Wyrok SN - III ARN 40/95
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:III ARN 40/95
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1996/19/281
Data wydania:1996-03-07

Wyrok z dnia 7 marca 1996 r.
III ARN 40/95

Przepisy k.p.c. dotyczące doręczenia zawiadomienia o terminie rozprawy
stosuje się wprost w postępowaniu przed N.S.A.

Przewodniczący SSN: Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie SN: Andrzej Kijowski,
Kazimierz Jaśkowski, Janusz Łętowski, Andrzej Wróbel (sprawozdawca),

Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora Waldemara Grudzieckiego, po roz-
poznaniu w dniu 7 marca 1996 r. sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Zagranicznego
"M." w Z.G. na decyzję Izby Skarbowej w Z.G. z dnia 15 kwietnia 1994 r. [...] w przed-
miocie wymiaru podatku dochodowego za rok 1990, na skutek rewizji nadzwyczajnej
Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodek
Zamiejscowy w Poznaniu z dnia 12 stycznia 1995 r., [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Naczelnemu Sądowi Ad-
ministracyjnemu-Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu do ponownego rozpoznania.


U z a s a d n i e n i e

Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu wyrokiem z
dnia 12 stycznia 1995 r. [...] oddalił skargę Przedsiębiorstwa Zagranicznego AM.@ w
Z.G. na decyzję Izby Skarbowej w Z.G. z dnia 15 kwietnia 1994 r. [...], która utrzymała w
mocy decyzję Urzędu Skarbowego w Z.G. z dnia 28 września 1993 r. [...] w przedmiocie
wymiaru temu Przedsiębiorstwu podatku dochodowego za 1990 r. w kwocie
1.897.823.200 (starych) zł. Sąd dokonał merytorycznej oceny decyzji i nie dopatrzył się
naruszenia obowiązującego prawa przez organy podatkowe obu instancji.
Powyższy wyrok zaskarżył Minister Sprawiedliwości w drodze rewizji nadz-
wyczajnej, zarzucając rażące naruszenie art. 207 § 5 k.p.a. oraz art. 149 § 2 k.p.c. w
związku z art. 393 § 1 k.p.c. oraz art. 211 k.p.a., wniósł o uchylenie zaskarżonego wy-
roku i przekazanie sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu-Ośrodkowi Za-
miejscowemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania. W ocenie Ministra Sprawiedli-
wości wbrew stwierdzeniu zawartemu w protokole rozprawy Naczelny Sąd Administra-
cyjny nie dysponował dowodem doręczenia ustanowionemu w sprawie pełnomocnikowi
strony skarżącej zawiadomienia o terminie tej rozprawy, jedynej jaka miała miejsce.
Stanowi to tego rodzaju wadliwość postępowania, która pozbawiła stronę możliwości
obrony jej praw i uzasadnia stwierdzenie, iż postępowanie dotknięte było wadą
nieważności z art. 368 pkt 2 w związku z art. 369 pkt 5 k.p.c.
W wykonaniu postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18 października 1995 r.,
III ARN 40/95 Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w
Poznaniu w piśmie z dnia 16 stycznia 1996 r. wyjaśnił, że jest mało prawdopodobne, by
sędzia sprawozdawca oraz przewodnicząca składu orzekającego utożsamili dowód
doręczenia postanowienia z dowodem doręczenia zawiadomienia o terminie rozprawy.
Aktualnie Sąd nie ma możliwości dokonania żadnych ustaleń, które pozwoliłyby
wykazać, że w dniu rozprawy w aktach sprawy znajdował się dowód doręczenia
zawiadomienia o terminie rozprawy.
Prokurator wniósł o uwzględnienie rewizji nadzwyczajnej

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 211 k.p.a. w sprawach nieuregulowanych w Dziale VI stosuje się
odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a rozpoznanie skargi nas-
tępuje według przepisów tego kodeksu o postępowaniu rewizyjnym. W orzecznictwie i
doktrynie utrwalony jest pogląd, że odpowiednie stosowanie przepisów k.p.c. w
postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym oznacza, że przy ocenie, czy
i w jakim zakresie przepisy te mają zastosowanie, konieczne jest uwzględnienie
charakteru postępowania przed tym Sądem oraz istoty rozpoznawanych spraw. Uwz-
ględnienie tych kryteriów oceny może prowadzić do zastosowania przepisu kodeksu
postępowania cywilnego bez żadnych modyfikacji, bądź do zastosowania z odpowied-
nią zmianą lub do odmowy zastosowania tego przepisu.
W tej kwestii należy stwierdzić, że w postępowaniu przed Naczelnym Sądem
Administracyjnym przepisy Kodeksu postępowania cywilnego dotyczące doręczeń (art.
131 i nast.) należy stosować bez zmian, bowiem istotną funkcją tych przepisów jest
zapewnienie stronie postępowania możności obrony jej praw i interesów. Brak jest
zatem wystarczających podstaw do uznania, że szczególny charakter postępowania
przed Naczelnym Sądem Administracyjnym oraz rozpatrywanych przez ten Sąd spraw
zezwala na odstępstwa od określonych w przepisach k.p.c. zasad doręczania pism
sądowych i odpisów pism procesowych składanych do sądu. Należy ponadto przyjąć,
że także skutki naruszenia tych przepisów powinny być oceniane w świetle stosownych
przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, w tym odnoszących się do nieważności
postępowania sądowego.
W świetle stanu faktycznego rozpoznawanej sprawy jest niesporne, że Naczelny
Sąd Administracyjny nie dysponował dowodem doręczenia ustanowionemu w sprawie
pełnomocnikowi strony zawiadomienia o terminie rozprawy, jedynej jaka miała miejsce,
a mimo to rozpoznał sprawę merytorycznie i oddalił skargę. [...] Jeżeli w sprawie
ustanowiono pełnomocnika, sąd zawiadamia tylko tego pełnomocnika (wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 22 września 1982 r., II CR 177/82 OSP 1983 nr 6 poz. 122). W
postępowaniu w niniejszej sprawie pełnomocnikiem skarżącego przedsiębiorstwa był
adwokat Michał S., którego uprawnień do zastępowania strony Sąd nie kwestionował;
wezwał go do uiszczenia wpisu od skargi, zwracał się o wyjaśnienia niezbędne dla
rozpoznania wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, doręczył postanowienie o
odmowie zwolnienia od kosztów i wyrok będący przedmiotem rewizji. W tej sytuacji
należy uznać, że strona na skutek wadliwości czynności procesowych sądu nie mogła
brać i nie brała udziału w postępowaniu, wskutek czego została pozbawiona możliwości
obrony swych praw. Sąd Najwyższy w niniejszym składzie w pełni podziela stanowisko
wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 1974 r., II CR 331/74 (OSNCP
1975 nr 5 poz. 84), że nieważność postępowania z powodu pozbawienia strony
możności obrony jej praw zachodzi wówczas, gdy ze względu na uchybienia formalne
strona została pozbawiona możności brania udziału w sprawie oraz zgłoszenia
twierdzeń i wniosków dowodowych. Pogląd wnoszącego rewizję nadzwyczajną, że
wskazana wadliwość postępowania uzasadnia stwierdzenie, iż postępowanie dotknięte
było wadą nieważności z art. 368 pkt 2 w związku z art. 369 pkt 5 k.p.c., należy zatem
uznać za trafny.
Biorąc powyższe pod rozwagę Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.

========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] III ARN 53/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/9/142
1996-10-04 
[IA] III ARN 51/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/8/123
1996-10-04 
[IA] III ARN 49/96   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/9/146 Monitor Prawniczy 1997/6/243
1996-10-04 
[IA] III ARN 48/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/9/141
1996-10-04 
[IA] III ARN 47/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/7/110 Orzecznictwo Sądów Polskich 1997/9/435 Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 1999/7-8/348
1996-09-26 
  • Adres publikacyjny: