Wyrok z dnia 7 kwietnia 1994 r.
II URN 12/94


Ocena inwalidztwa osoby, u której stwierdzono różnorodne schorzenia
wymaga łącznej opinii biegłych lekarzy sądowych, która powinna też uwzglę-
dniać wpływ tych schorzeń na zdolność do dotychczasowego zatrudnienia
(art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym
pracowników i ich rodzin - Dz. U. Nr 40, poz. 263 ze zm.).


Przewodniczący SSN: Teresa Romer, Sędziowie SN: Krzysztof Kolasiński
(sprawozdawca), Stefania Szymańska,


Sąd Najwyższy przy udziale prokuratora Iwony Kaszczyszyn, po rozpoznaniu
w dniu 7 kwietnia 1994 r. sprawy z wniosku Jana W. przeciwko Zakładowi Ubezpie-
czeń Społecznych Oddział w Z. o rentę inwalidzką, na skutek rewizji nadzwyczajnej
Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20
października 1993 r. [...],


u c h y l i ł zaskarżony wyrok oraz poprzedzający go wyrok Sądu Woje-
wódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 20 lipca
1993 r., [...] i przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania.

U z a s a d n i e n i e


Jan W., urodzony w 1937 r., zwrócił się w styczniu 1992 r. do Zakładu Ubez-
pieczeń Społecznych - Oddział w Z. z wnioskiem o przyznanie renty inwalidzkiej.
Obwodowa Komisja Lekarska do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia w Zabrzu orzec-
zeniem z dnia 4 marca 1992 r. zakwalifikowała go do II grupy inwalidów z ogólnego
stanu zdrowia. Komisja stwierdziła stan po złamaniu obydwu podudzi i utrzymującą
się dysfunkcję kończyn, zespół pozaskrzepowy, pourazowy kończyny dolnej prawej,
przepuklinę pachwinową prawostronną. Inwalidztwo spowodowane stanem narządu
ruchu istnieje u Jana W. od daty złożenia wniosku. Orzeczenie to zakwestionował
Wojewódzki Inspektor Orzecznictwa Inwalidzkiego z uwagi na to, że wnioskodawca
uległ wypadkowi, który spowodował urazy kończyn dolnych już w 1973 r., a od tej
pory pracował. Orzeczenie nie wyjaśnia co powoduje obecnie całkowitą niezdolność
do pracy. Wojewódzka Komisja do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia w Z. orzec-
zeniem z dnia 3 czerwca 1992 r. odmówiła zaliczenia Jana W. do jakiejkolwiek grupy
inwalidów. Komisja ustaliła, że stan po złamaniu podudzi i przepuklina pachwinowa
nieznacznego stopnia nie uzasadniają żadnych przeciwwskazań do zatrudnienia. Na
podstawie tego orzeczenia komisji lekarskiej Zakład Ubezpieczeń Społecznych -
Oddział w Z. decyzją z dnia 8 czerwca 1992 r. odmówił Janowi W. przyznania renty
inwalidzkiej.

W odwołaniu od tej decyzji z dnia 22 czerwca 1992 r. Jan W. podnosił, że jest
inwalidą, co stwierdziła pierwsza komisja lekarska. Następstwa wypadku z 1973 r., w
którym doznał on trwałego uszkodzenia kończyn nasilają się z wiekiem, cierpi też na
inne schorzenia, a mianowicie reumatyczne, wzroku, słuchu itp. Wnioskodawca uk-
ończył 56 lat i przepracował 37 lat, a z tego 13 lat pod ziemią.

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy I Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach
przeprowadził dowód z opinii biegłych lekarzy ortopedy, chirurga, internisty, specjal-
isty chorób oczu i laryngologa. Na tej podstawie Sąd Wojewódzki w Katowicach wy-
rokiem z dnia 20 lipca 1993 r. oddalił odwołanie. Sąd ustalił, że istniejące u Jana W.
odchylenia od stanu prawidłowego umożliwiają wykonywanie dotychczasowego
zatrudnienia w charakterze ślusarza pod ziemią i nie uzasadniają zakwalifikowania
go do żadnej z grup inwalidów.

W rewizji od tego wyroku Jan W. zarzucił, iż badania biegłych lekarzy nie były
kompletne. Na dowód tego załączył wynik badań z Poradni Chorób Zawodowych w
Z. z 8 czerwca 1993 r., w którym stwierdza się u badanego rozedmę płuc i zwyrod-
nienie mięśnia sercowego.

Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach wy-
rokiem z dnia 20 października 1993 r. oddalił rewizję. Sąd Apelacyjny stwierdził, iż
wnioskodawca został poddany w postępowaniu przed Sądem Wojewódzkim
wszechstronnym badaniom biegłych sądowych, w zakresie wszelkich dolegliwości
na które się skarżył. Nowe zaświadczenie lekarskie, na które powołał się Jan W. w
rewizji wyroku także nie podważa ustalonej oceny jego stanu zdrowia. Poświadcza
ono bowiem, że u badanego nie stwierdzono pylicy, a kontrolne badanie przewiduje
się za dwa lata.

Minister Sprawiedliwości w rewizji nadzwyczajnej z 7 marca 1994 r. zarzucił
zaskarżonemu wyrokowi naruszenie art. 3 § 2 k.p.c. oraz art. 23, 24, i 32 ustawy z
14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr
40, poz. 267 ze zm.) oraz art. 12 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym górników i ich rodzin. Rewizja wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku
i poprzedzającego go wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Katowicach z dnia 20 lipca 1993 r. i przekazanie sprawy temu
Sądowi do ponownego rozpoznania. W rewizji nadzwyczajnej wywodzi się, iż lekarze
biegli sądowi stwierdzili u Jana W. liczne zmiany chorobowe i stan po wielu urazach,
a mimo to Sąd Apelacyjny nie uznał za celowe uzupełnić materiał dowodowy zgod-
nie z wnioskami dowodowymi zgłoszonymi przez Jana W. w piśmie procesowym z
dnia 2 sierpnia 1993 r. Należało zasięgnąć opinii biegłych lekarzy specjalistów neu-
rologa i chorób płucnych, a następnie zażądać wydania przez biegłych lekarzy łąc-
znej końcowej opinii z uwzględnieniem wszystkich przeprowadzonych badań
specjalistycznych. Wnioskodawca wykonywał w ostatnim dziesięcioleciu prace fi-
zyczne, pod ziemią w kopalniach węgla kamiennego i do tego rodzaju zatrudnienia
należy odnieść ocenę jego zdolności do wykonywania zatrudnienia. Praca górnika
wymaga pełnej zdolności fizycznej i do tych wymogów pracy górnika dołowego na-
leżało odnieść ocenę stopnia ograniczenia zdolności do pracy wnioskodawcy, jeżeli
nie powstało ono później niż 18 miesięcy po zaprzestaniu wykonywania pracy
górniczej.


Sąd Najwyższy ustalił, co następuje:


Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona.

Sąd Apelacyjny rażąco naruszył prawo odmawiając przeprowadzenia dowodu
z opinii biegłych lekarzy neurologa i chorób płucnych mimo przedstawienia przez
wnioskodawcę wyników badań Poradni Wewnętrznej Chorób Zawodowych w Z. z
dnia 14 czerwca 1993 r. stwierdzających kolejne choroby dotychczas u niego nie
rozpoznane, a mianowicie rozedmę płuc i zwyrodnienie mięśnia sercowego.
Stwierdzenie u wnioskodawcy licznych chorób i stanów pourazowych przemawia za
przeprowadzeniem zbiorczej oceny jego stanu zdrowia, z uwzględnieniem wyników
wszystkich badań specjalistycznych. Ocenę inwalidztwa Jana W. należy odnieść do
wymogów pracy górniczej, którą on ostatnio wykonywał, a kwestię ewentualnego
prawa do renty inwalidzkiej górniczej do tego czy inwalidztwo powstało w czasie
pracy górniczej (art. 12 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników). Gdyby oka-
zało się, że wnioskodawca warunku tego nie spełnia ze względu za zaprzestanie tej
pracy i pobierania zasiłku dla bezrobotnych jego roszczenie Sąd powinien ocenić w
świetle przepisów art.32, 33 ustawy z 14 grudnia 1982 r. o z.e.p. Czas pobierania
zasiłku dla bezrobotnych jest bowiem dla świadczeń emerytalno - rentowych trakto-
wany jak okres zatrudnienia (art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o
zatrudnieniu i bezrobociu - Dz. U. Nr 106, poz. 457 ze zm.).

Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 422 § 2 k.p.c. orzekł jak w
sentencji.
========================================