Wyrok z dnia 26 kwietnia 1996 r.
III ARN 87/95

Dla oceny czy nie zostały naruszone uzasadnione interesy osób trzecich
(art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane Dz. U.
Nr 38, poz. 229 ze zm.), konieczne jest ustalenie czy wznoszony obiekt odpowiada
warunkom techniczno-budowlanym i czy nie spowoduje pogorszenia warunków
sanitarnych oraz uciążliwości dla otoczenia.

Przewodniczący SSN: Andrzej Wróbel, Sędziowie SN: Adam Józefowicz
(sprawozdawca), Jerzy Kwaśniewski, Janusz Łętowski, Maria Mańkowska,

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Waldemara Grudzieckiego, po roz-
poznaniu w dniu 26 kwietnia 1996 r. sprawy ze skargi Marii S. na decyzję Wojewody K.
z dnia 12 grudnia 1994 r. [...] w przedmiocie pozwolenia na budowę budynku miesz-
kalnego z garażem i budynku gospodarczego, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra
Sprawiedliwości [...] od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodek
Zamiejscowy w Katowicach z dnia 9 czerwca 1995 r., [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Naczelnemu Sądowi Admi-
nistracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.


U z a s a d n i e n i e

Wójt Gminy L. decyzją z dnia 21 października 1994 r. [...] udzielił Arkadiuszowi K.
pozwolenia na budowę, obejmującą budynek mieszkalny z garażem, budynek
gospodarczy oraz stałe ogrodzenie na działce położonej w L., przy ul. M., [...]. Integralną
częścią decyzji jest decyzja Wójta Gminy L. [...] z dnia 5 lipca 1994 r. zatwierdzająca
plan realizacyjny.
Po rozpatrzeniu odwołania Marii S. Wojewoda K. decyzją z dnia 12 grudnia 1994
r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję w sprawie pozwolenia na budowę. W
uzasadnieniu swej decyzji Wojewoda stwierdził, że realizowana inwestycja budowy
budynku mieszkalnego z garażem i budynku gospodarczego jest zgodna z ustaleniami
miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego, zatwierdzonego
uchwałą Gminnej Rady Narodowej w L. [...] z dnia 6 grudnia 1978 r. (Dz. Urz. Wojew. K.
nr 1 z dnia 14 lutego 1979 r., poz. 11) oraz uchwałą [...] z 31 stycznia 1986 r.
przedłużającą ważność planu miejscowego.
Inwestor przedłożył nowy plan realizacyjny dla zabudowy swojej działki, mając na
uwadze zabudowę sąsiedniej posesji, na które to rozwiązanie wskazywała decyzja
organu odwoławczego w uprzednio prowadzonym postępowaniu o zatwierdzenie planu
realizacyjnego. Organ I instancji zatwierdził przedłożony plan realizacyjny decyzją z dnia
5 lipca 1994 r. uściślając go stosownymi warunkami. Maria S. ponownie wniosła
odwołanie na nową decyzję zatwierdzającą plan realizacyjny działki Arkadiusza K., który
uwzględniał możliwości zabudowy sąsiednich działek i będącą optymalnym
rozwiązaniem w stosunku do istniejącej już zabudowy na pozostałych działkach
sąsiednich.
Mając to na uwadze Wojewoda uznał, że nie ma podstaw do zmiany wydanej
decyzji o pozwoleniu na budowę, gdyż sugestie skarżącej wymagałyby odstępstw od
obowiązujących przepisów, które nie mogą mieć zastosowania w sprawie.
Na powyższą decyzję Wojewody Katowickiego z dnia 12 grudnia 1994 r. złożyła
skargę Maria S.
Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Katowicach po roz-
poznaniu sprawy, wyrokiem z dnia 9 czerwca 1995 r. [...] oddalił skargę. W uzasad-
nieniu wyroku Sąd stwierdził, że teren na którym znajduje się działka inwestora oraz
sąsiadujące z nią nieruchomości w planie miejscowym zagospodarowania przestrzen-
nego przeznaczone są pod budownictwo mieszkaniowe. Z tego wynika, że działka
inwestora jest działką budowlaną, niezależnie od istniejącej zabudowy na działkach
sąsiednich. Ze względu na wąską powierzchnię działki inwestora istnieją pewne
utrudnienia przy jej zabudowie. Dlatego konieczne było poszukanie rozwiązania, które
umożliwiłoby prawidłową i optymalną zabudowę nieruchomości sąsiednich także w
bliższej perspektywie czasu. Przy tym nie liczy się tylko interes skarżącej, ale również
uzasadnione interesy pozostałych właścicieli sąsiednich działek. Przyjęte rozwiązanie
umożliwi lokalizację budynku na działce skarżącej z zabudową bliźniaczą. Podstawą do
odrzucenia tego rozwiązania nie może być brak zgody skarżącej na rozstrzygnięcie
lokalizacyjne. W związku z tym wola właściciela nie ma istotnego wpływu na
przestrzeganiu bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa budowlanego. Wobec
zgodności zaskarżonych decyzji z prawem, Naczelny Sąd Administracyjny na zasadzie
art. 207 § 5 k.p.a. skargę oddalił.
Od powyższego wyroku Minister Sprawiedliwości wniósł rewizję nadzwyczajną, w
której zarzucił temu wyrokowi rażące naruszenie prawa, a w szczególności przepisów:
art. 207 § 5 k.p.a. oraz art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 24 października 1974 r.- Prawo
budowlane (Dz. U. Nr 38, poz. 219) w związku z § 12 i § 13 rozporządzenia Ministra
Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w
sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki (Dz. U. Nr 17, poz.
62). Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy po rozpatrzeniu zarzutów rewizji nadzwyczajnej doszedł do
przekonania, że są one uzasadnione, gdyż w ramach kontroli zgodności z prawem
zaskarżonej decyzji Naczelny Sąd Administracyjny nie rozważył wszystkich istotnych
aspektów prawnych sprawy.
Przede wszystkim Naczelny Sąd Administracyjny nie rozważył wszechstronnie z
punktu widzenia art. 5 ust. 1 pkt 6 Prawa budowlanego skargi Marii S., kwestionującej
zasadność decyzji administracyjnej w przedmiocie udzielenia pozwolenia Arkadiuszowi
K. na budowę budynku mieszkalnego z garażem i budynku gospodarczego, na
nieruchomości położonej w L. [...].
Przepis art. 5 ust. 1 pkt 6 Prawa budowlanego nakazuje budowanie obiektów
budowlanych w sposób zapewniający ochronę osób trzecich, w tym właścicieli nierucho-
mości sąsiednich. Należało zatem zbadać jakie mogą być ujemne następstwa dla
właścicieli nieruchomości sąsiednich, wynikające z kwestionowanego pozwolenia bu-
dowlanego. Ochrona uzasadnionych interesów osób trzecich zgodnie z przepisami, o
której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budow-
lane (Dz. U. Nr 38, poz. 229 ze zm.) obejmuje szeroki zakres badania oddziaływania
jednej nieruchomości na sąsiednie działki budowlane, nie tylko pod względem
techniczno-budowlanym, a także ocenę, czy nie nastąpi pogorszenie warunków sa-
nitarnych i zwiększenie uciążliwości dla otoczenia.
Z uwagi na to, że w L. nie istnieje sieć kanalizacyjna, ani oczyszczalnia ścieków i
wysypisko śmieci, trzeba było rozważyć, czy jest możliwe na wąskiej działce
wybudowanie odpowiednich zbiorników i urządzeń sanitarnych, które nie oddziaływałyby
na nieruchomości sąsiednie. Ponadto usytuowanie garażu przy granicy działki może
także ujemnie wpływać na nieruchomość sąsiednią ze względu na jego uciążliwość dla
otoczenia. Z uwagi na usytuowanie działki [...], stanowiącej własność Arkadiusza K. i
uwarunkowania miejscowe, skarżąca przedstawiła alternatywną koncepcję zabudowy
działki Arkadiusza K. wraz z inną propozycją zabudowy tej działki oraz planem,
dołączonym do sprawy [...], na który powołała się w niniejszej sprawie.
Naczelny Sąd Administracyjny nie ustosunkował się do tej kwestii i nie rozważył,
czy w zaskarżonej decyzji organy administracyjne brały pod uwagę możliwość innych
rozwiązań zabudowy działki, które nie kolidowałyby z uzasadnionymi interesami osób
trzecich. Jeśli chodzi o konkretyzację wymagań w zakresie sytuowania obiektów
budowlanych, to ochronę interesów osób trzecich regulują przepisy § 12 i 13
rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z
dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać
budynki (Dz. U. Nr 17, poz. 62). Ze względu na to, że pozwolenie na budowę dotyczy
usytuowania budynku mieszkalnego bezpośrednio przy granicy działki, należało
rozważyć, czy w niniejszej sprawie stanowi to dopuszczalne odstępstwo od przepisów
techniczno-budowlanych lub norm i czy wymaga ono zgody właściwego organu, o której
mowa w art. 10 Prawa budowlanego, przed wydaniem pozwolenia na budowę.
Niewyjaśnienie powyższych aspektów prawnych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy
uzasadnia zasadność zarzutów rewizji nadzwyczajnej. Z tego względu rewizja
nadzwyczajna podlegała uwzględnieniu.
Dlatego Sąd Najwyższy na zasadzie art. 422 § 2 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.

========================================