Wyrok z dnia 14 marca 2007 r.
III PO 1/07

1. Z art. 62a ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (jednolity
tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 21, poz. 206 ze zm.) nie wynika, że do Prokuratora Ge-
neralnego mają zastosowanie szczegółowe przepisy dotyczące trybu działania
Krajowej Rady Sądownictwa.
2. Oceny formułowane w związku z postępowaniem o wyrażenie zgody
na dalsze zajmowanie stanowiska prokuratora po ukończeniu 65 roku życia nie
mogą być utożsamiane z okresowymi ocenami kwalifikacyjnymi wydawanymi
na podstawie art. 20 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów
państwowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953 ze zm.).

Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie SN: Herbert Szurgacz
(sprawozdawca), Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 marca 2007 r. sprawy
z odwołania Józefa M. od decyzji Prokuratora Generalnego, z dnia 28 listopada 2006
r. [...] w przedmiocie odmowy wyrażenia zgody na dalsze zajmowanie stanowiska
prokuratora po ukończeniu 65 roku życia

o d d a l i ł odwołanie.

U z a s a d n i e n i e


Decyzją z dnia 28 listopada 2006 r. [...] Minister Sprawiedliwości Prokurator
Generalny nie wyraził zgody na dalsze zajmowanie przez Józefa M. stanowiska pro-
kuratora po dniu 22 marca 2007 r. z uzasadnieniem, że doświadczenie zawodowe i
zaangażowanie w pracę wnioskodawcy nie stanowią okoliczności szczególnych
przemawiających za pozostawaniem na stanowisku prokuratora po ukończeniu 65
roku życia. Ponadto z treści pism Prokuratora Okręgowego w Ś., a także Prokuratora
Apelacyjnego w W. nie wynika, aby Józef M. wyróżniał się szczególnymi umiejętno-
ściami, które przemawiałyby za przedłużeniem mu zatrudnienia.
Odwołanie od powyższej decyzji złożył prokurator Józef M. Zarzucił narusze-
nie art. 94 pkt 9 k.p. w związku z art. 118 ustawy o prokuraturze polegające na pod-
jęciu decyzji w oparciu o nierzetelne, nieobiektywne i celowo dezawuujące oceny
wyników pracy i postawy zainteresowanego prokuratora, przedstawione w pismach
opiniujących wniosek o wyrażenie zgody na dalsze zajmowanie stanowiska prokura-
tora. Zarzucił także naruszenie przepisów postępowania: art. 233 § 1 k.p.c. i § 20
ust. 1 rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 22 grudnia 2001 r. w sprawie szczegó-
łowego trybu działania Krajowej Rady Sądownictwa oraz postępowania przed Radą
(Dz.U. Nr 157, poz. 1725) w związku z art. 69 § 1 Prawa o ustroju sądów powszech-
nych w związku z art. 62a ust. 1 ustawy o prokuraturze, mające istotny wpływ na
treść podjętej decyzji, a polegające na odstąpieniu od rozpoznania przekazanego
przez zainteresowanego prokuratora Prokuratorowi Generalnemu wniosku z dnia 30
października 2006 r. o zweryfikowanie opinii właściwych prokuratorów przełożonych,
przedstawionych wraz z wnioskiem o wyrażenie zgody na dalsze zajmowanie stano-
wiska prokuratora i zaniechanie tej czynności. W uzasadnieniu wskazał, iż jego za-
wodowe dokonania znajdowały uznanie u przełożonych oraz środowiska zawodowe-
go. Od wielu lat jest sędzią Sądu Dyscyplinarnego dla Prokuratorów przy Prokurato-
rze Generalnym, zaś obecnie pełni funkcję jednego z zastępców przewodniczącego
Sądu. Chęć pełnienia dalszej służby uzasadnił fascynacją zawodem oraz potrzebą
aktywnego życia zawodowego, podkreślił, iż otrzymywane wynagrodzenie umożliwi
mu utrzymanie pozostającego na studiach syna. Wskazując na powyższe wniósł o
uchylenie decyzji Prokuratora Generalnego i przekazanie sprawy do ponownego roz-
poznania.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 62a ust. 1 ustawy o prokuraturze w związku z art. 69 § 1 Prawa
o ustroju sądów powszechnych, prokurator przechodzi w stan spoczynku z dniem
ukończenia 65 roku życia, chyba że Prokurator Generalny na wniosek zainteresowa-
nego prokuratora, po zasięgnięciu opinii właściwych prokuratorów przełożonych, wy-
razi zgodę na dalsze zajmowanie stanowiska, nie dłużej niż do ukończenia przez
prokuratora 70 roku życia. Wykładnia przytoczonych uregulowań wskazuje na to, że
jako regułę należy traktować przejście prokuratora w stan spoczynku z dniem ukoń-
czenia przez niego 65 roku życia. W judykaturze podkreśla się, że w związku z tym
możliwość dalszego pozostawania na stanowisku prokuratora stanowi wyjątek, uza-
sadniony szczególnymi okolicznościami mającymi oparcie w interesie służby lub
leżącymi po stronie prokuratora (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 6
czerwca 2003 r., III AO 25/02, OSNP 2004 nr 13, poz. 236; z dnia 16 września 2004
r., III PO 60/04, OSNP 2005 nr 8, poz. 120). Wyważenie tych okoliczności zostało
pozostawione w gestii Prokuratora Generalnego, do którego należy ostateczne wyra-
żenie zgody na dalsze zajmowanie stanowiska prokuratorskiego. Prokurator wnio-
skujący o dalsze zajmowanie stanowiska prokuratora nie ma roszczenia o przedłu-
żenie stosunku służby, ale w odwołaniu od negatywnej decyzji może podważać le-
galność lub zasadność motywów, które doprowadziły do jej podjęcia. Sąd Najwyższy
rozpoznając odwołanie dokonuje oceny prawidłowości tej decyzji w aspekcie jej le-
galności, jak i celowości (słuszności), przy czym dokonuje tej oceny w granicach od-
wołania, tj. w granicach zarzutów odwołania i ich uzasadnienia.
Zarzut odwołującego się prokuratora Józefa M. naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.
nie jest usprawiedliwiony. Zgodnie z art. 62a ustawy o prokuraturze w związku z art.
74 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz art. 13 ust. 6 ustawy o Krajo-
wej Radzie Sądownictwa odwołanie od decyzji Prokuratora Generalnego przysługuje
do Sądu Najwyższego. W zakresie nieuregulowanym ustawą o KRS do postępowa-
nia przed Sądem Najwyższym stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego
o kasacji. Nie wynika stąd, iż całe postępowanie ma charakter postępowania cywil-
nego w rozumieniu art. 1 k.p.c. i że mają do niego w związku z tym zastosowanie
przepisy postępowania cywilnego. Nie jest również trafny zarzut naruszenia § 20 ust.
1 rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 22 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowe-
go działania KRS (powołanego już wcześniej). Wprawdzie w art. 62a ustawy u.s.p.
stwierdza się , że przewidziane w tej ustawie uprawnienia KRS i Ministra Sprawiedli-
wości przysługują w stosunku do prokuratorów Prokuratorowi Generalnemu, a
uprawnienia kolegiów i prezesów właściwych sądów - właściwym prokuratorom
przełożonym, to jednak nie wynika stąd, że do Prokuratora Generalnego znajdują
zastosowanie szczegółowe przepisy dotyczące trybu działania KRS. Inny jest bo-
wiem ustrój i tryb działania KRS a inny prokuratury, w tym Prokuratora Generalnego.
Jest to przekazanie kompetencji do podjęcia decyzji względnie wyrażenia stanowi-
ska, natomiast nie oznacza to stosowania przepisów o trybie działania KRS.
Odnosząc się do zarzutu podjęcia decyzji w oparciu o nierzetelne oceny pracy
należy w pierwszym rzędzie zwrócić uwagę, że ustawa o prokuraturze odsyła w
sprawach w tej ustawie lub w przepisach szczególnych nieuregulowanych do odpo-
wiedniego stosowania do prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych
prokuratury przepisów ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów
państwowych, a w sprawach nieuregulowanych także w przepisach tej ustawy - do
Kodeksu pracy (art. 118). Ustawa o pracownikach urzędów państwowych zawiera
przepisy (art. 20) o okresowych ocenach kwalifikacyjnych, łącznie z trybem odwoław-
czym od oceny. Przepisy te, łącznie z przepisami wykonawczymi zawartymi w rozpo-
rządzeniu Rady Ministrów z dnia 8 listopada 2001 r. w sprawie aplikacji oraz ocen
kwalifikacyjnych urzędników państwowych, znajdują odpowiednie zastosowanie do
stosunków służbowych prokuratorów, jednak oceny formułowane w tym trybie (okre-
sowe oceny kwalifikacyjne) nie są ocenami, które są formułowane w związku z po-
stępowaniem o wyrażenie zgody na dalsze zajmowanie stanowiska prokuratora po
ukończeniu 65 roku życia, które ma charakter postępowania szczególnego, uregulo-
wanego powołanymi przepisami ustawy o prokuraturze w związku z przepisami
Prawa o ustroju sądów powszechnych. Przewidziany ustawą o pracownikach urzę-
dów państwowych tryb odwoławczy nie ma zastosowania do wymienionych ocen.
Co się tyczy zarzutu naruszenia przepisu art. 94 pkt 9 k.p., według którego
pracodawca obowiązany jest stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pra-
cowników oraz wyników i ich pracy, wymaga podkreślenia, że dotyczy on kryteriów
oceny, a nie samej oceny. Skarżący kwestionuje samą ocenę dokonaną przez
Prokuratora Okręgowego jako gołosłowną i nie opartą na udokumentowanych fak-
tach, a tym samym sprzeczną z art. 94 pkt 9 k.p. oraz opartą na niej ocenę Prokura-
tora Generalnego. Oceniając zarzut skarżącego należy mieć na uwadze, że wyraża-
ne oceny przełożonych są dokonywane w szczególnym kontekście, wynikającym z
regulacji prawnej przechodzenia prokuratorów w stan spoczynku i ewentualnego wy-
rażenia zgody przez Prokuratora Generalnego na zajmowanie stanowiska prokurato-
ra po ukończeniu 65 roku życia. Nie muszą w związku z tym dotyczyć wszystkich
aspektów pracy zawodowej prokuratora, są one formułowane pod kątem istnienia
okoliczności (argumentów) przemawiających na rzecz pozostawienia (bądź nie) pro-
kuratora w służbie po ukończeniu 65 roku życia. W uzasadnieniu decyzji o niewyra-
żeniu zgody na dalsze zajmowanie stanowiska prokuratora Prokurator Generalny
podkreślił, że z treści pism Prokuratora Okręgowego w Ś., a także Prokuratora Ape-
lacyjnego w W., nie wynika, aby odwołujący się wyróżniał się szczególnymi umiejęt-
nościami, które przemawiałyby za przedłużeniem mu zatrudnienia. Prokurator Gene-
ralny podkreślił równocześnie, że niewątpliwe doświadczenie zawodowe prokuratora
Józefa M. i zaangażowanie w pracę zasługują na uznanie, ale nie stanowią okolicz-
ności szczególnej, przemawiającej za pozostawieniem go na stanowisku prokuratora
po ukończeniu 65 roku życia.
W sumie należy stwierdzić, że Prokurator Generalny odmawiając zgody na
dalsze zajmowanie stanowiska prokuratora przez odwołującego się nie działał do-
wolnie i nie naruszył przepisów prawa wskazanych jako podstawa odwołania. W tych
warunkach należało orzec jak w sentencji wyroku.
========================================