Wyrok SN - III ARN 36/95
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:III ARN 36/95
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1996/8/108 (notka)
Data wydania:1995-10-05

- 1 -


Wyrok z dnia 5 października 1995 r.
III ARN 36/95

Przewodniczący SSN: Walery Masewicz, Sędziowie SN: Adam Józefowicz,
Jerzy Kwaśniewski, Walerian Sanetra, Andrzej Wróbel (sprawozdawca),

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 5 października 1995 r., sprawy ze
skargi Józefa W. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w N.S. z dnia 23
września 1993 r., [...] w przedmiocie odmowy przyznania pomocy finansowej, na
skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Naczelnego
Sądu Administracyjnego-Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie z dnia 29 grudnia 1994 r.
[...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpozna-
nia Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Krakowie.

U z a s a d n i e n i e

Komendant Rejonowy Policji w G. decyzją z dnia 20 sierpnia 1993 r. odmó-
wił Józefowi W. przyznania pomocy finansowej na ukończenie budowy domu jedno-
rodzinnego w M. oznaczonego nr 814. Jako podstawę prawna decyzji Komendant
wskazał § 4 ust. 1 w związku z § 3 ust. 2 zarządzenia nr 41 Ministra Spraw Wewnę-
trznych z dnia 19 marca 1993 r. w sprawie określenia wysokości pomocy finansowej
na budownictwo mieszkaniowe dla funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa,
Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej oraz zasad jej przyznawania i zwra-
cania. W uzasadnieniu decyzji organ I instancji stwierdził, że wnioskodawca nie po-
siada ostatecznej decyzji zezwalającej na wykonywanie prac polegających na rozbu-
dowie, nadbudowie, wykończeniu domu jednorodzinnego lub uzyskaniu domu do wy-
kończenia, co uniemożliwia ustalenie kosztów 1 m 2 powierzchni użytkowej zgodnie
z § 7 ust. 2 powołanego wyżej zarządzenia.
Po rozpoznaniu odwołania Józefa W. od powyższej decyzji Komendant

- 2 -

Wojewódzki Policji w N.S. decyzją z dnia 23 września 1993 r. utrzymał w mocy zas-
karżona decyzję uznając jednak, że możliwe jest przyznanie pomocy na budowę do-
mu jednorodzinnego pod warunkiem przedłożenia właściwemu organowi wskazanych
w uzasadnieniu decyzji dokumentów.
Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie po rozpoz-
naniu skargi Józefa W. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego policji w N.Są. z
dnia 23 września 1993 r., wyrokiem z dnia 29 grudnia 1994 r., [...] stwierdził nieważ-
ność zaskarżonej decyzji oraz utrzymanej nią w mocy decyzji organu I instancji i za-
sądził od Komendy Wojewódzkiej Policji w Nowym Sączu na rzecz skarżącego ko-
szty postępowania w kwocie 100.000 (starych) zł.
W uzasadnieniu wyroku Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że rozs-
trzygnięcie o udzieleniu pomocy finansowej funkcjonariuszowi Policji na budownictwo
mieszkaniowe nie należy do postępowania określonego w k.p.a., a tym samym do
właściwości Policji, działającej w charakterze organu administracji państwowej, co
uzasadnia stwierdzenie nieważności decyzji na podstawie art. 156 § 1 k.p.a. W oce-
nie tego Sądu art. 94 ustawy z dnia 6 kwietnia o Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179 ze
zm.), zawierający upoważnienie dla Ministra Spraw Wewnętrznych do określenia za-
sad przyznawania i wysokości pomocy finansowej, nie daje wyraźnego upoważnienia
do rozstrzygania spraw o przyznanie pomocy finansowej decyzją administracyjną.
Skoro zatem powyższy przepis ustawy o Policji nie upoważnił Ministra Spraw
Wewnętrznych do ustalenia administracyjnego trybu przyznawania pomocy finan-
sowej, to zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, Minister ten nie był władny
ustanowić takiego trybu w § 4 ust. 1 powołanego wyżej zarządzenia nr 41 z dnia 19
marca 1993 r.
Od powyższego wyroku Minister Sprawiedliwości złożył rewizję nadzwyczaj-
ną, w której zarzucił temu wyrokowi rażące naruszenie prawa, w szczególności art.
156 § 1 pkt 1 i 2 k.p.a. oraz art. 94 ust. 2 ( w rewizji nadzwyczajnej podano błędnie
art. 9 ust. 2 ) ustawy o Policji i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w
Krakowie do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

