Wyrok SN - II URN 1/94
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:II URN 1/94
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1994/4/72
Data wydania:1994-05-24

Wyrok z dnia 24 maja 1994 r.
II URN 1/94

Wszechstronne wyjaśnienie okoliczności przyczyn wypadku w gospo-
darstwie rolnym a zwłaszcza przesłuchanie osoby poszkodowanej jest niez-
będne dla ustalenia czy był to wypadek przy pracy rolniczej w rozumieniu art.
11 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rol-
ników ( jednolity tekst : Dz. U. z 1993 r. Nr 17, poz. 342).


Przewodniczący SSN: Antoni Filcek, Sędziowie SN: Stefania Szymańska
(sprawozdawca), Andrzej Wróbel,


Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora Iwony Kaszczyszyn, po rozpoznaniu
w dniu 20 maja 1994 r. sprawy z wniosku Władysławy S. przeciwko Kasie Rolnic-
zego Ubezpieczenia Społecznego Oddział Regionalny w N.S. o jednorazowe odsz-
kodowanie z tytułu wypadku w gospodarstwie rolnym na skutek rewizji nadzwycza-
jnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z dnia 26 marca 1993 r. [...],


u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Wojewódzkiemu-
Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie do ponownego rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e

Władysława S. zgłosiła w dniu 18 listopada 1992 r. wniosek o jednorazowe
odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej, jakiemu uległa w dniu 2 czer-
wca 1992 r. Do wniosku załączyła kartę wypadku przy pracy w gospodarstwie rol-
nym sporządzoną w dniu 24 czerwca 1992 r. przez Urząd Gminy w N.

Okoliczności wypadku ustalono na podstawie oświadczenia świadka wypadku
- córki wnioskodawczyni Anny Z., o treści następującej: "[...] Widziałam jak mama
wyszła z domu i schodziła po stopniach prowadzących do domu. Mama niosła w
naczyniu strawę dla kur. W pewnym momencie widziałam jak mama upadła ze
schodów". Następstwem przedmiotowego zdarzenia było złamanie kończyny dolnej
lewej.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział Regionalny w N.S.
decyzją z dnia 2 grudnia 1992 r,. odmówiła wnioskodawczyni prawa do jednorazo-
wego odszkodowania. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy przytaczając treść art.
11 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników
(jednolity tekst: Dz. U. z 1993 r., Nr 71, poz. 342) stwierdził, że przedmiotowe zdar-
zenie nie nosi określonych tym przepisem cech wypadku przy pracy rolniczej,
bowiem upadek ze schodów nie był spowodowany przyczyną zewnętrzną, lecz był
następstwem zasłabnięcia i utraty równowagi.

W odwołaniu od powyższej decyzji wniesionym do Sądu Wojewódzkiego-
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie, wnioskodawczyni wniosła o
wypłacenie jej jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej.
Wywiodła, że karta wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym sporządzona zos-
tała na podstawie podanych przez jej córkę okoliczności wypadku, ona zaś z uwagi
na złamaną nogę nie opuszczała mieszkania. Upadek jej ze schodów nastąpił nie na
skutek nagłego zasłabnięcia, lecz przyczyną jego było poślizgnięcie się na znajdują-
cych się na schodach odchodach kurzych.

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie wy-
rokiem z dnia 26 marca 1993 r., oddalił odwołanie. Wnioskodawczyni na rozprawę w
tym dniu nie stawiła się, nie żądała również uzasadnienia wyroku. Uzasadnienie wy-
roku zostało sporządzone na żądanie Sądu Najwyższego.

Od wyroku tego złożył rewizję nadzwyczajną Minister Sprawiedliwości. Zarzu-
cając rażące naruszenie prawa, a w szczególności art. 3 § 2 k.p.c. oraz art. 10 ust. 1
pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpiec-
zeniu społecznym rolników, a nadto interesu Rzeczypospolitej Polskiej, Minister
wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Wojewódz-
kiemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie do ponownego roz-
poznania.

Sąd Najwyższy uznał rewizję nadzwyczajną za uzasadnioną, bowiem wyrok
Sądu rażąco narusza prawo; istotnie wydany on został w sprawie niedostatecznie
wyjaśnionej do ostatecznego rozstrzygnięcia. Sąd nie podjął bowiem żadnych starań
dla wyjaśnienia okoliczności przedmiotowego wypadku .

Jak wynika z treści karty wypadku (k. 2 akt administracyjnych), zgłaszająca
wypadek córka wnioskodawczyni podpisała tylko na pierwszej stronie podany przez
siebie opis okoliczności wypadku, w którym jest mowa wyłącznie o upadku ze
schodów bez podania jego przyczyny. Natomiast na stronie drugiej karty w rubryce
nr 8 jako przyczynę wypadku podano nagłe zasłabnięcie, utrata równowagi. Te
przyczyny upadku wnioskodawczyni ze schodów wydają się być wynikiem przy-
puszczeń osoby sporządzającej kartę wypadku, nie sugerowała ich bowiem osoba
zgłaszająca wypadek, a takie okoliczności mogły być tylko podane przez samą za-
interesowaną na podstawie jej odczuć, ona jednak nie była obecna przy sporządza-
niu karty wypadku.

Przy tak skąpym materiale dowodowym i wobec treści odwołania obowiąz-
kiem Sądu - jak trafnie wywiedziono w rewizji nadzwyczajnej - było podjęcie próby
ustalenia rzeczywistych okoliczności wypadku, jakiemu uległa wnioskodawczyni w
dniu 2 czerwca 1992 r. Mogłoby temu służyć przesłuchanie w charakterze świadka
córki wnioskodawczyni [...], która zgłaszała wypadek w Urzędzie Gminy oraz wnio-
skodawczyni w charakterze strony. Celowym mogłoby być także wyjaśnienie, czy
wnioskodawczyni ostatnio leczyła się z powodu schorzeń powodujących nagłe
zasłabnięcie i utratę równowagi oraz czy takie wypadki odnotowano w jej kartach
chorobowych, a także uzyskanie oryginalnej dokumentacji dotyczącej zgłoszenia się
po wypadku złamania nogi, w której może być odnotowany wywiad uzyskany od niej
przez lekarza udzielającego pomocy. Dopiero po wyjaśnieniu tych wszystkich okolic-
zności będzie możliwe ustalenie, jakiego rodzaju przyczyną spowodowany był
upadek wnioskodawczyni ze schodów domu, w którym zamieszkuje i po których
schodziła niosąc karmę dla kur, a zatem czy był to wypadek przy pracy rolniczej w
rozumieniu art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, czy też z powodu braku przyczyny zew-
nętrznej zdarzenia nie zostały spełnione przesłanki takiego wypadku.

Orzeczenie Sądu Wojewódzkiego, którym odmówiono wnioskodawczyni
prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu w związku
z wypadkiem w rolnictwie bez wyjaśnienia istotnych dla ustalenia tego prawa okolic-
zności nie tylko rażąco narusza powołane wyżej przepisy prawa, ale także interes
Rzeczypospolitej Polskiej. W interesie Rzeczypospolitej Polskiej leży bowiem
szczególna wnikliwość w rozpoznawaniu spraw z zakresu uprawnień rolników do
świadczeń związanych z ubezpieczeniem, któremu podlegają na mocy art. 7 wyżej
powołanej ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. i opłacają składki na to ubezpieczenie.

Dlatego rewizja nadzwyczajna zasługuje na uwzględnienie mimo upływu ter-
minu, o jakim mowa w art. 421 § 1 k.p.c.
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] II URN 37/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/10/171
1996-10-30 
[IA] II URN 36/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/9/156
1996-10-03 
[IA] II URN 34/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/10/170
1996-10-24 
[IA] II URN 33/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/10/169
1996-10-24 
[IA] II URN 31/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/10/167
1996-10-24 
  • Adres publikacyjny: