Wyrok z dnia 24 kwietnia 1997 r.
III RN 18/97

Policjantowi, który nabył własność lokalu mieszkalnego wcześniej przy-
dzielonego mu na podstawie decyzji administracyjnej, nie przysługuje pomoc
finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego (art. 94 ust. 1 ustawy z dnia 6
kwietnia 1990 r. o Policji, Dz.U. Nr 30, poz. 179 ze zm.).

Przewodniczący SSN: Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca), Sędziowie SN: Adam
Józefowicz, Andrzej Wasilewski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 1997 r. sprawy ze skargi
Piotra B. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w L. z dnia 31 października
1995 r. [...] w przedmiocie odmowy przyznania pomocy finansowej na budownictwo
mieszkaniowe, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku
Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Lublinie z dnia 24
września 1996 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i oddalił skargę.


U z a s a d n i e n i e

Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie orzekał dwukrot-
nie w sprawach dotyczących odmowy przyznania Piotrowi B. pomocy finansowej z
funduszu mieszkaniowego w związku z nabyciem lokalu mieszkalnego przy ul. W. w Ś.
W wyroku z dnia 16 czerwca 1995 r. [...] Naczelny Sąd Administracyjny skargę
Piotra B. oddalił po ustaleniu, że uzyskał on prawo najmu przedmiotowego lokalu
mieszkalnego na podstawie decyzji właściwego organu do spraw lokalowych. Jest to
zdaniem Sądu okoliczność, pozbawiająca prawa do pomocy finansowej, którą - zgodnie
z art. 94 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179 ze zm.)
przyznaje się "Policjantowi, który nie otrzymał lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji
administracyjnej o przydziale". W świetle takiej ustawowej regulacji bez znaczenia
prawnego jest to, że to staraniem Piotra B. powstało mieszkanie przy ul. W., po
zaadoptowaniu na ten cel pomieszczeń strychowych budynku wielorodzinnego.
Natomiast wyrokiem z dnia 24 września 1996 r. Naczelny Sąd Administracyjny
uchylił zaskarżoną przez Piotra B. kolejną decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji
w L. odmawiającą przyznania pomocy finansowej z tytułu uzyskania lokalu mieszkal-
nego. W zakresie oceny prawnej wyrażonej w poprzednim wyroku NSA stwierdził, że
nie jest ona odpowiednia do rozstrzygnięcia tej sprawy, w której ocenie podlega inny
stan faktyczny. W szczególności Piotr B. w drodze właściwie sporządzonej w formie
aktu notarialnego umowy z dnia 21 lipca 1995 r. nabył własność przedmiotowego lokalu
mieszkalnego. W tej sytuacji - zdaniem NSA - nie ma już obecnie wobec Piotra B.
zastosowania warunek pomocy finansowej wynikający ze zdania pierwszego art. 94 ust.
1 ustawy o Policji. Podstawą otrzymania przez niego lokalu mieszkalnego nie jest już
decyzja administracyjna o przydziale, ale uzyskanie tego lokalu w drodze kupna.
Ostatnio powołany wyrok z dnia 24 września 1996 r. został zaskarżony rewizją
nadzwyczajną wniesioną przez Ministra Sprawiedliwości. Jej podstawę stanowi zarzut
rażącego naruszenia art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie
Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368), art. 94 ust. 1 ustawy o Policji oraz § 3 ust. 3
zarządzenia Nr 41 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 19 marca 1993 r. w sprawie
określenia wysokości pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe dla
funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej i Państwowej
Straży Pożarnej oraz zasad jej przyznawania i zwracania (Dz. Urz. MSW Nr 3, poz. 40).
Według rewidującego pomoc finansowa Piotrowi B. nie przysługuje, bowiem kupiony
przez niego w dniu 21 lipca 1995 r. lokal mieszkalny wcześniej był mu przydzielony
decyzją administracyjną. Wniosek rewizji nadzwyczajnej dotyczył uchylenia
zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu do
ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W poszczególnych przepisach rozdziału 8 ustawy o Policji określona została
przede wszystkim zasada, że policjantowi w służbie stałej przysługuje prawo do lokalu
mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę lub w miejscowości pobliskiej z
uwzględnieniem liczby członków rodziny oraz ich uprawnień wynikających z przepisów
odrębnych (art. 88 ust. 1) oraz różnorakie gwarancje realizacji tej zasady, dotyczące w
pierwszym rzędzie sposobów uzyskiwania lokali mieszkalnych dla policjantów (art. 90),
przysługiwania równoważników pieniężnych za remont zajmowanego lokalu
mieszkalnego (art. 91), a także równoważnika pieniężnego w przypadku, gdy policjant
nie posiada lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby lub w miejscowości
pobliskiej (art. 92).
Na tym tle określona w art. 94 pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkal-
nego przedstawia się przede wszystkim jako środek zapewnienia policjantowi prawa do
lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę. Stosownie do jednoznacznej
treści wstępnego warunku chodzi w tym przypadku o policjanta "który nie otrzymał
lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale", to znaczy nie
będzie miał zaspokojonego w tej formie prawa do lokalu mieszkalnego w miejscowości,
w której pełni służbę, ale zrealizuje to prawo poprzez "uzyskanie lokalu mieszkalnego w
spółdzielni mieszkaniowej albo domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego
stanowiącego odrębną nieruchomość".
Z ustaleń dokonanych w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16
czerwca 1995 r. w sprawie [...] wynikało, że Piotr B. nie spełniał wówczas żadnej z
określonych w art. 94 ustawy o Policji przesłanek pomocy finansowej na uzyskanie
lokalu mieszkalnego przez policjanta, który nie otrzymał lokalu mieszkalnego. Otrzymał
on bowiem lokal mieszkalny na podstawie przydziału wynikającego z decyzji Burmistrza
Miasta Ś. z dnia 6 lipca 1993 r. i na tej podstawie był jedynie najemcą tego lokalu. W
wyroku z dnia 24 września 1996 r., od którego wniesiona została rozpatrywana rewizja
nadzwyczajna Naczelny Sąd Administracyjny, przyjął że ustalenia w sprawie [...] są
prawidłowe z tym, że uległa zmianie sytuacja faktyczna w związku z późniejszym
wykupieniem przez Piotra B. przedmiotowego lokalu.
Należy podzielić zarzuty rewizji nadzwyczajnej, że wyżej przedstawiony,
uaktualniony w rozpoznawanej sprawie stan faktyczny nie odpowiada przesłankom art.
94 ust. 1 ustawy o Policji. Wszak Piotr B. nabył własność lokalu mieszkalnego będąc
jego najemcą na podstawie decyzji o przydziale. Uzyskując przekształcenie
otrzymanego wcześniej prawa najmu lokalu mieszkalnego w prawo własności był w
sytuacji osoby, która otrzymała lokal mieszkalny na podstawie decyzji administracyjnej
o przydziale. Zasadnie w rewizji nadzwyczajnej zwrócono uwagę na to, że ocena przy-
jęta w zaskarżonym wyroku jest wyraźnie sprzeczna z brzmieniem art. 94 ust. 1 ustawy.
Jest to rażące naruszenie tego przepisu także w świetle § 3 ust. 3 zarządzenia Nr 41
Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 marca 1993 r. będącego - stosownie do
upoważnienia z art. 94 ust. 2 ustawy o Policji - aktem określającym między innymi
zasady przyznawania pomocy finansowej, o której mowa w art. 94 ust. 1 ustawy. Z § 3
ust. 3 tego zarządzenia wynika jasno, że środków pomocy finansowej na budownictwo
mieszkaniowe nie można przyznać osobie uprawnionej do nabycia zajmowanego lokalu
mieszkalnego z jedynym wyjątkiem - który w sprawie nie zachodził - gdyby dalsze
zajmowanie lokalu uwarunkowane zostało udokumentowaną koniecznością jego kupna.
Z przedstawionych przyczyn Sąd Najwyższy wobec zasadności zarzutów i
wniosków rewizji nadzwyczajnej orzekł jak w wyroku stosownie do art. 39315 § 1 KPC w
związku z art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania
cywilnego... (Dz. U. Nr 43, poz. 189).

========================================