Wyrok SN - III RN 81/02
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:III RN 81/02
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2003/23/555
Data wydania:2002-11-22

Wyrok z dnia 22 listopada 2002 r.
III RN 81/02

Przepis art. 139 ust. 2 ustawy z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony
Rządu (Dz.U. Nr 27, poz. 298 ze zm.) ustala jedynie podmiot, który zwalnia z
zawodowej służby wojskowej żołnierza odmawiającego podjęcia służby w Biu-
rze Ochrony Rządu. Do rozwiązania z takim żołnierzem zawodowym stosunku
służbowego mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 30 czerwca 1970 r. o
służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1997 r. Nr 10,
poz. 55 ze zm.), w szczególności jej art. 78 ust. 2, zgodnie z którym zwolnienie
ze służby musi być poprzedzone wypowiedzeniem.

Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka (spra-
wozdawca), Maria Tyszel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 listopada 2002 r.
sprawy ze skargi Janusza S. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administra-
cji z dnia 2 sierpnia 2001 r. [...] w przedmiocie zwolnienia z zawodowej służby woj-
skowej, na skutek rewizji nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich [...] od wy-
roku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 stycznia 2002 r.
[...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok oraz poprzedzające go decyzje Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 sierpnia 2001 r. [...] oraz z dnia 29 czerwca
2001 [....].

U z a s a d n i e n i e

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 23 stycznia
2002 r. oddalił skargę Janusza S. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Admi-
nistracji z dnia 2 sierpnia 2001 r. o zwolnieniu go z zawodowej służby wojskowej z
dniem 31 sierpnia 2001 r. i przeniesieniu do rezerwy. Skarżący, będący żołnierzem
zawodowym pełniącym zawodową służbę wojskową w [...] Biurze Ochrony Rządu, w
dniu 27 kwietnia 2001 r. złożył oświadczenie, w którym nie wyraził zgody na prze-
kształcenie dotychczasowego stosunku służbowego żołnierza zawodowego w stosu-
nek służbowy funkcjonariusza. Dyrektor Departamentu Kadr MON pismem z dnia 21
czerwca 2001 r. poinformował o braku możliwości ,,służbowego wykorzystania" Ja-
nusza S., który nie przeszedł do dyspozycji Ministra Obrony Narodowej za jego
zgodą. W tych okolicznościach sprawy Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
decyzją w dniu 29 czerwca 2001 r. zwolnił Janusza S. z zawodowej służby wojskowej
z dniem 31 sierpnia 2001 r. i przeniósł go do rezerwy. Jako podstawę prawną wyda-
nia tej decyzji Minister wskazał art. 139 ust. 2 ustawy z dnia 16 marca 2001 r. o Biu-
rze Ochrony Rządu (Dz.U. Nr 27, poz. 298), art. 90 ust. 2 w związku z art. 108 ust. 1
ustawy z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (jedno-
lity tekst: Dz.U. z 1997 r. Nr 10, poz. 55 ze zm.) i § 155 ust. 1 rozporządzenia Mini-
stra Obrony Narodowej z dnia 19 grudnia1996 r. w sprawie służby wojskowej żołnie-
rzy zawodowych (Dz.U. z 1997 r. Nr 7, poz. 38 ze zm.) i art. 149 ustawy z dnia 16
marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu. Po ponownym rozpoznaniu sprawy Minister
Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z dnia 2 sierpnia 2001 r. utrzymał w
mocy decyzję z dnia 29 czerwca 2001 r. o zwolnieniu Janusza S. z zawodowej
służby wojskowej i przeniesieniu go do rezerwy.
Rozpoznając skargę Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę, że ustawą
z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu (Dz.U. Nr 27, poz. 298) dokonano
,,swoistego" przekształcenia dotychczasowej Jednostki Wojskowej [...] - Biuro
Ochrony Rządu w formację - Biuro Ochrony Rządu, która została podporządkowana
Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji na mocy ustawy z dnia 22 grudnia
1999 r. o czasowym podporządkowaniu niektórych jednostek wojskowych (Dz.U. z
2000 r. Nr 2, poz. 6 ze zm.). Pozostałe jednostki wojskowe podporządkowane wów-
czas temu Ministrowi były likwidowane do dnia 31 grudnia 2001 r. W wyniku tego
przekształcenia żołnierze zawodowi, pełniący służbę w Jednostce Wojskowej [...] -
Biuro Ochrony Rządu w dniu wejścia w życie ustawy o BOR, stawali się z mocy
prawa funkcjonariuszami Biura Ochrony Rządu, chyba że w terminie 30 dni od dnia
wejścia w życie tej ustawy złożyli pisemne oświadczenia, że nie wyrażają na to
zgody (art. 139 ust. 1). Żołnierze zawodowi odmawiający wyrażenia takiej zgody mo-
gli przejść do dyspozycji Ministra Obrony Narodowej za jego zgodą. Natomiast mini-
ster właściwy do spraw wewnętrznych zwalniał ze służby tych żołnierzy zawodowych,
którzy nie podjęli służby w Biurze Ochrony Rządu i nie przeszli do dyspozycji Ministra
Obrony Narodowej (art.139 ust. 2 ustawy o BOR).
Oceniając stan prawny, Naczelny Sąd Administracyjny nie miał wątpliwości,
że żołnierze zawodowi pełniący służbę w jednostce Wojskowej [...] - BOR, składający
w określonym terminie oświadczenie o odmowie przejścia do formacji BOR, nadal
zachowywali status żołnierzy zawodowych, ponieważ ustawa o BOR nie zawierała
żadnych odmiennych regulacji dotyczących ich sytuacji prawnej, poza art. 139 ust. 2,
nakazującym ich zwolnienie z zawodowej służby wojskowej. Stanowisko takie po-
średnio potwierdza art. 139 ust. 3 pkt 2 ustawy o BOR, stanowiący, że żołnierzom
JW. [...] - BOR, którzy podjęli służbę funkcjonariuszy w BOR, nie przysługiwały na-
leżności w związku ze zwolnieniem ze służby wojskowej. Jednakże utrzymanie sta-
tusu prawnego żołnierzy zawodowych przez żołnierzy ,,dawnego" BOR odmawiają-
cych przejścia do ,,nowego" BOR - ,,nie stanowi dostatecznego uzasadnienia wnio-
sku, iż w sytuacji określonej w art. 139 ust. 1 i 2 ustawy o BOR należy wypowiedzieć
im stosunek służbowy na podstawie art. 78 ust. 2 pkt 2 ustawy o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych. W świetle regulacji prawnych zawartych w ustawie o służbie
wojskowej żołnierzy zawodowych (rozdział 6), dotyczących zwolnienia z zawodowej
służby wojskowej, wypowiedzenie stosunku służbowego przez organ wojskowy z
pewnością nie jest podstawowym sposobem zwolnienia ze służby. Zwolnienie żołnie-
rza ze służby w przypadkach określonych w tej ustawie jest z reguły zwolnieniem
'natychmiastowym' w tym sensie, że pozostaje w ścisłym związku czasowym ze zda-
rzeniem, stanowiącym jego uzasadnienie". Skutki takiego ,,natychmiastowego" zwol-
nienia łagodzą przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy
(jednolity tekst: Dz.U. z 1992 r. Nr 5, poz. 18 ze zm.) przyznające żołnierzom prawo
do uposażenia i innych świadczeń przez pewien czas po zwolnieniu ze służby (art.
18).
Zakres zastosowania wypowiedzenia stosunków służby żołnierzy zawodo-
wych został dokładnie ustalony przez wyczerpujące, ustawowe wskazanie jego prze-
słanek (art. 78 ust. 2 pkt 1-3 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych), ale
nie mieszczą się w nich okoliczności, o których mowa w art. 139 ust. 2 ustawy o
BOR. Bezpośrednią przyczyną zwolnienia ze służby na podstawie art. 139 ust. 2
ustawy o BOR jest złożenie przez żołnierza ,,starego" BOR w odpowiednim terminie
pisemnego oświadczenia o odmowie podjęcia służby w nowej formacji, co nie po-
zwala stwierdzić, że żołnierza zwalnia się wyłącznie z powodu rozformowania (likwi-
dacji) ,,starego" BOR, który funkcjonuje jako przekształcona formacja. Nie było przeto
obiektywnych przeszkód w dalszym pełnieniu służby przez dotychczasowych żołnie-
rzy zawodowych ,,starego" BOR, którzy z mocy prawa mogli zostać funkcjonariu-
szami ,,nowego" BOR. W konkluzji swoich rozważań Naczelny Sąd Administracyjny
uznał, iż ,,zawarte w ustawie o BOR unormowania dotyczące zwolnienia ze służby
żołnierzy JW [...] BOR mają charakter wyjątkowy w stosunku do zasad generalnych,
wynikających z ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, wprowadzają
nadzwyczajną podstawę zwolnienia w stosunku do żołnierzy, którzy z własnej woli
nie objęli stanowiska funkcjonariusza w nowej formacji BOR i nie zostali przejęci do
dyspozycji MON. Potraktowanie okoliczności określonej w art. 139 ust. 2 ustawy o
BOR jako nadzwyczajnej (co oznacza nieprzewidzianej w ustawie o służbie wojsko-
wej żołnierzy zawodowych) podstawy zwolnienia żołnierza ze służby stoi w sprzecz-
ności z żądaniem zastosowania w takim przypadku wypowiedzenia stosunku służ-
bowego. Tylko bowiem, gdyby brak zgody żołnierza na zmianę z mocy prawa jego
statusu na status funkcjonariusza BOR dałoby się uznać za jedną z okoliczności, o
których mowa w art. 78 ust. 2 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych,
wnioskowanie o konieczności dokonania z tego powodu wypowiedzenia byłoby pra-
widłowe". Powyższe prowadziło do oddalenia skargi.
W rewizji nadzwyczajnej Rzecznik Praw Obywatelskich zarzucił rażące naru-
szenie art. 139 ust. 2 ustawy o BOR, art. 78 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 1970 r.
o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, a także art. 32 ust. 1 Konstytucji Rze-
czypospolitej Polskiej, domagając się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania
sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu do ponownego rozpoznania. W uza-
sadnieniu rewizji nadzwyczajnej wskazano, że ustawa o BOR wywarła ,,skutek
prawny w postaci likwidacji Jednostki Wojskowej [...] BOR". W jej miejsce utworzono
Biuro Ochrony Rządu. W przypadku likwidacji jednostki wojskowej lub zmniejszenia
jej stanu osobowego zwolnienie żołnierza zawodowego ze służby wojskowej musi
być poprzedzone obligatoryjnym wypowiedzeniem (art. 78 ust. 2 ustawy z służbie
wojskowej żołnierzy zawodowych). Zwolnienie niepoprzedzone wypowiedzeniem ,,nie
nosi znamion czynności prawnej", a jest tylko ,,zdarzeniem prawnym następującym
ex lege w ostatnim dniu okresu wypowiedzenia". Oznacza to, że zwolnienie ze służby
w trybie art. 139 ust. 2 ustawy o BOR nie jest autonomicznym sposobem rozwiązania
stosunku służby żołnierza zawodowego ani samoistnym zdarzeniem prawnym pro-
wadzącym do ustania stosunku służby wojskowej. Unormowanie zawarte w art. 139
ust. 2 ustawy o BOR ma charakter wyjątkowy jedynie w stosunku do art. 74 ust. 1
ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Jest to zatem wyłącznie norma
kompetencyjna, określająca Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji jako pod-
miot uprawniony do zwolnienia z zawodowej służby wojskowej żołnierza odmawiają-
cego podjęcia służby w charakterze funkcjonariusza Biura Ochrony Rządu, która -
będąc lex specialis - wyłącza kompetencję Ministra Obrony Narodowej jako organu
generalnie właściwego do zwalniania żołnierzy zawodowych ze służby wojskowej.
Rozwiązanie BOR, wcześniej będącego jednostką wojskową, przez zastąpienie go
nową jednostką organizacyjną, jakkolwiek pod tą samą nazwą, stanowi przeszkodę
w dalszym pełnieniu służby wojskowej, gdyż ,,wojskowy stosunek służbowy nie może
być kontynuowany w formie cywilnego stosunku służbowego". W konsekwencji za-
skarżony wyrok narusza również konstytucyjną zasadę równości obywatelskiej (art.
32 ust. 1 Konstytucji), która nie dopuszcza dyskryminowania żołnierza zawodowego
zwalnianego ze służby ,,wskutek odmowy podjęcia dalszej służby jako funkcjonariusz
w porównaniu z żołnierzami zawodowymi zwalnianymi na skutek rozwiązania jed-
nostki wojskowej lub przeprowadzaną redukcją wojska". Dlatego w rozpoznawanej
sprawie mają zastosowanie przepisy ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodo-
wych, zwłaszcza w części dotyczącej obowiązku wypowiedzenia stosunku służbo-
wego.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona, ponieważ zaskarżony wyrok rażąco
narusza wskazane w niej przepisy prawa materialnego. Na wstępie warto podkreślić,
że utworzenie Biura Ochrony Rządu nastąpiło na podstawie przepisów ustawy o dnia
16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu. Doszło do powstania nowej, jednolitej,
umundurowanej, uzbrojonej formacji podległej Ministrowi Spraw Wewnętrznych i
Administracji (art. 1 ust. 1 ustawy), będącej inną formacją niż dotychczasowa struktu-
ra wojskowa - Jednostka Wojskowa [...] - Biuro Ochrony Rządu, początkowo podle-
gła Ministrowi Obrony Narodowej, a następnie podporządkowana ministrowi właści-
wemu do spraw wewnętrznych w celu jej restrukturyzacji na podstawie art. 1 ust. 1
ustawy z dnia 22 grudnia 1999 r. o czasowym podporządkowaniu niektórych jedno-
stek wojskowych. Proces utworzenia nowej ustrojowej niewojskowej formacji pod na-
zwą Biuro Ochrony Rządu był zatem bezpodstawnie postrzegany przez Naczelny
Sąd Administracyjny (w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku), jako ,,swoiste prze-
kształcenie" dotychczasowej jednostki Wojskowej [...] - Biuro Ochrony Rządu w ,,for-
mację Biuro Ochrony Rządu". Tymczasem przekształcenie formacji wojskowej w
niewojskową, połączone z zasadniczą zmianą statusu prawnego służby w tych jed-
nostkach (możliwość przekształcenia wojskowego stosunku służby w służbowy sto-
sunek funkcjonariusza BOR jedynie za zgodą żołnierza zawodowego) przesądzało o
zupełnie nowym kształcie ustrojowym i służbowym Biura Ochrony Rządu. Proces taki
polegał na ustawowym rozformowaniu Jednostki Wojskowej [...] - Biuro Ochrony
Rządu, co nastąpiło w drodze likwidacji tej struktury wojskowej i powstania nowej
niewojskowej formacji Biura Ochrony Rządu na podstawie przepisów ustawowej
pragmatyki służbowej (ustawy o BOR) odrębnej od pragmatyki wojskowej żołnierzy
zawodowych. Warto zauważyć, że niewojskowa formacja - Biuro Ochrony Rządu nie
została nazwana w ustawie o BOR sukcesorem prawnym Jednostki Wojskowej [...] -
Biura Ochrony Rządu, przeto ta Jednostka Wojskowa podlegała formalnej likwidacji
do dnia 31 grudnia 2001 r. w trybie art. 144 ust. 1 ustawy o BOR. Trzeba tu sygnali-
zować, że również żołnierze zawodowi innych likwidowanych jednostek wojskowych,
z którymi do dnia 31 grudnia 2001 r. nie rozwiązano stosunku służbowego, przecho-
dzili do dyspozycji ministra właściwego do spraw wewnętrznych, bądź mogli przejść
do dyspozycji Ministra Obrony Narodowej za jego zgodą, a minister właściwy do
spraw wewnętrznych był uprawniony do zwolnienia z zawodowej służby wojskowej
tych żołnierzy, którzy w terminie określonym w ust. 1 nie przeszli do dyspozycji Mini-
stra Obrony Narodowej (art. 146 ustawy o BOR). Oparte na tym ostatnim przepisie
rozumienie zwolnienia z zawodowej służby wojskowej jest zbieżne z przewidzianym
w art. 139 ust. 1 zdaniu drugim ustawy o BOR uprawnieniem ministra właściwego do
spraw wewnętrznych do zwolnienia ze służby żołnierzy zawodowych pełniących w
dniu wejścia w życie ustawy o BOR służbę w Jednostce Wojskowej [...] - Biuro
Ochrony Rządu, którzy nie podjęli służby w BOR lub nie przeszli do dyspozycji Mini-
stra Obrony Narodowej za jego zgodą. I nie mogło być tu mowy o zwalnianiu ich z
zawodowej służby wojskowej w nieokreślonym ustawowo terminie, ale w trybie i ter-
minie określonym w art. 78 ust. 2 pkt 2 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawo-
dowych.
Zgodnie z art. 139 ust. 1 ustawy o BOR, żołnierze zawodowi pełniący w dniu
wejścia w życie ustawy służbę w Jednostce Wojskowej [...] - Biuro Ochrony Rządu
stawali się z mocy prawa funkcjonariuszami BOR, chyba że w terminie 30 dni od dnia
wejścia w życie ustawy złożyli pisemne oświadczenie, że nie wyrażają na to zgody.
Żołnierze zawodowi, którzy odmówili wyrażenia takiej zgody, nadal zachowywali swój
dotychczasowy status służbowy żołnierzy zawodowych i mogli przejść do dyspozycji
Ministra Obrony Narodowej za jego zgodą. Natomiast minister właściwy do spraw
wewnętrznych zwalniał ze służby zawodowej tych żołnierzy zawodowych, którzy nie
podjęli służby w BOR lub nie przeszli do dyspozycji Ministra Obrony Narodowej (art.
139 ust. 2 zdanie drugie ustawy o BOR). Poza tą ostatnią regulacją ustawy o BOR,
upoważniającą ministra właściwego do spraw wewnętrznych do zwolnienia żołnierza
zawodowego z zawodowej służby wojskowej, nie wprowadzono w tej ustawie żad-
nych innych zmian dotyczących sytuacji prawnej żołnierzy zawodowych. Jest to za-
tem regulacja szczególna, która podlega wykładni ścisłej. Wskazuje ona wyłącznie
na ministra właściwego do spraw wewnętrznych jako na inny - niż właściwy organ
wojskowy - podmiot uprawniony do zwolnienia ze służby wojskowej żołnierza zawo-
dowego w przypadkach, gdy żołnierz nie wyraził zgody na zmianę swojego statusu
służbowego żołnierza zawodowego (Jednostki Wojskowej [...] Biuro Ochrony Rządu)
na status funkcjonariusza formacji niewojskowej Biura Ochrony Rządu i nie przeszedł
do dyspozycji Ministra Obrony Narodowej za zgodą tego Ministra. Powyższe ozna-
cza, że przepis art. 139 ust. 2 zdanie drugie ustawy o BOR wyłączał w takich przy-
padkach jedynie stosowanie art. 74 ust. 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy za-
wodowych, który przewiduje, iż żołnierzy zawodowych z zawodowej służby wojsko-
wej zwalnia Minister Obrony Narodowej lub określony przez niego organ wojskowy.
Natomiast nie ma jakiegokolwiek uzasadnienia stanowisko, że ta wyjątkowa regula-
cja normatywna jakoby wyłączała stosowanie także dalszych przepisów ustawy o
służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, albowiem stanowiłoby to niedopuszczalną
wykładnię rozszerzającą unormowania o charakterze lex specialis zawartego w art.
139 ust. 2 zdaniu drugim ustawy o BOR.
Dopuszczona przez ustawodawcę odmowa wyrażenia zgody przez żołnierza
zawodowego na objęcie z mocy prawa statusu funkcjonariusza niewojskowej forma-
cji Biura Ochrony Rządu (art. 139 ust. 1 ustawy o BOR) jest uprawnieniem żołnierza
zawodowego, który nie zgodził się na przekształcenie swojego statusu prawnego
żołnierza zawodowego w związku z rozformowaniem (likwidacją) Jednostki Wojsko-
wej [...] - BOR i utworzeniem nowej niewojskowej formacji Biura Ochrony Rządu.
Tego rodzaju zasadnicza zmiana ustrojowa służby w Biurze Ochrony Rządu powinna
być postrzegana jako powodująca zwolnienie żołnierza zawodowego z przyczyn do-
tyczących zawodowej służby wojskowej, a nie z przyczyn dotyczących żołnierza za-
wodowego, który odmawia wyrażenia zgody ,,na stanie się z mocy prawa" funkcjona-
riuszem niewojskowej formacji Biura Ochrony Rządu także dlatego, że przepisy
ustawy o BOR nie dają podstaw do badania motywów odmowy wyrażenia tej zgody.
Godzi się wyraźnie podkreślić, że - wbrew stanowisku Naczelnego Sądu Administra-
cyjnego zawartemu w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku - przepis art. 139 ust. 1
ustawy o BOR wcale nie gwarantuje ,,nienaruszalności dotychczasowych stosunków
służbowych, przewidując, że żołnierze dotychczasowego BOR-u stają się z mocy
prawa funkcjonariuszami 'nowego' BOR-u", ponieważ status żołnierza zawodowego
jest ustrojowo odmienny od statusu funkcjonariusza formacji niewojskowej, a niewoj-
skowa formacja BOR-u nie została ustawowo wskazana jako następca prawny woj-
skowej formacji BOR-u. Wprawdzie zatem żołnierze zawodowi ,,z własnej woli nie
objęli stanowiska funkcjonariusza w nowej formacji BOR", jednakże niewyrażenie ta-
kiej zgody pozostawało w związku z rozformowaniem Jednostki Wojskowej [...] -
BOR i utworzeniem nowej niewojskowej formacji Biura Ochrony Rządu.
Ustawa o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (podobnie zresztą jak i
ustawa o BOR) posługuje się tylko jednym tytułem ustania stosunku służbowego żoł-
nierza zawodowego, jakim jest zwolnienie z zawodowej służby wojskowej (rozdział 6
ustawy), tyle że następuje ono wskutek enumeratywnie określonych w ustawie zda-
rzeń prawnych o różnej charakterystyce prawnej (por. wyrok Naczelnego Sądu Ad-
ministracyjnego w Warszawie, w powiększonym składzie siedmiu sędziów, z dnia 18
lutego 2002 r., OSA 9/01, Wokanda 2002 r. nr 7-8, s. 62). Zwolnienie żołnierza z za-
wodowej służby wojskowej wymaga zatem wskazania ustawowej podstawy zwolnie-
nia (jego trybu), a ponadto także daty zakończenia stosunku służby. Oznacza to, że
zwolnienie żołnierza z zawodowej służby wojskowej bez wskazania trybu i daty usta-
nia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej stanowi rażące naruszenie
przepisów prawa o zwalnianiu żołnierzy zawodowych z tej służby. Powyższe prowa-
dzi do wniosku, że uprawnienie ministra właściwego do spraw wewnętrznych do
zwolnienia ze służby wojskowej żołnierzy zawodowych, którzy nie podjęli służby w
BOR lub nie przeszli do dyspozycji Ministra Obrony Narodowej, o którym stanowi art.
139 ust. 2 zdanie drugie ustawy o BOR, nie jest samoistnym tytułem prowadzącym
do zakończenia stosunku zawodowej służby wojskowej, albowiem norma ta wska-
zuje wprawdzie, że okoliczności w niej określone prowadzą do zwolnienia ze służby
tych żołnierzy zawodowych, ale nie określa ani trybu zwolnienia, ani nie wyznacza
daty ustania stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej.
Powyższe rozważania wskazują, iż Rzecznik Praw Obywatelskich trafnie oce-
nił ,,kompetencyjną" zawartość normatywną przepisu art. 139 ust. 2 zdanie drugie
ustawy o BOR, który przenosi na ministra właściwego do spraw wewnętrznych jedy-
nie uprawnienia do zwalniania żołnierzy zawodowych w sytuacjach, gdy nie podjęli
służby w BOR lub nie przeszli do dyspozycji Ministra Obrony Narodowej. Równocze-
śnie brak jest jakichkolwiek przesłanek do przyjęcia, że poddana analizie norma
prawna mogłaby stanowić uzasadnienie do zwolnienia ,,natychmiastowego", jak zdaje
się sugerować Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku,
bądź do zwolnienia ,,szybkiego", jako to na rozprawie przed Sądem Najwyższym
określił pełnomocnik Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jeżeli bowiem
Jednostka Wojskowa [...] - Biuro Ochrony Rządu została rozformowana, bo przestała
istnieć jako formacja wojskowa i nie było możliwości wyznaczenia pełniących w niej
służbę żołnierzy zawodowych na inne wojskowe stanowiska służbowe, to wystąpiła
sytuacja określona w art. 78 ust. 2 pkt 2 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawo-
dowych, która uprawniała ministra właściwego do spraw wewnętrznych do dokonania
wypowiedzenia stosunku służbowego żołnierzowi zawodowemu tej Jednostki Woj-
skowej, który nie podjął służby w niewojskowej formacji BOR lub nie został przejęty
do dyspozycji Ministra Obrony Narodowej. W takich okolicznościach sprawy, kon-
stytucyjna zasada równości obywatelskiej (art. 32 ust. 1 Konstytucji RP) jedynie
wzmacnia dokonaną wykładnię przepisów art. 139 ust. 2 zdania drugiego ustawy o
BOR oraz art. 78 ust. 2 pkt 2 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] III RN 135/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/16/274
2003-12-12 
[IA] III RN 45/03   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/11/185
2003-07-22 
[IA] III RN 36/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/12/201
2003-07-31 
[IA] III RN 17/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/11/186
2003-07-31 
[IA] III RN 12/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/13/218
2003-08-12 
  • Adres publikacyjny: