Wyrok SN - III RN 25/97
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:III RN 25/97
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/23/455
Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 1999/1/28
Data wydania:1997-06-05

Wyrok z dnia 5 czerwca 1997 r.
III RN 25/97


Dla uzyskania ulgi podatkowej przewidzianej w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a ustawy
z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (jednolity tekst: Dz.
U. z 1993 r., Nr 90, poz. 416) konieczne jest, by kwoty uzyskane ze sprzedaży
spółdzielczego własnościowego prawa do domu jednorodzinnego zostały w okresie
jednego roku wydatkowane na nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
mieszkalnego. Nie jest natomiast wymagane uzyskanie w tym okresie władania lokalem
będącym przedmiotem nabytego uprawnienia.



Przewodniczący SSN: Janusz Łętowski (sprawozdawca), Sędziowie SN: Jerzy
Kwaśniewski, Andrzej Wasilewski.


Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Waldemara
Grudzieckiego, po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 1997 r. sprawy ze skargi Barbary W.-M. i
Jerzego M. na decyzję Izby Skarbowej w S. z dnia 28 września 1995 r. [...] w przedmiocie
wymiaru podatku dochodowego od osób fizycznych za 1993 r., na skutek rewizji
nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Naczelnego Sądu
Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Szczecinie z dnia 16 października 1996 r. [...]


u c h y l i ł zaskarżony wyrok oraz decyzję Izby Skarbowej w S. z 28 września 1995
r. [...] i poprzedzającą ją decyzję Drugiego Urzędu Skarbowego w S. z dnia 12 lipca 1995 r.
[...]; zasądził od Izby Skarbowej w S. na rzecz skarżących solidarnie kwotę 249 zł (dwieście
czterdzieści dziewięć) tytułem zwrotu kosztów postępowania przed Naczelnym Sądem
Administracyjnym.

U z a s a d n i e n i e


Minister Sprawiedliwości wniósł w dniu 11 kwietnia 1997 r. rewizję nadzwyczajną od
wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Szczecinie z dnia
16 października 1996 r. [...], wydanego w sprawie ze skargi Barbary W.-M. i Jerzego M. na
decyzję Izby Skarbowej w S. z dnia 28 września 1995 r. [...] w przedmiocie wymiaru podatku
dochodowego od osób fizycznych za 1993 rok.
Wyrokowi powyższemu zarzucił rażące
naruszenie art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie
Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368) w związku z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a ustawy z
dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (jednolity tekst: Dz. U. z
1993 r., Nr 90, poz. 416 ze zm.). W konsekwencji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku
oraz o uchylenie decyzji Izby Skarbowej w S. z dnia 28 września 1995 r. [...] i poprzedzającej
ją decyzji Drugiego Urzędu Skarbowego w S. z dnia 12 lipca 1995 r. [...], względnie o
uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu-Ośrodkowi
Zamiejscowemu w Szczecinie do ponownego rozpoznania.

Stan faktyczny przedstawiał się następująco:

Naczelny Sąd Administracyjny kwestionowanym wyrokiem oddalił skargę Barbary
W.-M. i Jerzego M. na decyzję Izby Skarbowej w S. z dnia 28 września 1995 r. [...],
utrzymującą w mocy decyzję Drugiego Urzędu Skarbowego w S. z dnia 12 lipca 1995 r. [...]
w przedmiocie wymiaru podatku dochodowego w kwocie 8.312,80 zł z tytułu sprzedaży
przez małżonków Barbarę W.-M. i Jerzego M. w dniu 27 kwietnia 1993 r. domu
jednorodzinnego położonego w Z.G. przy ul. B.G.

Sąd uznając skargę małżonków M. za niezasadną, przyjął, że interpretacja art. 21 ust.
1 pkt 32 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.
U. z 1993 r., Nr 90, poz. 416 ze zm.) przez organy podatkowe obu instancji jest prawidłowa.
Prawo do zwolnienia podatkowego przysługuje, jeśli w okresie roku od sprzedaży
własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, nastąpi nie tylko wydatkowanie, ale także
nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, a nabycie tego prawa - zgodnie z
art. 213 § 3 Prawa spółdzielczego - powstaje z chwilą przydziału lokalu. Ponieważ skarżący
nabyli spółdzielcze prawo do lokalu własnościowego w Spółdzielni Mieszkaniowej "P." w S.
na podstawie przydziału w dniu 25 kwietnia 1995 r., a więc po upływie jednego roku od dnia
sprzedaży poprzedniego domu, wobec czego zwolnienie podatkowe im nie przysługiwało.
Zawarta przez skarżących ze Spółdzielnią Mieszkaniową "P." w dniu 15 grudnia 1993 r.
umowa o finansowanie budowy, wraz z wniesieniem wkładu budowlanego, zawarta jeszcze
przed uzyskaniem przez małżonków M. członkostwa oraz zarezerwowanie dla "nabywców"
konkretnego lokalu, który na zasadach własnościowego prawa do lokalu zostaje małżonkom
M. zapewniony po uregulowaniu zobowiązań finansowych - zdaniem Sądu - nie stanowi o
nabyciu prawa do lokalu. Okoliczności związane z długotrwałym cyklem budowlanym i
załatwianiem spraw są bez znaczenia w sprawie, skoro zwolnienie podatkowe z art. 21 ust. 1
pkt 32 lit. a ustawy uzależnione zostało od nabycia lokalu nie później niż w okresie roku od
daty sprzedaży.

Zdaniem rewidującego wyrok powyższy nie jest zasadny. Na poparcie tej tezy
powołuje on następujące argumenty:

Według treści art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1993 r., Nr 90, poz. 416 ze zm.), zwolnienie od
podatku dochodowego obejmuje między innymi przychody uzyskane z tytułu sprzedaży
prawa do domu jednorodzinnego, w części wydatkowanej na nabycie w kraju, nie później niż
w okresie roku od dnia sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
mieszkalnego.

W sprawie niniejszej Barbara W.-M. i Jerzy M. dokonali sprzedaży spółdzielczego
własnościowego prawa do domu jednorodzinnego w Z.G. przy ul. B.G. w dniu 27 kwietnia
1993 r. (akt notarialny - rep. [...]), a następnie w ciągu jednego roku od sprzedaży domu
zawarli ze Spółdzielnią Mieszkaniową "P." w S. w dniu 15 grudnia 1993 r. umowę, na mocy
której Spółdzielnia zagwarantowała im przydział własnościowego prawa do lokalu
mieszkalnego, po uiszczeniu zaliczki na wkład budowlany, co zostało dokonane w
ustawowym jednorocznym terminie.

Skarżący nabyli spółdzielcze prawo do lokalu własnościowego w Spółdzielni "P." na
podstawie przydziału w dniu 25 kwietnia 1995 r., jednakże należy stwierdzić, że cytowany
przepis art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a, nie uzależnia zastosowania zwolnienia od podatku
dochodowego od "nabycia" lokalu, lecz przewiduje zwolnienie od podatku przychodów
uzyskanych ze sprzedaży lokalu (domu) w części wydatkowanej "na nabycie" lokalu, w
okresie roku od dnia sprzedaży. Ten warunek małżonkowie M. spełnili, bowiem z
zachowaniem ustawowego terminu, wydatkowali środki uzyskane ze sprzedaży domu
jednorodzinnego w Z.G. na zakup własnościowego lokalu spółdzielczego w S.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w uchwale z dnia 17 lutego 1997 r.,
FPS 9/96 zajął stanowisko, że "przychód ze sprzedaży spółdzielczego prawa do lokalu
mieszkalnego, wydatkowany w formie zaliczki w okresie roku od sprzedaży tego prawa na
nabycie budynku mieszkalnego, jest wolny od podatku dochodowego na podstawie art. 21
ust. 1 pkt 32 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(tekst jednolity: Dz. U. z 1993 r., Nr 90, poz. 416 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym w
1994 r., jeżeli w umowie sprzedaży budynku zaliczka ta została zarachowana na poczet
ustalonej w niej ceny". Uchwała ta dotyczy uregulowań podatkowych w roku 1994, ale
analogiczne uregulowania obowiązywały w roku 1993, za który wymierzono podatek w
niniejszej sprawie.

