28.

Wyrok z dnia 17 lutego 1994 r.
II URN 5/94


Decyzja inspektora sanitarnego odmawiająca stwierdzenia choroby za-
wodowej, nie ma mocy wiążącej, zwłaszcza gdy po jej wydaniu wnioskodawca
był nadal przez wiele lat zatrudniony w warunkach narażających na powstanie
tej choroby.



Przewodniczący SSN: Maria Tyszel, Sędziowie SN: Krzysztof Kolasiński
(sprawozdawca), Stefania Szymańska,


Sąd Najwyższy przy udziale prokuratora Jana Szewczyka, po rozpoznaniu w
dniu 17 lutego 1994 r. sprawy z wniosku Konstantego W. przeciwko przeciwko Pół-
nocnej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w G. o rentę inwalidzką z tytułu
choroby zawodowej, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...]
od wyroku od wyroku Sadu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w Gdyni
z dnia 4 listopada 1993 r., [...],



u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Wojewódzkiemu-
Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku do ponownego rozpoznania.

U z a s a d n i e n i e


Konstanty W., urodzony w 1937 r., pobierający rentę inwalidzką według II
grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia, od listopada 1991 r., wystąpił w dniu 27
stycznia 1992 r. z wnioskiem do Północnej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych o
przyznanie renty inwalidzkiej tejże grupy z tytułu choroby zawodowej. Wniosek ten
poparł dokumentacją z leczenia szpitalnego, w której określono poziom rtęci w jego
organiźmie.

Północna Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych w G. decyzją z dnia 28
kwietnia 1992 r. odmówiła przyznania Konstantemu W. renty inwalidzkiej z tytułu
choroby zawodowej. [...]

W odwołaniu [...] Konstanty W. podniósł, iż po wydaniu wskazanej decyzji
przez inspektora sanitarnego był do lipca 1975 r. nadal zatrudniony przy pracach
narażających na wdychanie oparów rtęci i ołowiu.

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku
przeprowadził w sprawie dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy: internisty-
lekarza chorób zawodowych, neurologa i psychiatry. W łącznej opinii z dnia 17
marca 1993 r. biegli ci orzekli, iż istnieje znaczny stopień prawdopodobieństwa zwi-
ązku przyczynowego między objawami uszkodzenia układu nerwowego a czasowym
narażeniem na wchłanianie rtęci w miejscu pracy. Prawdopodobieństwo to jest
znaczne, iż uznać je można za pewne, jeżeli przyjmie się, że istniał niewątpliwy kon-
takt zawodowy z rtęcią, a okresowo także w jej stężeniach awaryjnych. Rozwój
chorób ośrodka układu nerwowego od 1969 r., do 1979 r. odpowiada spektrum ob-
jawów powodowanych przez rtęć. Pozwala to na przyjęcie uszczerbku na zdrowiu
[...] w wysokości 70%.

Wyrokiem z dnia 4 listopada 1993 r. Sąd Wojewódzki-Sad Pracy i Ubezpie-
czeń Społecznych w Gdańsku oddalił odwołanie od zaskarżonej decyzji. Wyrok ten
uzasadnił Sąd Wojewódzki tym, iż decyzją inspektora sanitarnego z 2 października
1969 r. odmówiono stwierdzenia u Konstantego W. choroby zawodowej.

Minister Sprawiedliwości w rewizji nadzwyczajnej z dnia 25 stycznia 1994 r.
zarzucił zaskarżonemu wyrokowi rażące naruszenie prawa, a w szczególności art. 3
§ 2 k.p.c., art. 18 i 33 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wy-
padków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz. U. z 1983 r., Nr 30,
poz. 144 ze zm.) oraz § 3 ust. 1, § 77 ust. 4 i § 13 rozporządzenia Rady Ministrów z
dnia 18 listopada 1983 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. Nr 65, poz. 294).
Rewizja nadzwyczajna wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającej
go decyzji Północnej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w G. z dnia 28 kwietnia
1992 r. i przekazanie sprawy kolejowemu organowi rentowemu do ponownego roz-
poznania. W rewizji wywodzi się, iż decyzja Okręgowego Inspektora Sanitarnego
DOKP w Warszawie z dnia 2 października 1969 r. stwierdzająca, że u wnioskodawcy
nie występuje choroba zawodowa nie mogła być podstawą decyzji organu ren-
towego o odmowie przyznania renty inwalidzkiej, z tytułu choroby zawodowej, gdyż
po tej dacie jeszcze przez kilka lat wnioskodawca był nadal zatrudniony w wa-
runkach szkodliwych dla zdrowia. W drodze zaś przeprowadzonego przez Sąd Wo-
jewódzki dowodu z opinii biegłych sądowych lekarzy zostało ustalone, że objawy
występujących u Konstantego W. schorzeń odpowiadają tym, które występują w
przebiegu zatrucia rtęcią.


Sąd Najwyższy rozważył co następuje.


Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona.

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku zaskar-
żonym wyrokiem oddalił odwołanie Konstantego W. bezpodstawnie. Sąd Wo-
jewódzki uzasadnił oddalenie odwołania tym, że wnioskodawca nie przedstawił de-
cyzji właściwego Państwowego Inspektora Sanitarnego, stwierdzającej wystąpienie
u niego choroby zawodowej. Jak słusznie podniesiono w rewizji nadzwyczajnej nie
mogło to być podstawą oddalenia odwołania a jedynie zawieszenia postępowania i
zwrócenia się do tego organu o wydanie decyzji w przedmiocie stwierdzenia choroby
zawodowej. W sprawie tej jednak Sąd Wojewódzki sam przeprowadził dowód z
opinii biegłych sądowych lekarzy w przedmiocie wystąpienia u Konstantego W.
choroby zawodowej. Dopuszczalność samodzielnej oceny przez sąd występowania
choroby zawodowej w drodze dowodu z opinii biegłych sądowych-lekarzy przesąd-
zona została uchwałą Sądu Najwyższego z 23 marca 1993 r. II PZP 1/93. W tezie tej
uchwały Sąd Najwyższy zajął stanowisko, iż decyzja inspektora sanitarnego o braku
podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej nie wiąże sądu w sprawie o
świadczenia z tytułu tej choroby.
W opinii zbiorczej trzech biegłych sądowych lekarzy: internisty-lekarza chorób za-
wodowych, neurologa i psychiatry z dnia 17 marca 1993 r. zostało ustalone prawdo-
podobieństwo tak znaczne związku przyczynowego między objawami uszkodzenia
układu nerwowego a narażeniem na wchłanianie rtęci w miejscu pracy, iż uznać je
można za pewne, jeśli przyjmuje się, iż istniał niewątpliwy kontakt z rtęcią, a ok-
resowo także w stężeniach awaryjnych. W opinii tej nie ustalono jednak grupy in-
walidów z tytułu choroby zawodowej i w tym zakresie opinia wymaga uzupełnienia.

Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 422 § 2 k.p.c. orzekł jak w
sentencji.
========================================