Wyrok z dnia 6 września 2006 r.
III PO 3/06

Prokurator, który wystąpił do Prokuratora Generalnego z wnioskiem o
wyrażenie zgody na dalsze zajmowanie stanowiska po ukończeniu 65 lat życia,
pozostaje w służbie do czasu zakończenia postępowania, w tym postępowania
przed Sądem Najwyższym, także przypadku, gdy złożył wniosek z naruszeniem
terminu określonego w art. 69 § 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o
ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) w związku z art.
62a ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (jednolity tekst: Dz.U. z
2002 r. Nr 21, poz. 206 ze zm.).

Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn
(sprawozdawca), Zbigniew Myszka.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 września 2006 r.
sprawy z odwołania Stanisława R. od decyzji Prokuratora Generalnego z dnia 25
kwietnia 2006 r. [...] w przedmiocie nie wyrażenia zgody na dalsze zajmowanie sta-
nowiska prokuratora po ukończeniu 65 roku życia,

o d d a l i ł odwołanie.

U z a s a d n i e n i e

Minister Sprawiedliwości - Prokurator Generalny decyzją z 25 kwietnia 2006 r.
[...] na podstawie art. 69 § 1 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 200-1 r. - Prawo o ustroju są-
dów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) w związku z art. 62a ust. 1
ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr
21, poz. 206 ze zm.), nie wyraził zgody na dalsze zajmowanie przez Stanisława R. -
prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w W. stanowiska prokuratora po dniu 4 maja
2006 r., czyli po ukończeniu przez niego 65 roku życia.
Minister Sprawiedliwości - Prokurator Generalny podniósł, że w aktualnym
stanie prawnym, wynikającym ze wskazanych wyżej przepisów, prokurator przecho-
dzi w stan spoczynku z chwilą ukończenia 65 roku życia, chyba że Prokurator Gene-
ralny, na wniosek zainteresowanego prokuratora, wyrazi zgodę na dalsze zajmowa-
nie przez niego stanowiska, nie dłużej niż do ukończenia 70 roku życia. Wniosek, o
którym mowa w art. 69 § 1 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, składa
się do Prokuratora Generalnego najpóźniej na sześć miesięcy przed ukończeniem
przez prokuratora 65 roku życia. Tym samym Stanisław R., urodzony 4 maja 1941 r.,
wniosek powinien złożyć najpóźniej do 4 listopada 2005 r. Tymczasem złożył go z
dniem 30 stycznia 2006 r. (data wpływu pisma zawierającego wniosek). W decyzji z
25 kwietnia 2006 r. dodatkowo podkreślono, że zasadą ustawową jest przechodzenie
prokuratorów w stan spoczynku z chwilą ukończenia 65 roku życia, a ewentualne
wyrażenie zgody przez Prokuratora Generalnego na zajmowanie stanowiska proku-
ratora po ukończeniu 65 lat ma charakter fakultatywny i jest uzależnione od cało-
kształtu okoliczności, a więc zarówno od przesłanek obiektywnych, jak i subiektyw-
nych dotyczących konkretnego prokuratora. W niniejszej sprawie, oprócz przeszkód
formalnych związanych z niezachowaniem przez zainteresowanego terminu określo-
nego w art. 69 § 3, nie są spełnione przesłanki subiektywne, bowiem jedynymi przy-
toczonymi przez prokuratora Stanisława R. okolicznościami, mającymi uzasadniać
jego dalszą pracę, jest dobry stan zdrowia i długoletnie doświadczenie prokurator-
skie. W opinii Ministra Sprawiedliwości - Prokuratora Generalnego argument ten ,,nie
może być uznany za wystarczający i przekonywujący za dalszym zatrudnieniem wy-
mienionego na stanowisku prokuratora, po ukończeniu przez niego 65 roku życia".
W odwołaniu od powyższej decyzji Stanisław R. zarzucił jej naruszenie prawa
materialnego - art. 69 § 1 ustawy dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów po-
wszechnych w związku z art. 62a ust.1 i art. 22 ustawy z dnia 20 czerwca 1985r. o
prokuraturze. Zdaniem wnoszącego odwołanie do naruszenia doszło poprzez dowol-
ne i bezzasadne przyjęcie, że po stronie skarżącego nie zostały spełnione przesłanki
subiektywne uzasadniające jego dalszą pracę na stanowisku prokuratora po osią-
gnięciu 65 roku życia, oraz uwzględnienie przy podejmowaniu zaskarżonej decyzji
negatywnego stanowiska Prokuratora Apelacyjnego w W. i negatywnej opinii Kole-
gium Prokuratury Apelacyjnej w W., mimo braku podstaw do wyrażenia takiego sta-
nowiska i opinii przez wymienione organy.
Podnosząc te zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i prze-
kazanie sprawy Prokuratorowi Generalnemu do ponownego rozpoznania. W uzasad-
nieniu odwołania uznał za bezsporne niedochowanie przy składaniu wniosku terminu
przewidzianego w art. 69 § 3 Prawa o ustroju sądów powszechnych, jednak wyraził
pogląd, że wskazana okoliczność na obecnym etapie postępowania nie powinna już
mieć znaczenia, skoro Prokurator Generalny nie pozostawił z tego powodu wniosku
bez rozpoznania, a rozpoznał go merytorycznie z zachowaniem obowiązujących w
tym zakresie procedur. Oznacza to, że potraktował niespełnienie tej przesłanki je-
dynie jako uchybienie formalne, nie powodujące braku możliwości merytorycznego
rozpoznania złożonego wniosku. Zdaniem skarżącego nie bez znaczenia pozostaje
przy tym okoliczność, że pomimo ukończenia 65 roku życia nadal pozostaje on w
czynnej służbie zgodnie ze wskazaniami swoich zwierzchników służbowych, aż do
czasu rozpoznania jego odwołania, co zasadnie przemawia za tym, że powoływana
przesłanka formalna niezachowania terminu nie stanowiła bezwzględnej przyczyny
nieuwzględnienia wniosku o dalsze zajmowanie stanowiska prokuratora. Skarżący
podniósł również, że za powołane w decyzji Prokuratora Generalnego przesłanki su-
biektywne winny być uznane fakty i oceny dotyczące przebiegu dotychczasowej
służby zainteresowanego, jego postawy i osiągnięć (postanowienie SN w sprawie III
PO 61/04 z 9 lutego 2005 r.). Stanisław R. nie przywołał tych okoliczności we wnio-
sku o dalsze zajmowanie stanowiska prokuratora głównie z tego względu, że dane te
znajdują się w jego aktach osobowych i jest rzeczą naturalną, że winny one być na-
leżycie uwzględniane w procesie decyzyjnym. Stwierdził jednak, że w przebiegu całej
swojej służby należał do prokuratorów szczególnie wyróżniających się swoją wiedzą,
umiejętnościami i wysoką jakością wykonywanych czynności. Przypomniał o fakcie
otrzymania bardzo wysokiej oceny swojej pracy ze strony Kolegium Prokuratury
Okręgowej w O. na posiedzeniu w dniu 8 lutego 2006 r., z jednoczesnym wyraże-
niem opinii, o pełnej jego sprawności i przydatności do wykonywania dalszej pracy
zawodowej. Uzyskał też pozytywną opinię Kolegium Prokuratury Apelacyjnej w B. i
przychylne stanowisko Prokuratora Apelacyjnego w B. w przedmiocie dalszego zaj-
mowania stanowiska prokuratora. W tym kontekście autor odwołania uznał stano-
wisko Prokuratora Generalnego o niespełnianiu przez niego przesłanek subiektyw-
nych przemawiających za uwzględnieniem wniosku, za dowolne i bezpodstawne,
naruszające normę przepisu art. 69 § 1 Prawa o ustroju sądów powszechnych w
związku z art. 62a ust. 1 ustawy o prokuraturze. Zdaniem skarżącego doszło też do
naruszenia prawa materialnego - art. 22 ustawy o prokuraturze z powodu wydania
opinii negatywnej w przedmiocie złożonego wniosku przez Kolegium Prokuratury
Apelacyjnej w W. i uwzględnienia tej opinii w procesie decyzyjnym, jako jednej z
podstaw nieuwzględnienia wniosku. Skarżący wskazał bowiem, że tylko formalnie
pozostaje w ewidencji kadrowej Prokuratury Apelacyjnej w W., z której to Prokuratury
decyzją Prokuratora Generalnego został od 1 września 2001 r. (w związku z odwoła-
niem ze stanowiska Prokuratora Okręgowego w O.) delegowany do wykonywania
czynności w Prokuraturze Okręgowej w O. Wyciąga stąd jednoznaczną konkluzję, że
uprawnionymi do wydania opinii w przedmiocie złożonego wniosku i zajęcia stanowi-
ska było tylko Kolegium Prokuratury Apelacyjnej w B. oraz Prokurator Apelacyjny w
B. i tylko ta opinia i to stanowisko winny być podstawą do rozpoznania wniosku.
Tymczasem nie odnosząc się do oceny pracy skarżącego i merytorycznej zasadno-
ści złożonego przez niego wniosku, Kolegium Prokuratury Apelacyjnej w W. wydało
opinię negatywną tylko i wyłącznie w oparciu o przesłanki kadrowo-statystyczne,
mające na celu wykreślenie skarżącego ze swojej ewidencji kadrowej.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 69 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów
powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz.1070 ze zm., powoływanej dalej, jako ,,u.s.p.") sę-
dzia przechodzi w stan spoczynku z dniem ukończenia 65 roku życia, chyba że Kra-
jowa Rada Sądownictwa na wniosek sędziego, po zasięgnięciu opinii kolegium wła-
ściwego sądu, wyrazi zgodę na dalsze zajmowanie stanowiska, nie dłużej jednak niż
do ukończenia przez sędziego 70 roku życia. Wniosek, o którym mowa, składa się -
zgodnie z jej art. 69 § 3 - do Krajowej Rady Sądownictwa najpóźniej na sześć mie-
sięcy przed ukończeniem przez sędziego 65 roku życia. W razie niezakończenia po-
stępowania związanego z rozpoznaniem wniosku, sędzia pozostaje w służbie do
czasu zakończenia postępowania, w tym postępowania przed Sądem Najwyższym.
Na podstawie art. 62a ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (jednolity
tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 21, poz. 206 ze zm.) wskazane przepisy stosuje się odpo-
wiednio do prokuratorów, z tym że przewidziane w nich uprawnienia Krajowej Rady
Sądownictwa przysługują Prokuratorowi Generalnemu.
W świetle ustalonego, obszernie i przekonująco uzasadnionego stanowiska
Sądu Najwyższego, wyrażenie przez Krajową Radę Sądownictwa (Prokuratora Ge-
neralnego) zgody na dalsze zajmowanie przez sędziego (prokuratora) stanowiska nie
może nastąpić w przypadku złożenia wniosku po terminie określonym w art. 69 § 3
u.s.p. (zob. wyroki z: 4 listopada 2003 r., III KRS 4/03 (OSNP 2004 nr 16, poz. 291; 4
grudnia 2004, III KRS 8/04, OSNP 2005, nr 14, poz. 219).
Odwołujący się przyznaje, że nie dochował wskazanego wyżej terminu. Pod-
nosi jednak, że Prokurator Generalny potraktował niezachowanie terminu jako uchy-
bienie formalne i merytorycznie rozpoznał wniosek o wyrażenie zgody na dalsze
zajmowanie stanowiska prokuratora, z czego wynika, że niezachowanie terminu nie
stanowiło bezwzględnej przyczyny jego nieuwzględnienia. Ponadto, pomimo ukoń-
czenia 65 roku życia, pozostaje nadal w czynnej służbie, zgodnie ze wskazaniami
jego służbowych zwierzchników.
Przedstawiona powyżej argumentacja nie podważa zgodności z prawem za-
skarżonej decyzji. Jak wynika z powołanego na wstępie art. 69 § 3 zdanie drugie in
fine u.s.p. sędzia występujący z wnioskiem o zgodę na dalsze zajmowanie stanowi-
ska pozostaje w służbie do czasu zakończenia postępowania, w tym postępowania
przed Sądem Najwyższym. W takiej sytuacji, oznaczony w art. 69 § 1 in initio u.s.p.,
moment przejścia w stan spoczynku z dniem ukończenia 65 roku życia ulega z mocy
prawa przesunięciu do dnia zakończenia postępowania zainicjowanego wnioskiem
sędziego. Zasada ta dotyczy także przypadków, w których, jak w rozpatrywanej
sprawie, wniosek został złożony z naruszeniem terminu określonego w art. 69 § 3
u.s.p., a wnioskodawca odwołał się do Sądu Najwyższego od odmownej decyzji
Krajowej Rady Sądownictwa (Prokuratora Generalnego). Treść art. 69 § 3 u.s.p. nie
daje podstaw do twierdzenia, że określony w nim obowiązek pozostawienia w służbie
sędziego (prokuratora) składającego wniosek nie odnosi się do sytuacji, w której
wniosek został złożony z naruszeniem terminu. Przeciwnie, ocena, czy naruszenie
terminu nastąpiło jest jednym z elementów oceny wniosku i należy do wyłącznej wła-
ściwości Krajowej Rady Sądownictwa (Prokuratora Generalnego), co znajduje po-
twierdzenie w § 28 ust. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z
dnia 22 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowego trybu działania Krajowej Rady Są-
downictwa oraz postępowania przed Radą (Dz.U. Nr 152, poz. 1725), a kontrola
prawidłowości tej oceny, na żądanie sędziego (prokuratora), została pozostawiona
wyłącznie Sądowi Najwyższemu. Przyjęcie innej konkluzji byłoby możliwe tylko w
razie uznania, że kontrola zachowania terminu z art. 69 § 3 u.s.p. została wyłączona
z trybu postępowania uregulowanego w art. 69 § 1 i 3 oraz art. 73 tej ustawy.
Wobec powyższego twierdzenie odwołującego się, że pozostawienie go (w
opisanej wyżej sytuacji) w służbie pomimo ukończenia 65 roku życia, sanuje uchy-
bienie terminowi do złożenia wniosku, jest bezpodstawne. Bezpodstawne jest rów-
nież twierdzenie, że skutek taki wywarło merytoryczne rozpoznanie tego wniosku,
znajdujące wyraz w ocenie przez Prokuratora Generalnego zasadności pozostawie-
nia go w służbie po osiągnięciu 65 roku życia. Należy wskazać, że po stwierdzeniu
naruszenia terminu z art. 69 § 3 Prokurator Generalny, zgodnie z powołaną wcze-
śniej wykładnią Sądu Najwyższego, nie mógł wyrazić zgody na dalsze zajmowanie
stanowiska. W tej sytuacji wykazywanie w uzasadnieniu skarżonej decyzji, że za od-
mową zgody na dalszą służbę przemawiają także względy merytoryczne nie było
konieczne, co nie może jednak prowadzić do wniosku wskazywanego przez odwołu-
jącego się.
Skoro zarzut naruszenia art. 69 § 3 u.s.p. w związku z art. 62a ustawy o pro-
kuraturze okazał się nieuzasadniony, rozważanie zarzutu naruszenia art. 22 ustawy
o prokuraturze jest bezprzedmiotowe.
Z tych względów, stosownie do art. 39814 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w
sentencji.
========================================