- 3 -


Dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy istotne jest wyjaśnienie kwestii,
czy rozstrzygnięcie w sprawie udzielenia pomocy finansowej funkcjonariuszowi Policji
na budownictwo mieszkaniowe należy do trybu postępowania administracyjnego.
Przepis art. 94 ust. 2 o Policji upoważnia Ministra Spraw Wewnętrznych do
określenia zasad przyznawania i wysokości pomocy finansowej z funduszu mieszka-
niowego na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej albo domu
jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, zaś
w art. 96 ust. 3 tej ustawy zawarte jest upoważnienie ustawowe dla tego ministra do
ustalenia trybu przydzielania lokalu mieszkalnego, szczegółowych zasad zwracania
udzielonej pomocy finansowej oraz zasad zwalniania zajmowanych lokali mieszkal-
nych, przydzielonych w miejscu pełnienia służby.
Na tych i innych podstawach ustawowych Minister Spraw Wewnętrznych wy-
dał zarządzenie nr 41 z dnia 19 marca 1983 r. w sprawie określenia wysokości
pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe dla funkcjonariuszy Policji, Urzę-
du Ochrony Państwa, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej oraz zasad jej
przyznawania i zwracania (Dz. Urz. Min. Spraw Wew. Nr 3, poz. 40 ). W § 4 ust. 1 i 3
tego zarządzenia stwierdza się, że do wydania decyzji w sprawach wymienionych w
tym akcie wykonawczym upoważnione są właściwe organy oraz że rozpatrzenie
wniosku o przyznanie pomocy finansowej następuje przez wydanie decyzji. Z zawar-
tej w zarządzeniu regulacji wynika jednoznacznie, jak stwierdził Sąd Najwyższy w
uzasadnieniu wyroku z dnia 5 października 1995 r., III ARN 35/95 ( dotychczas nie
publikowany), że załatwienie indywidualnych spraw o udzielenie pomocy finansowej
funkcjonariuszowi Policji należy do właściwości jej organów i następuje w drodze de-
cyzji administracyjnej. Pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego, że art. 94 ust. 2
ustawy o Policji nie stwarza uprawnień do takiej regulacji, jaka została zawarta w
akcie wykonawczym, nie jest trafny. Zdaniem Sądu Najwyższego wskazane wyżej
przepisy ustawowe rozpatrywane łącznie w kontekście całokształtu przepisów re-
gulujących stosunek służbowy funkcjonariuszy Policji, mającego niewątpliwie cha-
rakter administracyjnoprawny, stanowią wystarczająca podstawę prawną do przyję-
cia, że przewidziany w zarządzeniu nr 41 Ministra Spraw Wewnętrznych tryb postę-
powania administracyjnego w sprawach przyznawania pomocy finansowej funkcjona-

- 4 -

riuszom Policji jest zgodny z treścią upoważnienia ustawowego.
Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę w pełni podziela
pogląd prawny wyrażony w uzasadnieniu powołanej wyżej uchwały tego Sądu, że za-
warte we wskazanych wyżej przepisach ustawy o Policji upoważnienie Ministra
Spraw Wewnętrznych do Aokreślenia zasad@ przyznawania pomocy finansowej
należy rozumieć szeroko w tym znaczeniu, że obejmuje ono także uprawnienie do
określenia trybu postępowania w tych sprawach w sposób dostosowany do
administracyjnego charakteru służbowego policjantów (zob. uchwałę Sądu
Najwyższego z dnia 12 maja 1989 r., III CZP 41/89 - OSNCP 1990 z. 4-5 poz. 58).
Należy ponadto stwierdzić, że przepis art. 107 ust. 2 ustawy o policji wska-
zuje na administracyjną drogę dochodzenia przez policjanta roszczeń z tytułu prawa
do uposażenia i innych świadczeń. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 września 1991
r., I PRN 39/91 (OSP 1992 nr 5 poz. 118) stwierdził, że administracyjnoprawny cha-
rakter stosunku służbowego policjanta przemawia za administracyjnoprawną docho-
dzenia roszczeń majątkowych, wynikających ze stosunku służbowego policjanta.
Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 5 grudnia 1991 r., I PZP
60/91 (OSNCP 1992 z. 7-8 poz. 123) wskazując w uzasadnieniu tej uchwały, że
sprawy o roszczenia ze stosunku służbowego funkcjonariuszy policji dotyczące
uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych rozpatrywane są w
postępowaniu administracyjnym przez organy określone ustawą, a w pierwszej
instancji przez kierowników jednostek organizacyjnych (art. 107 ust. 3 pkt 1 ustawy o
Policji).
W związku z tym nie można podzielić stanowiska Naczelnego Sądu Admi-
nistracyjnego, że Minister Spraw Wewnętrznych w § 4 ust. 1 wymienionego wyżej za-
rządzenia nr 41 przekroczył granice upoważnienia ustawowego, już chociażby z tego
względu, że dochodzenie roszczeń ze stosunku służbowego policjanta należy do dro-
gi postępowania administracyjnego. W konsekwencji należy stwierdzić, że wniosek
funkcjonariusza Policji o przyznanie pomocy finansowej z funduszu mieszkaniowego
podlega rozpatrzeniu przez właściwy organ Policji w drodze postępowania adminis-
tracyjnego.
Biorąc pod powyższe pod rozwagę, na podstawie art. 422 § 2 k.p.c. w
związku z art. 211 k.p.a. Sąd najwyższy orzekł jak w sentencji.

- 5 -


========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] III ARN 53/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/9/142
1996-10-04 
[IA] III ARN 51/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/8/123
1996-10-04 
[IA] III ARN 49/96   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/9/146 Monitor Prawniczy 1997/6/243
1996-10-04 
[IA] III ARN 48/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/9/141
1996-10-04 
[IA] III ARN 47/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/7/110 Orzecznictwo Sądów Polskich 1997/9/435 Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 1999/7-8/348
1996-09-26 
  • Adres publikacyjny: