Wyrok SN - III RN 166/98
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:III RN 166/98
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 2000/6/209
Orzecznictwo Sądów Polskich 2000/9/434
Data wydania:1999-04-09

Wyrok z dnia 9 kwietnia 1999 r.
III RN 166/98

Nie stanowią naruszenia prawa, podjęte z należytą starannością działa-
nia gminy związane z likwidacją przedszkola publicznego, mimo że procedura
likwidacji nie została zakończona w przewidzianym prawem terminie, jeżeli o
konieczności likwidacji z powodu nieprzedłużenia umowy najmu lokalu, w któ-
rym znajdowało się przedszkole, gmina dowiedziała się na dwa dni przed tym
terminem (art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty,
jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 ze zm.).


Przewodniczący: SSN Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Jerzy Kwaśniewski, Andrzej Wasilewski.

Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Waldemara
Grudzieckiego, po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 1999 r. sprawy ze skargi Rady
Miejskiej w W. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody W. z dnia 6 czerwca 1997 r.
[...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Miejskiej o likwidacji
przedszkola, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku
Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego we Wrocławiu z dnia
24 marca 1998 r. [...]

o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.

U z a s a d n i e n i e


Minister Sprawiedliwości wniósł rewizję nadzwyczajną od wyroku Naczelnego
Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego we Wrocławiu z dnia 24 marca
1998 r. [...] w sprawie ze skargi Rady Miejskiej w W. na rozstrzygnięcie nadzorcze
Wojewody W. w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały tej Rady o likwidacji
przedszkola. Zaskarżonym wyrokiem NSA uchylił rozstrzygnięcie nadzorcze Woje-
wody W. uznając, że likwidacja tego przedszkola nastąpiła zgodnie z art. 59 ust. 1 -
3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (jednolity tekst: Dz.U. z 1996
r. Nr 67, poz. 329 ze zm.) oraz art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o sa-
morządzie terytorialnym (jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 ze zm.). Wed-
ług NSA Gmina wypełniła swoje obowiązki związane z likwidacją przedszkola, to jest
zawiadomiła rodziców i właściwego kuratora co najmniej na 6 miesięcy o zamiarze i
przyczynach likwidacji (która nastąpiła na koniec roku szkolnego) oraz zapewniła
dzieciom możliwość korzystania z innego przedszkola publicznego. W rewizji nadz-
wyczajnej zarzucono rażące naruszenie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h oraz art. 89 ust. 1
ustawy o samorządzie terytorialnym i art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje.


Rewizja nadzwyczajna nie jest uzasadniona.

Powołane w niej przepisy stanowią, że: do wyłącznej właściwości rady gminy
należy tworzenie, likwidacja i reorganizacja przedsiębiorstw, zakładów i innych gmin-
nych jednostek organizacyjnych oraz wyposażanie ich w majątek (art. 18 ust. 2 pkt 9
lit. h ustawy o samorządzie terytorialnym); jeżeli prawo uzależnia ważność rozstrzyg-
nięcia organu gminy od jego zatwierdzenia, uzgodnienia lub zaopiniowania przez
inny organ, zajęcie stanowiska przez ten organ powinno nastąpić nie później niż w
ciągu 14 dni od daty doręczenia tego rozstrzygnięcia lub jego projektu (art. 89 ust. 1
tej ustawy), zaś według art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty szkoła publiczna
może być zlikwidowana z końcem roku szkolnego przez organ prowadzący szkołę,
po zapewnieniu przez ten organ uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej
szkole publicznej. Organ prowadzący szkołę jest obowiązany co najmniej na 6 mie-
sięcy przed terminem likwidacji zawiadomić rodziców uczniów, właściwego kuratora
oraz gminę, na której terenie położona jest szkoła, o zamiarze i przyczynach likwida-
cji. Z innych przepisów wynika, iż procedura ta ma zastosowanie także do likwidacji
przedszkola.

Przyczyną likwidacji przedszkola był fakt, iż wynajmujący lokal przedszkolny
oświadczył Gminie, że terminowa umowa najmu nie będzie przedłużona. Jest to
oczywista przyczyna uzasadniająca likwidację tej placówki edukacyjnej. Wynika stąd,
iż zaskarżony wyrok jest racjonalny, bo zgodnie z prawem przedszkole nie mogło po
tej dacie zajmować najmowanego lokalu. Może być rzeczą sporną, czy zawiadomie-
nie rodziców o likwidacji przedszkola przez dyrektora Wydziału Oświaty Urzędu
Miejskiego dnia 28 lutego 1997 r. o zamiarze likwidacji przedszkola całkowicie speł-
nia wymagania z art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty. Uchwała Rady Gminy
Miejskiej W. o zamiarze likwidacji tego przedszkola z dniem 31 sierpnia 1997 r. za-
padła bowiem dopiero dnia 20 marca 1997 r. Biorąc jednak pod uwagę, że rodzice
zostali zawiadomieni w terminie, a także, iż żaden przepis prawa nie określa sposobu
ani podmiotu zobowiązanego do zawiadomienia rodziców o likwidacji przedszkola,
należy uznać, iż - nawet jeżeli było w tym przypadku naruszenie prawa - to na
pewno nie było ono rażące. A tylko tego rodzaju naruszenie może uzasadniać
uwzględnienie rewizji nadzwyczajnej. Rodzice zostali zawiadomieni w terminie, a ich
dzieciom zapewniono możliwość przebywania w innych przedszkolach publicznych.
Także nie można uznać za rażące naruszenie prawa zawiadomienie przez Gminę
Kuratora Oświaty w W. o zamiarze likwidacji przedszkola dnia 3 marca 1997 r. (trzy
dni po terminie), skoro później wyraził on na to zgodę (dnia 9 kwietnia 1997 r.). Traf-
nie podniesiono w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, iż wobec wygaśnięcia umowy
najmu lokalu przedszkolnego Gmina W., musiała go opuścić, co byłoby równoznacz-
ne z faktyczną likwidacją tej placówki, a pismo wynajmującego o nieprzedłużeniu
umowy najmu zostało przekazane Gminie dopiero dnia 26 lutego 1997 r., czyli na
dwa dni przed upływem 6-miesięcznego terminu określonego w art. 59 ust. 1 ustawy
o systemie oświaty.

Nie jest także trafny zarzut rażącego naruszenia art. 18 pkt 9 lit. h ustawy o
samorządzie terytorialnym. Słusznie podniósł NSA, iż prawo nie wymaga, aby
wszystkie czynności związane z likwidacją przedszkola były wykonywane przez radę
gminy. Również wyrażenie zgody na likwidację przedszkola przez Kuratora Oświaty
w W. dopiero dnia 9 kwietnia 1997 r. (a więc ponad miesiąc po rozpoczęciu sześcio-
miesięcznej procedury likwidacji tej placówki oświatowej) nie stanowi naruszenia
prawa, które mogłoby być uznane za rażące. Jak wynika z uzasadnienia zaskarżo-
nego wyroku, Kurator został zawiadomiony przez Gminę o zamiarze likwidacji przed-
szkola pismem z dnia 3 marca 1997 r. Z uzasadnienia wyroku NSA nie wynika, kiedy
to pismo zostało doręczone Kuratorowi. Można przypuszczać, że stało się to nie
później niż w ciągu kilku dni. Ustalenie dokładnej daty jego doręczenia nie jest
jednakże istotne, gdyż problem nie polega na tym, czy Kurator wyraził zgodę na lik-
widację przedszkola w terminie 14 dni, o którym mowa w art. 89 ust. 1 ustawy o sa-
morządzie terytorialnym. Podstawową kwestią jest bowiem inne zagadnienie, a mia-
nowicie jak należy prawnie zakwalifikować zachowanie Gminy w sytuacji, gdy traci
ona tytuł do zajmowania lokalu, w którym prowadzi przedszkole, o czym zostaje za-
wiadomiona na dwa dni przed terminem umożliwiającym przeprowadzenie skompli-
kowanych procedur prawnych związanych z likwidacją. W tym przypadku zachowa-
nie wszelkich procedur prawnych nie jest możliwe. Zdaniem Sądu Najwyższego nie
są ich naruszeniem takie zachowania Gminy, jak zawiadomienie rodziców o likwidacji
przedszkola, poprzedzające uchwałę o likwidacji oraz wystąpienie do Kuratora
Oświaty o zgodę na likwidację po terminie. Nie stanowią one naruszenia prawa - a
już na pewno nie można przyjąć, że byłoby ono rażące. Gmina działała w warunkach
kolizji przepisów. Jedne (prawo cywilne) nakazywały jej opuścić zajmowany lokal, a
drugie (prawo administracyjne) zobowiązywały ją do przeprowadzenia złożonej pro-
cedury likwidacji, czego nie można było wykonać w terminie. W takich okolicznoś-
ciach nie jest możliwe zachowanie spełniające wymagania wynikające z obu tych
rodzajów przepisów. Nie jest zatem naruszeniem przepisów prawa administracyjne-
go działanie podmiotu prawa publicznego (gminy) podjęte z należytą starannością,
jako że uchybienia prawu administracyjnemu były nieznaczne. Trudno byłoby wyma-
gać lepszego funkcjonowania w określonym stanie faktycznym dla wykonania zobo-
wiązań nałożonych przez inną gałąź prawa (w tym przypadku prawo cywilne).

Z tych względów na podstawie art. 39312 KPC w związku z art. 10 ustawy z
dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... (Dz.U. Nr 43,
poz. 189 ze zm.) orzeczono jak w sentencji.
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] III RN 135/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/16/274
2003-12-12 
[IA] III RN 45/03   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/11/185
2003-07-22 
[IA] III RN 36/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/12/201
2003-07-31 
[IA] III RN 17/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/11/186
2003-07-31 
[IA] III RN 12/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/13/218
2003-08-12 
  • Adres publikacyjny: