Wyrok SN - II URN 28/94
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:II URN 28/94
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1995/4/51
Data wydania:1994-10-19

Wyrok z dnia 19 października 1994 r.
II URN 28/94


W sprawie o rentę inwalidzką zamieszczenie w sentencji wyroku tylko ustalenia
co do grupy inwalidzkiej i daty jego powstania nie wyczerpuje pojęcia "orzeczenia co do
istoty sprawy" z art. 47714 § 2 k.p.c.


Przewodniczący SSN: Stefania Szymańska (sprawozdawca), Sędziowie SN: Józef
Iwulski, Barbara Wagner,


Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora Jana Szewczyka, po rozpoznaniu w dniu 19
października 1994 r. sprawy z wniosku Jadwigi M. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń
Społecznych Oddział w R. o rentę inwalidzką, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra
Sprawiedliwości [...] od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Warszawie z dnia 6 listopada 1991 r., [...]


u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Wojewódzkiemu-Sądowi
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie do ponownego rozpoznania.

U z a s a d n i e n i e


Decyzją z dnia 18 czerwca 1991 r. pozwany organ rentowy odmówił wniosko-
dawczyni Jadwidze M., urodzonej 9 stycznia 1941 r., przyznania renty inwalidzkiej z uwagi
na to, że badający wnioskodawczynię w dniu 10 czerwca 1991 r. lekarze Wojewódzkiej KIZ
nie zaliczyli jej do jednej z grup inwalidów, w związku z czym nie spełnia ona wymagań z
art. 32 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich
rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zm.). W decyzji tej organ rentowy podał, że łączny okres
zatrudnienia wnioskodawczyni wraz z pracą w gospodarstwie rolnym wynosi 29 lat, 6
miesięcy i 2 dni.

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie, rozpoznając
odwołanie wnioskodawczyni, poddał ją badaniu przez lekarza - biegłego sądowego
specjalistę pulmonologa. Biegły rozpoznał zmiany [...] w górnych płatach obu płuc z
upośledzeniem sprawności oddechowej płuc i zaliczył wnioskodawczynię do III grupy
inwalidów, podkreślając, że nie występuje u niej całkowita niezdolność do pracy w
gospodarstwie rolnym, o co pytał Sąd Wojewódzki.

Wyrokiem z dnia 6 listopada 1991 r. Sąd Wojewódzki zmienił zaskarżoną decyzję "o
tyle, że uznał wnioskodawczynię Jadwigę M. za inwalidę trzeciej grupy, z tym, że
inwalidztwo to istnieje od 1 listopada 1987 r." Uzasadnienie wyroku zostało sporządzone na
polecenie Sądu Najwyższego.

Od wyroku tego założył rewizję nadzwyczajną Minister Sprawiedliwości. Zarzucając
rażące naruszenie prawa, w szczególności art. 3 § 2 i art. 47714 § 2 k.p.c. oraz art. 32 i 33 ww.
ustawy o z.e.p., a nadto naruszenie interesu Rzeczypospolitej Polskiej, Minister wniósł o
uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Wojewódzkiemu-Sądowi
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie do ponownego rozpoznania.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Przedmiotem sporu było uprawnienie wnioskodawczyni do renty inwalidzkiej z
ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.
Trafnie zatem wywiedziono w rewizji nadzwyczajnej, że w myśl art. 47714 k.p.c. Sąd mógł
albo uznać odmowną decyzję organu rentowego za prawidłową i oddalić odwołanie
wnioskodawczyni, albo uznać tę decyzję za wadliwą w całości lub w części i stosownie do
tych ustaleń uwzględnić odwołanie w tym zakresie. Sąd natomiast nie mógł w sentencji
wypowiedzieć się co do wystąpienia u wnioskodawczyni inwalidztwa i daty jego powstania,
gdyż nie wyczerpuje to pojęcia... "orzeczenia co do istoty sprawy..." w sporze o świadczenie
pieniężne z ubezpieczenia społecznego.


Słusznie także wywiedziono w rewizji nadzwyczajnej, że ustalenie Sądu, iż
inwalidztwo wnioskodawczyni według III grupy inwalidów powstało dopiero w listopadzie
1987 roku, budzi zastrzeżenia w świetle opinii biegłego lekarza sądowego i pozostałego
materiału dowodowego sprawy. Istotnie, biegły nie określił w sposób bardziej dokładny,
kiedy u wnioskodawczyni wystąpiło inwalidztwo III grupy [...]. Obecny na rozprawie sądo-
wej w dniu 6 listopada 1991 r. pełnomocnik organu rentowego wnosił więc o uzupełnienie
opinii biegłego lekarza sądowego w tym zakresie. Jednakże Sąd nie uwzględnił tego
wniosku, chociaż przedmiotem sporu była kwestia, czy i kiedy powstało u wnioskodawczyni
ponowne inwalidztwo a także, czy powstało ono w okresie wymaganym ustawowo (art. 32
ustawy o z.e.p.). Należy mieć na uwadze, że wnioskodawczyni była zatrudniona w
charakterze chałupnika do 9 stycznia 1984 r. (pismo Spółdzielni Inwalidów "E." z dnia 9
kwietnia 1991 r.). Wyjaśnienia zatem wymagała sprawa w jakim okresie uzyskiwała ona
zarobki zezwalające na uznanie jej za pracownika i czy posiada 5-letni okres zatrudnienia w
określonym dziesięcioleciu, przy powiązaniu czasowym tegoż zatrudnienia z datą
wystąpienia inwalidztwa.

Słusznie podkreślono w rewizji nadzwyczajnej, iż stosownie do art. 32 ustawy o
z.e.p., inwalidztwo musiałoby powstać w okresie zatrudnienia lub w okresie równorzędnym z
zatrudnieniem, względnie nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Z
treści orzeczeń lekarskich, znajdujących się w aktach sprawy wynika, że wnioskodawczyni
zachorowała [...]. Wprawdzie wnioskodawczyni nie została zaliczona przez Obwodową KIZ
w wyniku badania przeprowadzonego w dniu 24 stycznia 1985 r. do jednej z grup inwalidów,
jednakże nie ma to decydującego znaczenia. Zgodnie z powołanym wyżej zaświadczeniem
[...] była bowiem zatrudniona jako chałupnik do 9 stycznia 1984 r. i dlatego okres 18
miesięcy od ustania zatrudnienia upłynął po badaniu lekarskim, a mianowicie 9 lipca 1985 r.

Należy zaznaczyć jednak, iż w aktach sprawy brak jest danych odnośnie pobierania
przez wnioskodawczynię zasiłków chorobowych, chociaż organ rentowy zaliczył do okresu
zatrudnienia okres pracy w charakterze chałupnika do 9 stycznia 1984 r., mimo braku
dowodów osiągania w ostatnich miesiącach pracy wymaganych zarobków.

Z tych względów zasadne jest stanowisko wyrażone w rewizji nadzwyczajnej, iż
materiał dowodowy sprawy wymaga stosownego uzupełnienia w postępowaniu przed Sądem
Wojewódzkim - zarówno w kwestii okresu zatrudnienia wnioskodawczyni, jak i daty
wystąpienia inwalidztwa.

Uwzględnieniu rewizji nadzwyczajnej nie stoi na przeszkodzie upływ terminu
określonego w art. 421 § 2 k.p.c., ponieważ zaskarżony wyrok także narusza interes
Rzeczypospolitej Polskiej. Pozbawienie pracownika zagwarantowanych prawem świadczeń
bez należytego wyjaśnienia spornej kwestii, godzi bowiem w politykę socjalną naszego
Państwa, zapewniającą pracownikowi świadczenie rentowe w razie wystąpienia niezdolności
do pracy.
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] II URN 37/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/10/171
1996-10-30 
[IA] II URN 36/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/9/156
1996-10-03 
[IA] II URN 34/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/10/170
1996-10-24 
[IA] II URN 33/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/10/169
1996-10-24 
[IA] II URN 31/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/10/167
1996-10-24 
  • Adres publikacyjny: