Wyrok z dnia 9 kwietnia 1999 r.
III RN 175/98

Podatnik zawyżający podatek naliczony na skutek wadliwej rejestracji
faktury zakupu i wadliwego wykazania wysokości podatku należnego podlega
sankcji z art. 27 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towa-
rów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11 poz. 50 ze zm.).


Przewodniczący: SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Jerzy
Kwaśniewski (sprawozdawca), Andrzej Wasilewski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 1999 r. sprawy ze skargi
,,W." Spółki Akcyjnej w W. na decyzję Izby Skarbowej w R. z dnia 20 listopada 1996 r.
[...] w przedmiocie ustalenia nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w podatku
od towarów i usług za miesiąc maj 1995 r., na skutek rewizji nadzwyczajnej Prezesa
Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie [...] od wyroku Naczelnego Sądu
Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Lublinie z dnia 20 stycznia 1998 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Naczelnemu Sądowi Admi-
nistracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Lublinie do ponownego rozpoznania.

U z a s a d n i e n i e

Spółka Akcyjna ,,W." w W. w skardze na decyzję Izby Skarbowej w R. z dnia
20 listopada 1996 r. zarzuciła między innymi, bezpodstawne - jej zdaniem - zastoso-
wanie sankcji z art. 27 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od to-
warów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm. w brzmieniu
obowiązującym w maju 1995 r.). Stosownie do stanowiska skarżącej Spółki z ustalo-
nego faktu ujęcia w rejestrze zakupów VAT za maj 1995 r. faktury wystawionej i
otrzymanej w dniu 1 czerwca 1995 r. nie należy wyprowadzać podstawy do zastoso-
wania powołanego wyżej przepisu, w którym określono sankcję za naruszenie obo-
wiązku prowadzenia ewidencji. Decydujące jest bowiem to, że przedmiotowa faktura
została wprowadzona do ewidencji, która w związku z tym zawierała niezbędne dane
do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania.
Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie wyrokiem z
dnia 20 stycznia 1998 r. uchylił zaskarżoną decyzję, podzielając w kontrowersyjnej
między stronami kwestii stanowisko skarżącej Spółki. Według Sądu, jeżeli Spółka
ujęła w rejestrze zakupu VAT wszystkie transakcje zakupu, to tym samym możliwe
było prawidłowe zadeklarowanie wysokości podatku naliczonego obniżającego po-
datek należny. Wprawdzie w rozpatrywanej sprawie Spółka wadliwie zadeklarowała
podatek naliczony i bezpodstawnie obniżyła podatek należny za miesiąc maj 1995 r.,
jednakże takie naruszenie art. 19 ust. 3 ustawy nie uzasadnia jeszcze zastosowania
sankcji z art. 27 ust. 5 pkt 2, skoro nie wykazano naruszenia obowiązków z art. 27
ust. 4 tej ustawy.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego w rewizji nadzwyczajnej zarzucił
powyższemu wyrokowi rażące naruszenie art. 27 ust. 4 i ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 8
stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym oraz art.
22 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym
(Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.).
W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej wskazano na to, że NSA wadliwie oce-
nił stan faktyczny sprawy w świetle powołanych przepisów prawa materialnego. W
zakresie podstawy faktycznej niesporne jest, że skarżąca Spółka ujęła w rejestrze
zakupów VAT za maj 1995 r. fakturę otrzymaną i wystawioną w czerwcu 1995 r. oraz
że odliczyła podatek naliczony z tej faktury w rozliczeniu za maj 1995 r. Czynności te
były sprzeczne z przepisami i to nie tylko w zakresie art. 19 ust. 1 ustawy, według
którego obniżenie przez skarżącą Spółkę podatku należnego o kwotę podatku
naliczonego przy zakupie towaru udokumentowanego fakturą z czerwca 1995 r.
nastąpić mogło wyłącznie w czerwcu lub w lipcu 1995 r. Stosownie bowiem do art. 27
ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług podatnik obowiązany jest do określenia w
ewidencji, między innymi, wysokości podatku należnego, kwoty podatku naliczonego
i kwot podlegających wpłacie do urzędu skarbowego. Jeżeli wysokość wspomnia-
nych kwot za dany miesiąc jest obliczona wadliwie, to tym samym następuje naru-
szenie obowiązku z art. 27 ust. 4 dotyczącego określenia wysokości podatku nali-
czonego, a w konsekwencji zawyżenie podatku naliczonego powoduje zastosowanie
sankcji określonej w art. 27 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Prezes
Naczelnego Sądu Administracyjnego powołał się na to, że w licznych orzeczeniach
Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażone zostało stanowisko tego Sądu odpo-
wiadające wykładni, którą podziela wnoszący rewizję nadzwyczajną.

Powołując wskazane podstawy Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego
wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Naczelnemu Sądowi
Administracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Lublinie do ponownego rozpozna-
nia.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Przedstawione w rewizji nadzwyczajnej Prezesa Naczelnego Sądu Adminis-
tracyjnego zarzuty, ich uzasadnienie oraz wniosek są usprawiedliwione.

Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę na decyzję Izby Skarbowej w
R. na podstawie stwierdzenia naruszenia prawa materialnego (art. 22 ust. 2 pkt 1
ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym), bez zakwestionowania procedural-
nej poprawności zaskarżonej decyzji. W tej sytuacji, a także wobec zakresu rewizji
nadzwyczajnej, w której nie zakwestionowano podstawy faktycznej rozstrzygnięcia,
Sąd Najwyższy rozpoznał sprawę w granicach przedstawionych zarzutów dotyczą-
cych wyłącznie subsumcji ustalonego stanu faktycznego pod powołane przepisy
ustawy o podatku od towarów i usług. Zasadnicza kwestia prawna dotyczy sankcji z
art. 27 ust. 5 pkt 2 tej ustawy za naruszenie przez podatnika obowiązków, o których
mowa w ustępie 4 tego artykułu dodatkowo jeszcze sprecyzowanych w ten sposób,
że odnoszą się one do określenia wysokości podatku naliczonego, w wyniku czego
nastąpiło jego zawyżenie.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego wykazał w rewizji nadzwyczajnej,
że w rozpatrywanym stanie faktycznym znajdują się wszystkie wymagane elementy
dyspozycji art. 27 ust. 5 pkt 2 określone bezpośrednio w tym przepisie oraz w przepi-
sie odesłanym, tj. w art. 27 ust. 4. W szczególności z tego ostatnio powołanego prze-
pisu wynika, że podatnicy obowiązani są do prowadzenia ewidencji zawierającej
między innymi wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżają-
cego podatek należny oraz kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbo-
wego. Nie budzi zastrzeżeń ocena przedstawiona w rewizji nadzwyczajnej, że skar-
żąca Spółka poprzez wadliwe zarejestrowanie faktury zakupu, wadliwe wykazanie w
tej ewidencji wysokości podatku należnego i zawyżenie podatku naliczonego za maj
1995 r. naruszyła obowiązek określony w art. 27 ust. 4 ustawy. Sąd Najwyższy
uznając z powyższych przyczyn rewizję nadzwyczajną za usprawiedliwioną orzekł
stosownie do art. 39313 KPC w związku z art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o
zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... (Dz.U. U Nr 43, poz. 189 ze zm.).
========================================