie skardze konstytucyjnej dalszego biegu, skargę należy przekazać do merytorycznego rozpoznania.