We wcześniejszej uchwale z dnia 25 listopada 1996 r., FPS 5/96 Naczelny Sąd Admi-
nistracyjny stwierdził, że przychodem uzyskanym z tytułu sprzedaży spółdzielczego
własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wolnym od podatku dochodowego, jest także
kwota, którą na poczet ceny uzgodnionej w umowie sprzedaży sprzedający otrzymał przed
zawarciem tej umowy, wydatkowana następnie na nabycie innego spółdzielczego
własnościowego prawa do lokalu, nie później niż w okresie roku od dnia sprzedaży. Sąd w
motywach uchwały trafnie podkreślił, że "skoro ustawodawca nie przewidział dodatkowych
kryteriów ograniczających możliwość skorzystania z przedmiotowej ulgi, nie można
stosować w praktyce ograniczeń, które nie wynikają wprost z ustawy".



Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona, a argumenty w niej zawarte są przekonujące.
Naczelny Sąd Administracyjny uznając skargę małżonków Barbary i Jerzego M. za
niezasadną, przyjął że przepis art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o
podatku dochodowym od osób fizycznych [...] stwierdzający, iż nie podlegają temu
podatkowi kwoty wydatkowane w przeciągu jednego roku od dnia sprzedaży budynku lub
lokalu mieszkalnego na nabycie innego budynku lub mieszkania, wymaga od podatników nie
tylko wydatkowania powyższych kwot na nabycie nowego domu lub mieszkania, ale także
nabycia tego domu lub mieszkania rozumianego w sensie uzyskania fizycznego władania tym
domem lub mieszkaniem. Tego rodzaju rygorystyczna interpretacja powyższego przepisu jest
[...] nieuzasadniona. Przepis ten bowiem zobowiązuje podatnika, by odpowiednie kwoty w
przeciągu jednego roku wydatkował na nabycie nowego domu lub lokalu, nie wymaga
jednak, by podatnik nabył (w fizycznym sensie) władanie owym nowym lokalem. W uzasad-
nieniu rewizji nadzwyczajnej powołane jest również orzecznictwo NSA, które właśnie taką
interpretację uznaje za prawidłową.

Małżonkowie Barbara i Jerzy M. - co jest poza sporem - wpłacili kwotę uzyskaną ze
sprzedaży domu jednorodzinnego w ciągu okresu krótszego niż jeden rok na rachunek
spółdzielni mieszkaniowej w innym mieście w celu nabycia własnościowego mieszkania. W
ten sposób spełnili oni dokładnie warunek przewidziany przez wyżej powołany przepis
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (...) uzyskując w tej sytuacji
przewidzianą ulgę w podatku dochodowym. Okoliczność, iż w posiadanie powyższego
mieszkania weszli w późniejszym terminie, nie ma zasadniczego znaczenia, decydujące jest
bowiem to, że w przeciągu roku faktycznie wydatkowali odpowiednią kwotę na nabycie
mieszkania. W tej sytuacji powinna nastąpić korekta rozstrzygnięcia zarówno NSA, jak i
powołanych wyżej decyzji organów podatkowych.

Biorąc wszystkie te okoliczności pod uwagę, Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji.
N o t k a

Cytowana w uzasadnieniu uchwała NSA z dnia 17 lutego 1997 r., FPS 9/96 nie została
dotychczas opublikowana. Natomiast uchwała NSA z dnia 25 listopada1996 r., FPS 5/96 została
opublikowana w czasopiśmie Prokuratura i Prawo-Orzecznictwo 1997 nr 1 poz. 53.
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] III RN 135/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/16/274
2003-12-12 
[IA] III RN 45/03   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/11/185
2003-07-22 
[IA] III RN 36/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/12/201
2003-07-31 
[IA] III RN 17/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/11/186
2003-07-31 
[IA] III RN 12/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/13/218
2003-08-12 
  • Adres publikacyjny: